دومین مناظره مرحله دوم انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری با موضوع اقتصادی، سه شنبه 12 تیرماه با حضور دو کاندیدای این مرحله یعنی آقایان «سعید جلیلی» و «مسعود پزشکیان» برگزار شد.
شیوه برگزاری مناظره:
بر اساس قرعه‌کشی (مثل مناظره اول) صندلی شماره یک سعید جلیلی و صندلی شماره 2 مسعود پزشکیان بود و نامزدها در قسمت‌های 4 دقیقه‌ای، به 10 سؤال پاسخ دادند و در پایان نیز هر نامزد طی 5 دقیقه صحبت‌های خود را جمع‌بندی کرد.
سوال اول:
آقای پزشکیان! مشاور سیاسی شما در میزگرد سیاسی گفت که قانون اقدام راهبردی مجلس مانع بازگشت آمریکا به برجام شد. این قانون پس از خروج آمریکا از برجام بود؛ علت مخالفت شما با این قانون چیست؟
* پزشکیان: حاج قاسم را خار چشم دشمنان می‌دانم
پزشکیان گفت: اینکه گفته شود قانون را قبول نداریم به هیچ عنوان درست نیست ما از ابتدا گفتیم که چارچوب قانون را اجرا می‌کنیم. از اول گفتیم که سیاست‌های کلی مقام معظم رهبری را طی خواهیم کرد. در نتیجه امکان ندارد که ما قانون را اجرا نکنیم.
وی افزود: یکی از بحث‌هایی که در این قانون وجود دارد این است که آمریکا باید تمام تعهدات خود را انجام بدهد تا ما به برجام بازگردیم؛ این مسئله‌ای است که باید با مجلس و شورای عالی امنیت ملی و سایر دستگاه‌های مرتبط صحبت کنیم تا ببینیم این چالش را چطور می‌توانیم با یک زبان مشترک حل و فصل کنیم.
پزشکیان در پاسخ به این سوال که آیا شما معتقدید اگر آمریکایی‌ها به تعهدات خود بازنگردند، ما باید باز هم با او مذاکره کنیم؟ عنوان کرد: اصلا این طور نیست. ما وقتی وارد گفتگو می‌شویم اصولا نباید با یک گزینه وارد شویم. آیا ما در کشور تصمیم بر این داریم که تنها با یک گزینه وارد مذاکره شویم یا گزینه‌های مختلفی در دست داشته باشیم که بخواهیم حرف خودمان را بر اساس عزت حکمت و مصلحت اشاره کردند را در اختیار داشته باشیم.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری گفت: همیشه یک گزینه ممکن است به شکست بیانجامد و سیاست و حاکمیتی مطلوب است که گزینه‌های مختلف را در اختیار داشته باشد. مجبوریم برای رشد و شکوفایی اول با کشورهای منطقه تعامل و تبادل کنیم و بعد با کشورهای دیگر این کار را داشته باشیم.
وی افزود: لازمه این کار داشتن گزینه‌های مختلف است و استفاده از کارشناسان و نخبگان و هماهنگی و تعامل و در نتیجه چهارچوب‌های قانونی. ما هیچ وقت قرار نیست تمام تحریم‌ها را لغو کنیم یا نکنیم. این یک گفتگوست؛ بستگی دارد که چه می‌دهیم و چه می‌گیریم.
این نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری عنوان کرد: اول مسئله موضوع نگاه ما است؛ آیا می خواهیم مشکلمان را با دنیا حل کنیم یا خیر؟ من معتقدم باید از بن بست خارج شویم تا مشکلات کشور را حل کنیم.
* جلیلی: شما 40سال سر کار بودید باز طلبکارید
وی خطاب به پزشکیان گفت: من متأسفم که شما کشور ما را قفس می‌نامید؛ کشوری که این‌همه فرصت و تعاملات ارزشمندی دارد و می‌تواند بیشترین و گسترده‌ترین تعامل‌ها را داشته باشد، شما می‌گویید قفس؟ شما در بحث تحریم راهی را می‌دانید، می‌گویید، می‌روید و جواب نمی‌گیرید و امتیاز می‌دهید و امتیازی نمی‌گیرید و دوبار می‌گویید که باید برویم و امتیاز دهیم؟
نامزد انتخابات ریاست جمهوری اظهار داشت: ما می‌گوییم باید با تحریم مقابله کرد؛ شما راه‌حلی درباره تحریم نمی‌دهید و راه‌حل شما این است که امتیاز بیشتر دهید و به نتیجه‌ای هم نمی‌رسید. شما هنوز یک راه‌حل ارائه نداده‌اید و می‌گویید که با کارشناسان صحبت می‌کنم. ما برای رشد اقتصادی برنامه‌ی جدی داریم و نباید روابط اقتصادی را منوط به دو-سه کشور کنید اتفاقاً که با ما بیشترین مشکل را دارند.
