بهانه‌های واهی آمریکا برای فرار از جی ۲۰

در آستانه برگزاری نشست گروه بیست (G۲۰) در ژوهانسبورگ، ایالات متحده به رهبری، دونالد ترامپ، اعلام کرده است که هیچ‌یک از مقامات آمریکایی در این اجلاس حضور نخواهند یافت. ترامپ دلیل این تصمیم را ادعای «آزار و ستم سفیدپوستان آفریقایی» (آفریکانرها) توسط دولت آفریقای جنوبی اعلام کرده است. او در شبکه اجتماعی خود نوشت که سفیدپوستان کشته می‌شوند و زمین‌هایشان به‌طور غیرقانونی مصادره می‌گردد و تا زمانی که این وضعیت ادامه داشته باشد، هیچ نماینده‌ای از آمریکا در نشست شرکت نخواهد کرد. این موضع ترامپ، که پیش‌تر قصد داشت معاونش، جی. دی. ونس، را به جای خود به اجلاس بفرستد، اکنون به تحریم کامل آمریکا علیه میزبان منجر شده است.

از سوی دیگر، دولت آفریقای جنوبی و نهاد‌های بین‌المللی این ادعا‌ها را به شدت رد کرده‌اند. کریسپین فیری، سخنگوی وزارت خارجه این کشور، ادعا‌های ترامپ را «بحرانی خیالی» خوانده و تاکید کرده است که هیچ مدرکی مبنی بر آزار سفیدپوستان وجود ندارد. همچنین دادگاه‌های داخلی آفریقای جنوبی پیش‌تر این ادعا‌ها را «کاملاً بی‌اساس» توصیف کرده‌اند. وزارت خارجه آفریقای جنوبی در بیانیه‌ای تاکید کرد که معرفی آفریکانر‌ها به عنوان یک گروه کاملاً سفیدپوست نادرست و غیردقیق است و ادعا‌های مربوط به آزار این گروه با واقعیت مطابقت ندارد. به گفته مقامات آفریقای جنوبی، مشکلات کشور شامل تمامی شهروندان می‌شود و تحت تأثیر نژاد نیست.

اما بنظر می‌رسد که تصمیم آمریکا تنها بر اساس ادعا‌های حقوق بشری نبوده و ابعاد دیپلماتیک و سیاسی نیز دارد. محور‌های نشست G۲۰، ۲۰۲۵ که شامل «همبستگی، برابری، پایداری و تاب‌آوری در برابر تغییرات آب‌وهوا» است، مورد استقبال برخی مقامات آمریکایی از جمله شخص ترامپ نبوده. رویکرد دولت ترامپ در هر دو دوره تصدی خود به شدت مخالف سیاست‌های سبز بوده است و خود ترامپ بار‌ها مشکلات زیست محیطی را دروغ و بزرگ‌نمایی رسانه‌های چپ خوانده است. علاوه بر این، روابط میان دو کشور به دلیل اتهامات ترامپ علیه دولت آفریقای جنوبی و سیاست‌های این کشور در حوزه‌های مختلف، از جمله همکاری‌های بین‌المللی و مسائل حقوق بشر، دچار تنش شده است. میدانیم که دولت آفریقای جنوبی به صورت فعال در بحث مبارزه دیپلماتیک و حقوقی بر علیه رژیم صهیونیستی تا به همین امروز فعال بوده است و می‌توان در نظر داشت که همین دست اقدامات آفریقای جنوبی خشم ترامپ و متحدان صهیونیست او را برانگیخته است.

این تحریم آمریکا، در چارچوب روند گسترده‌تر کاهش مشارکت این کشور در مجامع چندجانبه بین‌المللی نیز قابل تفسیر است. در دوره دوم ریاست ترامپ، برخی نشست‌های مرتبط با تغییرات اقلیمی و همکاری‌های چندجانبه نیز مورد تحریم یا عدم مشارکت قرار گرفته‌اند. از سوی دیگر، نقش آفریقای جنوبی به‌عنوان میزبان نشست، در حالی که آمریکا میزبان اجلاس بعدی G۲۰ در سال ۲۰۲۶ خواهد بود، احتمالا بر تصمیم فعلی تأثیرگذار بوده است. کارشناسان بر این باورند که هدف آمریکا از این اقدام نمادین، اعمال فشار دیپلماتیک و نشان دادن مخالفت با سیاست‌های میزبان بوده است و نه صرفاً یک اقدام فنی یا مدیریتی.

تحریم نشست G۲۰ توسط ایالات متحده نشان‌دهنده ترکیبی از مسائل حقوق بشری، منافع سیاسی و دیپلماتیک است. این اقدام موجب تقویت جایگاه آفریقای جنوبی در عرصه بین‌المللی نخواهد شد و همزمان تنش‌ها میان دو کشور را افزایش می‌دهد. در حالی که دولت آفریقای جنوبی تاکید دارد که ادعا‌های ترامپ بی‌اساس و فاقد شواهد است، عدم حضور آمریکا می‌تواند پیامد‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت برای اعتبار نشست G۲۰ و تعاملات بین‌المللی داشته باشد. این رویداد همچنین نمونه‌ای از چالش‌های پیش‌روی سازمان‌های چندجانبه در برخورد با بحران‌های سیاسی و حقوق بشری است و اهمیت دیپلماسی فعال و مبتنی بر واقعیت‌ها را بیش از پیش نشان می‌دهد.