چرا شناورسازی نرخ ارز توهم و دلار ۲۰ هزار تومانی رویاپردازی است؟

 این مواردی که عرض میکنم فقط حرف ما نیست، حتی اقتصاددانان متعارف هم از فردریک میشیکین تا هایمن مینسکی این بحث بازار‌های مالی (ارز و اعتبارات و ...) که «وقتی به دلیل کسری مزمن تراز پرداخت‌ها بازار‌های مالی مثل بازار ارز توان تخصیص بهینه منابع را ندارند و ناگزیر به اتخاذ سیاست‌های ترجیحی چند نرخی هستیم» را توضیح دادند، چه رسد به اقتصاددان‌های دگر اندیش و توسعه گرا که ضد مکاتب متعارف نئوکلاسیکی هستند و شدیدتر و مفصل‌تر به این موارد تأکید دارند.

خلاصه بحث اینکه یا مثل منطقه یورو و آمریکا باید پول جهان را داشته باشیم تا نرخ ارز را تک نرخی شناور یا تثبیت کنیم یا مثل کویت و عراق باید از محل حساب جاری (درآمد‌های صادراتی) عظیم نفتی، تراز پرداخت را تأمین مالی کنیم که بشود به سمت تک نرخی شدن یا تثبیت رفت یا مثل پاکستان و هند از محل درآمد‌های ثانویه و انتقالات جاری باید تراز پرداخت را تأمین مالی کرد (مثلا از محل حواله‌های کارگری عظیم ورودی به کشور) و به سمت تک نرخی شدن یا تثبیت رفت یا مثل ترکیه با جریان استقراض خارجی همراه با حساب سرمایه باز قوی (ورود سرمایه ارزی از محل اوراق و سهام، سرمایه گذاری خارجی، استقراض خارجی و ...) چندین ساله مزمن مواجه باشیم که این هم کلی نوسانات ارزی ایجاد میکند، یا مثل چین باید اقلا دو دهه با نظام ترجیحی چند نرخی ارزی به سمت اجرای نقشه توسعه صنعتی مشخص رفت تا شاید بشود نظام ارزی را از محل تأمین تراز پرداخت صادرات ساخت محور تک نرخی و یا شاید تثبیت کرد.

حتی با وجود همین شرایط، همین چین هم در همین چند فصل اخیر به دلیل اختلال در حساب مالی اش از محل FDI (سرمایه گذاری مستقیم خارجی در چین) دچار ریسک ارزی شده (هنوز محقق نشده)، همین عربستان از محل کاهش قیمت نفت و افزایش واردات برای طرح‌های بعضا تخیلی‌اش دچار ریسک حساب جاری شده و ریسک بروز اختلال ارزی بیخ گوشش است، همین روسیه نرخ ارز را اگر شناور کرده بابت مداخلات سنگین غیررسمی از محل بازگشت سنگین ارزی از حساب سرمایه مقیمش توسط بانک مرکزی و دولت است. (ورود حجم بالای ارز توسط دولت و بانک مرکزی از خارج روسیه به روسیه)

به هر حال ما این شرایط را نداریم و باید از توهم تک نرخی شناور و یا رویاپردازی تثبیت روی ۲۰ هزار تومان فاصله بگیریم، بدیهتا نه با سرکوب رشد نقدینگیِ حقیقی (که الان در کف حدود ۴۰ ساله هستیم و اقتصاد را خفه کردیم) و نه با حرف‌های شعاری دلار ۲۰ هزارتومانی نه با فانتزیاتی مثل بازار توافقی نمیشود ارز را تک نرخی کرد...

چاره‌ای جز بهینه سازی همین نظام چند نرخی و ترجیحی فعلی نداریم، حالا دولت توسعه گرا این را ابزار توسعه میکند و دولتی هم مثل دولت ما ...