چرایی مخالفت کشورهای عربی با توهمات نظامی آمریکا

این روزها در حالی آمریکایی‌ها با دروغ پردازی به دنبال نمایش چهره‌ای پیروز از خود در مذاکراتی که هرگز با ایران برگزار نشده است می‌باشند، گزارش‌های تامل برانگیزی از مواضع کشورهای منطقه در برابر ادعاهای ماجرا جویانه آمریکا در قبال ایران منتشر شده است. در گزارشی «آکسیوس» اعلام کرد که سران کشورهای حاشیه خلیج فارس مخالفت شان را با حمله به ایران به اطلاع «ترامپ» رساندند؛ زیرا نگرانند در این صورت خاک کشورهایشان هدف حملات تلافی‌جویانه تهران قرار می‌گیرد.  سران عربستان، امارات و قطر در سفر اخیر دونالد ترامپ به منطقه به وی گوشزد کردند که مخالف تنش زائی بوده و حامی توافق ایران و آمریکا هستند.بر اساس اعلام این رسانه، ۳ منبع آگاه از مذاکرات اعلام کردند که سران کشورهای عربستان، قطر و امارات در سفر اخیر ترامپ علیه حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران استدلال کرده و وی را نیز تشویق کردند که به تلاش برای دست‌یابی به توافق هسته‌ای جدید با تهران ادامه دهد.به گزارش آکسیوس، عربستان سعودی، امارات و سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس در سال ۲۰۱۵ با توافق هسته‌ای (موسوم به برجام) مخالفت کردند؛ اما اکنون آنها از مشتاق ترین حامیان دیپلماسی آمریکا- ایران به شمار می آیند.محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، محمد بن زاید رئیس امارات و تمیم آل ثانی امیر قطر، همگی به ترامپ گفتند که نگران هستند در صورت حمله به سایت‌های هسته‌ای ایران، کشورهایشان هدف حملات تلافی‌جویانه ایران قرار خواهد گرفت؛ چرا که هر ۳ کشور مذکور میزبان پایگاه‌های نظامی ایالات متحده هستند.یک منبع آگاه اضافه کرد که آل ثانی به ترامپ گفته است که کشورهای حوزه خلیج فارس در چنین سناریویی بیش از همه تحت تأثیر قرار خواهند گرفت.سعودی‌ها و قطری‌ها به ویژه در مورد حمله نظامی ادعایی رژیم صهیونیستی به ایران ابراز نگرانی کردند. امارات همچنین اعلام کرده است که راه حل دیپلماتیک را ترجیح می‌دهد. مقامات آمریکایی می‌گویند که هر ۳ مقام ارشد کشورهای مذکور از مذاکرات واشنگتن- تهران حمایت کردند.

چرایی یک مخالفت

نگاهی بر تحولات نشان می‌دهد که ساختار شکننده‌ای بر منطقه‌ حاکم است بگونه ای که هرگونه ماجرا جویی نظامی برابر با انفجار سراسری خواهد بود که هیچ کدام از کشورهای منطقه از آن در امان نخواهند بود. به عبارتی دیگر می‌توان گفت که کشورهای منطقه به ترامپ گوشزد کرده‌اند که هر اقدام نظامی علیه ایران برابر با تغییر ژئوپولتیک منطقه خواهد بود که هیچ کدام توان تحمل پیامدهای آن را نخواهند داشت.

در همین حال کشورهای منطقه به خوبی از ظرفیت‌ها و توان نظامی ایران آگاهند می‌دانند که برخلاف گذشته دیگر این آمریکا نیست که سرنوشت منطقه را تعیین می‌کند بلکه ایران به نقطه‌ای رسیده است که نه یک حریف دست و پا بسته بلکه قدرتی است که تعیین کننده نهایی معادلات منطقه خواهد بود.به هر حال هرگونه اقدام نظامی آمریکا علیه ایران برابر با تبدیل شدن پایگاه‌های منطقه‌ای آمریکا به اهدافی مشروع برای ایران است که قطعا کشورهای منطقه توان پردازش هزینه‌های آن را نخواهند داشت. درهمین حال تجربه تلخ تحولات کشورهایی همچون یمن، سوریه، لیبی و... موجب شده تا کشورهای عربی با نگاهی واقع بینانه تر به تحولات نگریسته و پذیرنده ماجراجویی‌های نظامی آمریکا نباشند خصوصا آنکه تجربه نشان داده است که آمریکا هرگز شریک قابل اعتمادی نبوده و بر اساس منافعش حتی متحدانش را نیز خواهد فروخت چنانکه امروز اروپا به این وضعیت دچار شده است و آمریکا هر روز در حال فاکتور نویسی برای اروپایی‌هاست. 

جمهوری اسلامی ایران، به عنوان یک بازیگر ریشه‌دار و تعیین‌کننده در منطقه، به‌سبب مختصات ژئوپلیتیکی‌اش بخشی جدایی‌ناپذیر از هر نظم امنیتی در خلیج‌فارس است که هیچ کشوری توان نادیده گرفتن آن را ندارد.

نکته نهایی آنکه جمهوری اسلامی ایران، به عنوان یک بازیگر ریشه‌دار و تعیین‌کننده در منطقه، به‌سبب مختصات ژئوپلیتیکی‌اش بخشی جدایی‌ناپذیر از هر نظم امنیتی در خلیج‌فارس است که هیچ کشوری توان نادیده گرفتن آن را ندارد. موضع اخیر سران عربی، تأکید مجددی بر این واقعیت است که راه‌حل‌های نظامی، نه‌تنها در مهار ایران ناکام‌اند، بلکه ثبات خود کشورهای عربی را نیز در معرض تهدید قرار می‌دهند. نمی‌شود که کشوری در تهدید علیه ایران مشارکت داشته باشد و از تبعات آن دور بماند.

در همین حال باید در نظر داشت که رویکرد عقلانی کشورهای منطقه و هشدارهای آنها به آمریکا درباره هرگونه ماجرا جویی علیه ایران در صورتی می‌تواند پایدار و زمینه ساز امنیت جمعی شود که بر پایه منافع مشترک، اعتمادسازی، همگرایی همه جانبه و رسیدن به امنیت بومی به جای دل بستن به وعده‌های آمریکایی باشد. تجربه نشان داده است که خرید‌های تسلیحاتی میلیاردی از آمریکا زمینه ساز امنیت برای کشورهای منطقه نمی گردد چرا که از یک سو آمریکا خود ریشه بحران‌هاست و از سوی دیگر شواهد نشان می‌دهد که عملا این کشورها حق استفاده از تسلیحات خریداری شده را نداشته و بیشتر یک انبار تسلیحات برای اهداف نامشروع آمریکا هستند. این امر زمانی بیشتر نمود می‌یابد که در طول 20 ماه نسل کشی غزه آمریکا به هیچ کدام از این کشورها اجازه نداد که از این تسلیحات برای حمایت از غزه و مقابله با رژیم صهیونیستی بهره گیرند.