جلیلی خطاب به پزشکیان گفت: چرا یک برنامه برای رشد اقتصادی و مقابله با تحریم ارائه نکرده‌اید؟ شما مدعی هستید که کشور در بن‌بست است و ما مشکل را حل می‌کنیم. من معتقد به وجود بن‌بست نیستم و در شرایطی که شما به‌خاطر تحریم رو به قبله می‌نشینید، ما امروز صادرات نفت و سرمایه‌گذاری داریم و در عرصه‌های مختلف پیشرفت داریم. شما آمار غلط می‌دهید.
وی اضافه کرد: شما دیشب در مناظره درباره روند نقدینگی اشتباه گفتید و برعکس می‌گویید؛ شما حجم نقدینگی را با رشد نقدینگی اشتباه می‌گیرید؛ وقتی کارشناسی بلد نیستید و می‌گویید باید با کارشناسان صحبت کرد. چیری که اقتصاد را رشد می‌دهد این است که در مقابل تحریم فعال باشید؛ رفتار شما منفعلانه است و شما می‌گویید به اتکای فشار بیرونیِ تحریم، در داخل چانه‌زنی کنم.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری عنوان کرد: مجلس یک قانون را مصوب کرده و باید بدانید که آن را باید دنبال کرد.
جلیلی خاطر نشان کرد: ما در برجام تعهدات‌مان را انجام دادیم؛ شما باید طلبکار باشید نه‌اینکه به ملت فشار بیاورید و بگویید که ملت کوتاه بیاید و پیشاپیش می‌گویید به ملت فشار می‌آورم. طرف مقابل باید تعهدات خود را انجام دهد و ما نه. وقتی طرف مقابل تعهدات را انجام نداده، میخواهید چه امتیازی بدهید؟ به مردم بگویید. این‌همه امتیاز دادید و 15 بار اعلام شد که بر ایران بر تعهدات خود عمل کرده ولی می‌گویید امتیاز می‌دهیم؛ بگویید میخواهید چه کنید؟
وی ادامه داد: آیا روند کار شهید رئیسی خوب است؟ شما سخن از صداقت مطرح می‌کنید و دولت آقای هاشمی، خاتمی و روحانی دوستان شما بودند که در ستاد شما هستند و دوباره طلبکارید؛ شماها 40 سال بر سر کار بودید. شهید رئیسی نگفت 700 نفر از مردم ما می‌میرند و حرفی از اف‌ای‌تی‌اف نمی‌زد و ملت را نجات داد ولی سخنگوی دولت آقای روحانی گفت که بدون اف‌ای‌تی‌اف نمی‌توان واکسن آورد.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه دولت شهید رئیسی سرمایه‌گذاری را به داخل آورد، تصریح کرد: دنیا مگر سه کشور است؟ متأسفم که چهار سال دیگر اسم کشور قفس خواهد شد و دنیا هم سه کشور است و گفته شود باید از بن‌بست خارج شویم.
جلیلی عنوان کرد: آقای روحانی در 8 سال دولت خود یک‌بار هم به آفریقا نرفت ولی دیدیم که شهید رئیسی به آن قاره رفت و گشایش ایجاد کرد. آقای پزشکیان؛ شما پزشک هستید و تشخیص غلط، تجویز غلط می‌آورد.
* پزشکیان: فقط در این مدت پول کشور را زیاد کردیم
وی افزود: واقعیت قضیه این است؛ می‌گویید اله کردیم؛ خب اگر اله کردید کجاست؟ مگر نمی‌گفتید اشتغال 2 برابر می‌شود و سالی یک میلیون مسکن درست می‌کنیم. در این 3 سال فقط برای 900 هزار مسکن فقط مجوز داده‌اند.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه آیا زندگی مردم در دوره آقای خاتمی بهتر بود یا الان؟ تاکید کرد: می‌گویند بلدیم و برنامه داریم؛ خب برنامه را می‌دادید آقای رئیسی اجرا می‌کرد، چرا ندادید؟ مگر شما با آنها نبودید؟
پزشکیان بیان داشت: تمام بلد بودن این فرد این است که در شورای امنیت رئیس بوده و چهار تا کاغذ را بررسی می‌کرده آدمی که مدیریت نکرده حالا برای کشور می‌گوید برنامه دارم.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه شما دولت خاتمی را با وضعیت فعلی مقایسه کنید، گفت: دیروز از آقای جلیلی سوال کردم دولت رئیسی برنامه داشت یا نداشت؟ اگر برنامه داشت، این برنامه شما چیست؟ یعنی میخواهید از نو ریست کنید؟
پزشکیان ادامه داد: از این طرف می‌گوید قانون را اجرا نمی‌کنی و از طرف دیگر می‌گوید من برنامه دارم؛ خب قانون که وجود دارد؛ آن را باید اجرا کنید.
