صبح صادق >>  جهان >> یادداشت
تاریخ انتشار : ۱۹ خرداد ۱۴۰۴ - ۱۲:۴۶  ، 
شناسه خبر : ۳۷۷۲۰۳
نگاهی به جدال تسلیحاتی در غرب
پایگاه بصیرت / زهرا توحیدیان

«قانون طلایی مذاکره و موفقیت: کسی که طلا دارد، قوانین را وضع می‌کند.» این موضع رسمی «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا، در شبکه «تروث سوشال» است. اعترافی صادقانه به آنچه نظام سرمایه‌داری باور دارد. نظم جهانی و نهاد‌هایی که آمریکا پس از جنگ جهانی دوم ایجاد کرد، همگی با این ادعا طراحی شدند که در برابر این منطق، مقاومت کرده و تضمین کنند قوی‌تر‌ها نتوانند به‎سادگی هر کاری که می‌خواهند، انجام داده و ضعیف‌تر‌ها را مجبور به تحمل رنج کنند. اما ترامپ نشان داد که آمریکا هرگز آن به اصطلاح قدرتِ نوع‌دوست و آرمان‌گرایی که ادعا می‌کرد، نبوده است.

«مالکوم ترنبول» نخست‌وزیر پیشین استرالیا، در مقاله‌ای با عنوان «دوستان آمریکا باید خودشان را نجات دهند»، به این موضوع پرداخت و نوشت: «ماهیت واقعی دولت ترامپ، از جمله تحقیر قانون چه در سطح ملی و چه در عرصه بین‌المللی، قلدری، لغو توافق‌نامه‌ها و معاهدات، تهدید متحدان و نوازش مستبدان، به‎وضوح قابل مشاهده است.»
نخست‌وزیر استرالیا با اشاره به اینکه در دوران «اول آمریکا»، ایالات متحده دیگر شریک امنیتی قابل اعتمادی نیست، تصریح کرد: «متحدان (آمریکا) در سراسر جهان تشخیص داده‌اند که باید برای دفاع از خود کار‌های بیشتری انجام دهند. آنها باید سیستم‌های تسلیحاتی پیشرفته‌تر، ذخایر مهمات و تجهیزات بیشتر و پرسنل بیشتری را به‎دست آورند. در عین حال، باید استقلال حاکمیتی خود را افزایش دهند، به‎ویژه توانایی آنها برای فعالیت بدون هماهنگی یا همکاری آمریکا باید ارتقا یابد. آنها همچنین باید اتحادیه‌های متعددی را با شرکای همفکر غیر از آمریکا ایجاد و تقویت کنند.»

به‎گفته «ترنبول»، ناتو و همه متحدان آمریکا نیاز به هزینه بیشتر در امور نظامی و دفاعی را قبول دارند؛ اما در مورد نحوه هزینه‎کرد این پول اضافی اختلاف نظر دارند. آمریکا طبیعتاً می‌خواهد دیگر کشور‌ها سلاح‌های آمریکایی بیشتری بخرند؛ اما متحدان می‌ترسند که اگرچه خرید تجهیزات و مهمات بیشتر از ایالات متحده ممکن است ترامپ را راضی کند. اما استقلال بیشتری به‎همراه نخواهد داشت. 
در دورانی که برخی کوته فکران داخلی، صنعت نظامی ایران و مهندسی معکوس برخی پروژه‌های نظامی را زیر سؤال می‌برند، نخست‌وزیر پیشین استرالیا به کشور‌ها توصیه می‌کند که در راستای افزایش تولید داخلی تسلیحات قدم بردارند. او می‌افزاید: «خرید گسترده سیستم‌های تسلیحاتی آمریکا تنها به وابستگی بیشتر خریدار به ایالات متحده منجر می‌شود. راه حل بلندمدت برای متحدان آمریکا این است که بتوانند با قابلیت‌های مستقل، مهاجمان را بازدارند؛ یعنی در حالت ایده‌آل تسلیحات مورد نیازشان را در داخل تولید کنند و یا حداقل اطمینان حاصل کنند که تجهیزات آمریکایی را می‌توانند بدون آمریکا مستقر کرده و به‎کار گیرند.»

وی با انتقاد از وابستگی کشور‌های غربی به تجهیزات آمریکایی می‌نویسد: «در حال حاضر، امکان چنین استقلالی وجود ندارد. برای نمونه، جنگنده‌های F‌ـ ۳۵ آمریکا، از نظر عملکردی چنان به نرم‌افزار و قطعات یدکی آمریکایی وابسته هستند که به‎کارگیری آنها بدون رضایت واشنگتن یا استفاده مدت طولانی از آنها دشوار است. این نوع وابستگی، که در بیشتر سیستم‌های تسلیحاتی مدرن رایج است، پیشتر هم برای متحدان ایالات متحده آزاردهنده بوده، اما به‎منزله یک مشکل بزرگ تلقی نمی‌شد.»

این سیاستمدار استرالیایی در ادامه اذعان کرد: «متحدان ناتو تصور می‌کردند که هرگز به‎تنهایی نخواهند جنگید، بنابراین وابستگی به یک ایالات متحده بی‌تفاوت تنها یک نگرانی نظری بود. اما امروز، با درخواست کاخ سفید مبنی بر اینکه متحدان ایالات متحده بتوانند از خود دفاع کنند، شرایط بسیار فرق کرده است. جای تعجب نیست که در طرح خرید دفاعی ۱۵۰ میلیارد یورویی اتحادیه اروپا، تا حد زیادی شرکت‌های آمریکایی مستثنی شده‌اند. همزمان، پرتغال اعلام کرد که دیگر قصد خرید جنگنده‌های اف‌ـ۳۵ را ندارد و کانادا نیز در حال ارزیابی مجدد برنامه‌های خود برای خرید ۸۸ فروند اف‌ـ۳۵ است. چالش اروپا نه‎تنها یافتن پول برای تجدید تسلیحات خود، بلکه غلبه بر رقابت‌های ملی برای توافق بر سر چندین شرکت استاندارد برای صنعت دفاعی است.»
وی همچنین به کشور‌های اروپایی هشدار می‌دهد که ترامپ گرچه به متحدین اروپایی آمریکا گفته است که روی پای خودشان بایستند؛ اما چنین هشداری برای متحدین آسیایی آمریکا صادر نکرده است و در خاتمه نتیجه می‌گیرد اقدامات ترامپ تأثیرات بلندمدتی خواهند داشت و حتی اگر رهبران آتی آمریکا تلاش کنند رویه‌های فعلی را تغییر دهند، آب رفته به جوی باز نمی‌گردد و اعتماد دوباره به آمریکا مشکل است.