بر اساس گزارشهای منتشر شده، قدرتهای نظامی اروپایی، از جمله بریتانیا، فرانسه، آلمان و کشورهای نوردیک، در حال بررسی طرحی هستند که طی ۵ تا ۱۰ سال آینده، مسئولیتهای نظامی و مالی ناتو را از واشنگتن به پایتختهای اروپایی منتقل کند. هدف از این طرح، کاهش وابستگی اروپا به ایالات متحده در زمینه دفاعی و افزایش تواناییهای مستقل نظامی اروپا است.
در پی تحولات اخیر در روابط بینالملل، بهویژه میان اروپا و ایالات متحده، پرسشهایی درباره آینده ناتو و احتمال فروپاشی آن مطرح شده است. بر اساس گزارشهای منتشر شده، قدرتهای نظامی اروپایی، از جمله بریتانیا، فرانسه، آلمان و کشورهای نوردیک، در حال بررسی طرحی هستند که طی ۵ تا ۱۰ سال آینده، مسئولیتهای نظامی و مالی ناتو را از واشنگتن به پایتختهای اروپایی منتقل کند. هدف از این طرح، کاهش وابستگی اروپا به ایالات متحده در زمینه دفاعی و افزایش تواناییهای مستقل نظامی اروپا است.
این ابتکار عمل در واکنش به نگرانیها درباره احتمال خروج یکجانبه ایالات متحده از ناتو و کاهش تعهدات دفاعی آن در اروپا شکل گرفته است. با این حال، برخی کشورهای اروپای شرقی، مانند لهستان، کشورهای بالتیک و رومانی، نسبت به این طرح محتاط بوده و همچنان ایالات متحده را شریک امنیتی قابلاعتمادتری نسبت به اتحادیه اروپا میدانند. آنها نگرانند که کاهش نقش آمریکا در ناتو ممکن است امنیت آنها را در برابر تهدیدات بالقوه تضعیف کند.
در صورت ادامه این روند، احتمال تقسیم اروپا به دو بخش استراتژیک وجود دارد: یک بخش غربی با تواناییهای نظامی مستقل و یک بخش شرقی که به همکاری نزدیک با ایالات متحده ادامه میدهد. این تقسیمبندی میتواند چالشهایی برای هماهنگی و یکپارچگی سیاستهای دفاعی و امنیتی در اروپا ایجاد کند.
همچنین، نتایج انتخابات ریاستجمهوری در کشورهای اروپای شرقی، بهویژه لهستان، میتواند تأثیر قابلتوجهی بر آینده امنیتی اروپا و روابط آن با ایالات متحده داشته باشد. تغییر در رهبری سیاسی این کشورها ممکن است به بازنگری در سیاستهای امنیتی و دفاعی آنها منجر شود و بر توازن قدرت در ناتو تأثیر بگذارد.
در مجموع، ناتو با چالشهای جدی در ساختار و همبستگی خود مواجه است. تلاشهای اروپا برای افزایش استقلال نظامی، در کنار نگرانیهای کشورهای شرقی درباره کاهش نقش آمریکا، میتواند به تغییرات اساسی در پویاییهای امنیتی و دفاعی قاره منجر شود. آینده ناتو به میزان توانایی اعضا در مدیریت این تغییرات و حفظ همبستگی در مواجهه با تهدیدات مشترک بستگی دارد.
از طرفی هم با توجه به تاکید ترامپ بر کاهش هزینهها و فشار به کشورهای اروپایی برای پرداخت هزینههای امنیتی خود، ناتو با بحرانهای جدی روبهرو است. سیاستهای ترامپ میتواند نه تنها به تغییر شکل ناتو منجر شود، بلکه ممکن است فروپاشی این ائتلاف را تسریع کند. ناتو، که روزی برای مقابله با تهدیدات اتحاد شوروی ایجاد شد، اکنون در دورانی است که تهدیدات جدید به وجود آمدهاند، اما این سازمان دیگر نمیتواند به همان شکل و با همان اهداف سابق ادامه دهد. آینده ناتو بهشدت به تصمیمات آمریکا وابسته خواهد بود و این تصمیمات میتوانند معادلات امنیتی جهانی را بهطور عمده تغییر دهند.