وی تصریح کرد: دیروز 150 اقتصاددان از برنامه‌های دولت من حمایت کردند.
* جلیلی: شما بقیه را متهم به طالبان و حکم اعدام برای سایرین صادر می‌کنید
سعید جلیلی در ادامه سخنانش اظهار داشت: آقای پزشکیان از پاسخ به سوالات طفره رفتند و تنها راهبرد ایشان این بود که می‌رویم امتیاز می‌دهیم و بر داخل فشار می‌آرویم. اینکه من در همه مذاکرات تحریم آوردم دروغ است و این مطلبی که از قول شهید سلیمانی هم درباره من گفته شده دروغ است. آقای پزشکیان دیشب هم عوض اینکه برنامه‌های خودتان را توضیح بدهید چیزهای دیگر به دروغ می‌گفتید.
وی افزود: شما سی و دو سال عملکرد را میخواهید کنار بگذارید و تنها سه سال را در نظر بگیرید که د ر مقایسه با آن سی و دو سال قبل درخشان بوده است. شما می‌گفتید صادرات نفت امکان ندارد اما میزان صادرات نفت در سال 98 با سال 1402 را مقایسه کنید. میزان سرمایه‌گذاری خارجی را درسال 97 با 1402 مقایسه کنید. شما فقط کارشناسان خودتان را قبول دارید. کسانیکه که در دوسال پیش نامه‌ای نوشتند و پیش بینی تورم 100 درصدی کردند اما محقق نشد، حالا امروز مدعی هستند. شما سایر کارشناسان که عضو لابی‌ها نیستند را قبول ندارید. آقای دکتر شیبانی رئیس بانک مرکزی دولت اصلاحات یکی از کارشناسان ما است.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری عنوان کرد: افرادی که در هشت سال تلخ قبل افتخار می‌کردند که مسکن نمی‌سازند و امروز در ستاد شما قرار دارند. مشکل مردم مذاکره نیست مشکل آنها مسکن است. با فرافکنی نمی‌شود کار را حل کرد؛ مردم من نگران هستم. اینها دارند رویکردشان را صریح بیان می‌کنند، اما رویکرد دیگر آن است که باقدرت وارد عرصه شد و کار کرد. راه حل مشکلات این نیست که دوباره برویم امتیاز دهیم این کار قبلا شده است و جواب نداده است رشد اقتصادی در دولت روحانی صفر شده است و شما میخواهید دولت سوم روحانی را تشکیل دهید.
جلیلی تصریح کرد: در حوزه تحریم‌ها ما در موضوعاتی مثل برجام طلبکاریم و باید برویم مشکل را حل کنیم و حق ملت را بگیرید. راه جایگزین آن است که بروید و کار کنید و تحریم را بی اثر کنید. در دولت شهید رئیسی تحریم بی اثر شد و دشمن به این اعتراف کرد. سخنگوی وزارت خارجه آمد و گفت راهبرد دشمن شکست حداکثری خورده است. باید کاری کرد طرف را از لحاظ اقتصادی از تحریم کردن منصرف کنیم تا فکر نکند می‌تواند به ما فشار وارد کند.
وی گفت: برنامه هفتم می‌گوید باید رشد 8 درصد اتفاق بیافتد اما شما پیشاپیش می‌گویید این رشد اتفاق نمی‌افتد شما بقیه را متهم به طالبان می‌کنید و حکم اعدام برای سایرین صادر می‌کنید.
* پزشکیان: دولت سایه، زندگی مردم را بهتر نخواهد کرد
مسعود پزشکیان در بخش دیگری از اظهاراتش گفت: آقای جلیلی می‌خواهد رئیس‌جمهور شود ولی جلوی دیدگاه مردم به من تهمت می‌زند که من ادامه دهنده راه دولت آقای روحانی هستم.
