صبح صادق >>  راهبرد >> یادداشت
تاریخ انتشار : ۱۹ خرداد ۱۴۰۴ - ۰۰:۳۵  ، 
شناسه خبر : ۳۷۷۱۷۸
پایگاه بصیرت / ‏دفری گوستیاورمن‏

امروزه، توسعه اقتصادی به یکی از دغدغه‌های اصلی کشور‌ها بدل شده است، به گونه‌ای که هر کشور در پی توسعه ظرفیت‌ها و برتری‌های بالقوه خود در عرصه‌های نوین اقتصادی است. در این میان، با توجه به محدودیت منابع طبیعی و فرصت‌های بزرگ نهفته در سایر بخش‌ها، بسیاری از کشور‌ها به دنبال ایجاد گام‌های جدید در بخش‌های اقتصادی خود هستند. در مطالعات روابط بین‌الملل، نظریه‌های مختلفی برای تبیین پویایی‌های اقتصادی وجود دارد که یکی از آنها لیبرالیسم اقتصادی است. این نظریه، بازار را حوزه‌ای مستقل از جامعه می‌داند که بر اساس قوانین اقتصادی خود عمل کرده و به دنبال حداکثرسازی منافع برای افراد، خانوار‌ها و شرکت‌ها است و بر عدم مداخله دولت در اقتصاد تأکید دارد، برخلاف نظریه مرکانتیلیسم که اقتصاد را تابع سیاست می‌داند.
منبع اصلی درآمد عربستان نفت خام است و تخمین زده می‌شود که این کشور حدود ۲۵ درصد از کل ذخایر نفت جهان، معادل ۲۶۷ میلیارد بشکه را در اختیار دارد. با این حال، سود‌های هنگفت حاصل از نفت، هرچند تأثیر زیادی بر درآمد کشور و جمعیت آن داشته، با واقعیت محدود بودن این منابع طبیعی مواجه است. از این رو، عربستان سعودی اکنون سرمایه‌گذاری‌های کلان و توسعه را در حوزه‌های گسترده‌تری مانند ورزش و زیرساخت‌ها با مشارکت فعالان غیردولتی نظیر سرمایه‌گذاران آغاز کرده است، چرا که جهان به طور فزاینده‌ای چندقطبی شده و فرصت‌های بسیاری برای بهبود و پیشرفت وجود دارد.
این درک که منابع طبیعی، به‌ویژه نفت، در دسته منابع تجدیدناپذیر با ذخایر محدود قرار می‌گیرند، عربستان سعودی را به سمت یافتن منابع درآمدی جدید با افق زمانی بلندمدت و قابلیت تجدیدپذیری سوق داده است. در شرایط کنونی، مشاهده می‌شود که عربستان بال‌های اقتصادی خود را به حوزه‌های اساسی‌تر و پایدارتر گسترش داده است. سرمایه‌گذاری در بخش ورزش و توسعه املاک و مستغلات، مانند ساخت شهر‌های مدرن و پیشرفته، از جمله این اقدامات است. در سال ۲۰۲۳ با پیوستن کریستیانو رونالدو، یکی از برترین بازیکنان فوتبال جهان، به باشگاه النصر عربستان، نقطه عطفی در تاریخ فوتبال این کشور رقم خورد. این گام، به عنوان یک پیشرفت بزرگ در دنیای فوتبال عربستان تلقی شده و در نهایت منجر به کسب امتیاز میزبانی جام جهانی ۲۰۳۴ شد.
از سوی دیگر، عربستان سعودی در حال حاضر بر افزایش جذب سرمایه‌گذار در سایر زمینه‌ها، به‌ویژه زیرساخت‌هایی نظیر ساخت شهر‌های مدرن جدید و مکان‌های تفریحی پیشرفته تمرکز کرده است. این پروژه‌ها با پیشرفت سایر بخش‌های حمایتی ارتباط تنگاتنگی دارند و هدف از آنها، رهایی از تمرکز صرف اقتصاد عربستان بر بخش نفت و حرکت به سمت حوزه‌های آینده‌دارتر است. این خود، شکلی از تحول اقتصادی نوین است که توسط دولت عربستان با تلاش برای بهینه‌سازی تمامی اشکال راهکار‌های اقتصادی مدرن طراحی شده است. با توجه به محدودیت منابع نفتی در دنیایی که به طور فزاینده‌ای مدرن می‌شود، عربستان سعودی ناگزیر به نوآوری و ایجاد تحولی جدید با تمرکز بر بهینه‌سازی اقتصادی در همه زمینه‌هاست تا خود را برای تبدیل شدن به کشوری پیشرفته با اقتصادی پیشرو آماده سازد.