موشک‌ها چطور نقطه‌زن شدند؟

در جهانی که فناوری‌های پیشرفته نظامی، معادلات قدرت را تعیین می‌کنند، ایران با دستیابی به موشک‌های نقطه‌زن، گام بلندی در مسیر خودکفایی و بازدارندگی برداشته است. این دستاورد، که حاصل سال‌ها تلاش متخصصان ایرانی در دل تحریم‌های ظالمانه است، جایگاه ایران را به‌عنوان یکی از معدود کشور‌های دارنده فناوری هدایت و کنترل پیشرفته موشکی تثبیت کرده است. موشک‌های نقطه‌زن ایران، با دقت بی‌نظیر، قادرند اهدافی در صد‌ها یا حتی هزاران کیلومتر دورتر را با موفقیت منهدم کنند.

سفری پرچالش به سوی نقطه‌زنی
داستان دستیابی ایران به فناوری موشک‌های نقطه‌زن، روایتی از پشتکار، نوآوری و ایمان به توان داخلی است. «سردار علی بلالی» از پیشگامان یگان موشکی سپاه، در خاطرات خود از روز‌های آغازین این مسیر می‌گوید: «اولین موشکی که ساختیم، نسخه ایرانی‌شده اسکاد بود که به نام شهاب ۱ شناخته شد. در ابتدا، فقط تلاش می‌کردیم محصولی تولید کنیم که کار کند.» این تلاش‌ها، اما به شهاب ۱ ختم نشد. با پیشرفت دانش بومی، شهاب ۲ و سپس شهاب ۳ ساخته شد؛ موشکی که کاملاً مستقل و ایرانی بود.
«احمد وحیددستجردی» رئیس پیشین سازمان هوافضای وزارت دفاع هم در گفت‌وگویی تأکید می‌کند که مهندسی معکوس تنها می‌توانست ایران را به سطح فناوری‌های موجود برساند، اما برای پیشی گرفتن، نیاز به خلاقیت و نوآوری بود. این نوآوری، اما خالی از چالش نبود. «سردار رضا حیدری‌جوار» از فرماندهان موشکی سپاه، از دشواری‌های اولیه می‌گوید: «بدنه موشک‌های اولیه چنان ضعیف بود که اگر افقی سوخت‌گیری می‌کردیم، شکسته می‌شد. مجبور بودیم موشک را به محل پرتاب ببریم، عمود کنیم و سریع شلیک کنیم، حتی همان زمان هم اگر مثلاً دو ساعت می‌ماند، مثل آکاردئون جمع می‌شد!»

از انحراف چند کیلومتری تا دقت چند متری
دقت موشک‌ها همچنان چالشی بزرگ بود. موشک شهاب ۳ در ابتدا انحرافی چندکیلومتری داشت. سردار حیدری‌جوار می‌گوید: «رهبر معظم انقلاب تأکید داشتند که دقت باید افزایش یابد.» این مطالبه، متخصصان را به تلاشی دوباره واداشت. سال‌ها کار و آزمایش به کاهش انحراف از چند کیلومتر به ۵۰۰ متر منجر شد؛ اما این کافی نبود. در آزمایشی دیگر، موشکی در فاصله ۳۵۰ متری هدف فرود آمد. این دستاورد، که شعاع تخریب ۵۰۰ متری را پوشش می‌داد، موفقیتی بزرگ بود، اما رهبر معظم انقلاب باز هم خواستار دقت بیشتر شدند؛ چرا که پرسش اصلی‌شان این بود: «اگر خطای موشک باعث کشته شدن یک بی‌گناه شود، مسئولیت آن با کیست؟»
این پرسش جرقه‌ای برای تلاشی دوباره بود. متخصصان ایرانی سیستمی جدید طراحی کردند و در آزمایشی در میدان تیر، موشکی در فاصله ۴۳ متری هدف فرود آمد. این دقت عملاً به معنای نابودی قطعی هدف بود. اما باز هم کافی نبود. رهبر معظم انقلاب خواستار نقطه‌زنی واقعی شدند: «موشک باید دقیقاً به هدف بخورد.» پس از ماه‌ها تلاش و با نصب سیستم‌های پیشرفته هدایت و کنترل، موشکی در آزمایشی دیگر دقیقاً به هدف اصابت کرد؛ فیلمی که با دوربین‌های پرسرعت ثبت شد، موشک را در حال اصابت به مرکز هدف نشان می‌داد. این لحظه اوج خودباوری ایرانی بود. این دستاورد را بردیم خدمت آقا، چون این مطالبه آقا بود. اینجاست که ما می‌گوییم پیشرفت موشکی اصلاً مرهون مطالبه ایشان است. آقا فرمودند: «من این را می‌خواستم. این سیستم هدایت کنترل را بسازید و روی همه موشک‌های خودتان نصب کنید.»