وی در ادامه اظهار داشت: مردم عزیز شب گذشته شما تفاوت‌های دو مسیر را دیدید که عبارت بود از سیاست‌گذاری و برنامه ریزی از بالا توسط گروه محدود یا سیاست‌گذاری و برنامه ریزی با بهره‌گیری از خرد جمعی را. من برنامه‌ریزی عامرانه و از بالا برای مردم را قبول ندارم و برنامه ریزی باید با مشارکت کارشنان دولتی، خصوصی و اندیشکده‌ها تدوین و همین گروه‌ها اجرا و نظارت کنم. برنامه ریزی پشت درهای بسته در دولت سایه، زندگی مردم را بهتر نخواهد کرد. من به این شیوه پایان خواهم داد چنانکه در بهداشت و درمان پایان دادم.
پزشکیان خاطرنشان کرد: مردم آگاه ایران؛ گام اصلی برای بهبود معیشت شما رفع تحریم‌ها و تغییر در نحوه تعامل با دنیا است. من به سرعت در این زمینه اقدام خواهم کرد. با این حال همه مشکلات کشور ناشی از تحریم‌های آمریکا نیست. من به دنبال جهش تولید با مشارکت مردم هستم. من برنامه خود را برای پیشرفت اقتصاد ایران بیان کرده‌ام.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری عنوان کرد: بیش از 140 اقتصاددان با گرایش‌های مختلف از این برنامه حمایت کرده‌اند. من اقتصاد ایران را بر اساس تعامل با جهان، حاکمیت قانون، شایسته گزینی و مشارکت گسترده مردم اصلاح خواهم کرد.
پزشکیان گفت: قهرمان ملی ما، شهید سپهبد بزرگوار سلیمانی امنیت عراق را تامین کرد ولی ما بازار را می‌دهیم به دیگران. مدیریت ضعیف یعنی اینکه مذاکره کنیم اما نتیجه آن این شود که پرونده ایران به شورای امنیت برود.
وی افزود: من تعهد می‌کنم که به دنبال عدالت و رفع تبعیض هستم. تعهد می‌کنم تلاش کنم هیچ خانواده ایرانی نگران فرزند خود نباشد. علت وضعیت فعلی مدیران نالایق و بی تجربه و غیرکارشناس هستند.
این نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری خاطرنشان کرد: می‌گویند آنها که دور من جمع شده‌اند بد هستند. دور شما چه کسانی جمع شده‌اند. آنها که از سفارت عربستان بالا رفتند.
* پزشکیان: اینکه یک آدمی با مسکن مهر مخالفت کرده به من چه ربطی دارد؟
مسعود پزشکیان گفت: ایشان می‌گوید من حزبی هستم؛ این یک دروغ واضح است؛ زیرا من حزبی نیستم. این را همه می‌دانند. ولی این جلوی دیدگان مردم تهمت می‌زند.
وی افزود: آقای جلیلی دیروز در مناظره قافیه را باخته و امروز آمده است. ایشان فقط تهمت زده و جواب سوال شما را نداده است.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: فردی که می‌خواهد رئیس‌جمهور شود و مثل آب خوردن تهمت می‌زند فردا چه بلایی می‌خواهد سر مردم بیاورد؟
پزشکیان تصریح کرد: من و خانواده‌ام برای ساختن خانه بهداشت کارگری می‌کردم؛ 600 خانه بهداشت به نیت 600 شهید ساختم.
پزشکیان با بیان اینکه باز تکرار می‌کنم که من نه حزبی هستم و نه جناحی و نه دسته‌‌ای، بیان داشت: می‌گوید دور و بر من اینها جمع شده‌اند؛ الان بیشتر گروه قالیباف و شهید رئیسی دارند با من کار می‌کنند.اینها دولت فلان‌اند؟ من بارها گفته‌ام مسیر من مسیر مولا علی(ع) است؛ شاخص برای من مردم هستند.
وی با بیان اینکه با کل دعواهای ما 40 درصد مردم آمدند رای دادند، تاکید کرد: با کل دعواهای ما 40 درصد مردم آمدند؛ 60 درصد مردم نیامدند و هیچکداممان را قبول ندارند. این تفکر بیاید، می‌شود 20 درصد. آیا با این 20 درصد می‌شود بر سایر اکثریت حکمرانی کرد.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری در پاسخ به جلیلی که مطرح کرد یکی از افراد ستاد پزشکیان گفته با مسکن مهر مخالف است، بیان داشت: اینکه یک آدمی با مسکن مهر مخالفت کرده به من چه ربطی دارد؟ من کجا گفتم مخالفم؟ مردم ببینید اینها کی هستند؟ این منطق رئیس جمهور فرداست.