انسان و جامعه انقلابی باید همیشه نسبت به ساختار‌های ناعادلانه جهانی، موضعی انتقادی و معترضانه داشته باشند، حتی زمانی که با قدرت‌های سلطه‌گر مذاکره می‌کنند. در چنین موقعیتی، مراقبت از این روحیه، مستلزم نوعی راهبرد و بینش است: مذاکره، باید با پیش‌فرض بی‌اعتمادی به طرف مقابل آغاز شود؛ زیرا اصل بر این است که نظام سلطه، اهل عهدشکنی است و حتی پشت میز مذاکره نیز به فکر تضعیف و نابودی طرف مقابل است.
این نگاه واقع‌بینانه سبب می‌شود در مواجهه با دشمن، هیچ‌گاه فقط به سخن یا امضای او دل نبندیم و در قراردادها، تضمین‌های واقعی و اجرایی طلب کنیم. چنین رویکردی، از دل درک عمیق از سیاست‌های دشمنان اسلام ناب برمی‌خیزد. چنانکه رهبر معظم انقلاب بار‌ها هشدار داده‌اند که هدف آمریکا و دیگر بازیگران سلطه‌گر، «زدودن نقش اسلامی از پیشانی جمهوری اسلامی» است. آنها با سیاست‌های آشکار و پنهان، به‌دنبال خاموش کردن نور اسلام انقلابی و به حاشیه راندن گفتمان مقاومت هستند. رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند: «جمهوری اسلامی، حالت تعرض خود را باید حفظ کند. نمی‌گوییم لشکرکشی، اما باید متعرض باقی بمانیم.» حفظ این حالت، نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت حیاتی برای بقای حرکت اسلامی در جهان معاصر است. هر نظامی که داعیه اسلامی بودن دارد، اگر نسبت به نظام سلطه بی‌تفاوت باشد و هیچ موضع معترضانه‌ای نگیرد، از روح و جوهره اسلام ناب فاصله گرفته است؛ زیرا فلسفه اساسی بعثت انبیا و قیام‌های اسلامی، تحقق کلمه حق و مبارزه با باطل بوده است.
از سوی دیگر، شاخص مهم دیگری در تفکر انقلابی، ایستادگی در برابر مشکلات و عبور از موانع است. روحیه انقلابی، با توقف، تسلیم و یأس ناسازگار است. هرجا ایستایی و سکون دیده شود، نشانه‌ای از فاصله گرفتن از این تفکر است. این توقف می‌تواند به‌راحتی به دست دراز کردن به‌سوی دشمن و تکیه بر او منجر شود، که خلاف روحیه استقلال‌خواهی و مجاهدت است. رهبر معظم انقلاب، روحیه انقلابی را این‌گونه توصیف می‌کنند: «یعنی اسیر حدود تحمیلی نشدن؛ قانع به قطره‌چکانی نشدن؛ با امید و انگیزه حرکت کردن و هدف را با پیگیری به‌دست آوردن.» این نگاه، نقطه مقابل ذهنیت‌های محافظه‌کار و مأیوس است.
گاهی از این ویژگی به عنوان «مصلحت» نیز یاد می‌شود، اما نه به‌معنای عقب‌نشینی. بلکه همان‌گونه که رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند: «اگر در راهی با صخره‌ای روبه‌رو شدیم، توقف نمی‌کنیم؛ راه را از اطراف باز می‌کنیم و ادامه می‌دهیم.» این یعنی حرکت عاقلانه، ابتکاری و انعطاف‌پذیر در عین پایبندی به اصول. چنین نگاهی، ما را در عبور از سختی‌ها، حفظ استقلال و استمرار مسیر انقلابی کمک می‌کند.