ترامپ شگرد زیاد‌ه‌خواه را دنبال می‌کند

در روز‌های اخیر، طرح جدید «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده آمریکا، درباره جابه‌جایی مردم غزه واکنش‌های گسترده‌ای را در محافل بین‌المللی به خود جلب کرده است. این طرح که به گفته بسیاری از مقامات آمریکایی یکی از متناقض‌ترین پیشنهاد‌های سیاسی سال‌های اخیر است، نه تنها تحولات منطقه‌ای را تحت تأثیر قرار داده، بلکه باعث بحث و جدل‌های فراوانی در بین کارشناسان، سیاست‎مداران و جامعه بین‌المللی شده است. در همین راستا، مصاحبه‌ای با «محمد ساجدی» کارشناس مسائل بین‌الملل داشتیم تا ابعاد گوناگون این طرح و تأثیرات احتمالی آن بر مردم غزه و منطقه را بهتر بشناسیم.

 چرا امروز ترامپ درباره جابه‌جایی مردم غزه سخن می‌گوید؟
در روابط بین‌الملل موضوعی با عنوان «ماکسیمال» به معنای «زیاده‌خواه» داریم. ترامپ اینگونه سخن می‌گوید که به یک حداقلی دست یابد. در کلام او دیده‌ایم که می‌گوید پاناما، کانادا و... برای آمریکاست و خود می‌داند که این دولت‌ها کشور خود را به او نمی‌دهند؛ ولی بیان می‌کند تا به یک حداقلی دست پیدا کند. امروز ماجرای غزه و اوکراین با یکدیگر ترکیب شده است. 

 مواضع کشور‌هایی مانند عربستان در این میان چیست؟
سعودی‌ها برای به رسمیت شناختن رژیم صهیونی، شرط‌هایی داشتند. اول تشکیل کشور فلسطین بود. دوم ایجاد امکانات هسته‌ای برای عربستان به منظور مقابله با حملات احتمالی ایران که آمریکا اینها را قبول نکرد. امروز ولی بن سلمان به دلیل خراب شدن چهره‌اش بعد از ماجرای خاشقچی به دنبال بهبود چهره خود است. حال همه می‌دانند با این طرح ترامپ که هیچ کشوری هم آن را قبول ندارد، تکلیفش مشخص است. ترامپ خودش هم می‌داند که امکان چنین چیزی نیست؛ ولی خب به دنبال گرفتن امتیاز است. به نظر بنده توافق آمریکا با عربستان به اینجا خواهد رسید که آنها قبول کنند رژیم اشغالگر را به رسمیت بشناسند و در عوض منطقه‌ای تحت عنوان فلسطین ایجاد شود. البته باز هم آن را مشروط می‌کنند به عدم حاکمیت حماس در آن کشور فلسطین. امیر قطر در سفر به ایران حامل این پیام بود که به ایران بگوید از حماس گذر کند؛ در صورتی که نه ایران چنین می‌کند و نه اینکه امکانش وجود دارد؛ زیرا بسیاری از مردم کرانه غربی تحت حمایت حماس هستند و قطعاً باید حاکمیت سرزمین فلسطین در دستان حماس باشد. 

 آیا کشوری با طرح رئیس‌جمهور آمریکا همراه شده است؟
هیچ کشوری از طرح ترامپ استقبال نکرده است و تنها برخی کشور‌های انگشت شمار حامی طرح او هستند. حتی در درون کنگره آمریکا که اقلیت آن در دستان دموکرات‌هاست، با این طرح مخالف بودند و برخی جمهوری‌خواهان این طرح را راهگشا دانسته‌اند که سفر وزیر خارجه آمریکا به رژیم صهیونی و عربستان هم در همین راستا در حال انجام است تا بتوانند حمایت برخی کشور‌ها را از این طرف جلب کنند. وزیر دفاع آمریکا اعلام کرد که این طرح بسیار مبهم است و ما نمی‌توانیم آینده آن را پیش‌بینی کنیم. حتی به این موضوع هم اشاره داشته که ممکن است رئیس‌جمهور (ترامپ) درباره این موضوع تجدید نظر کند؛ همانند همان نظری که ترامپ در مورد تصاحب معادن اوکراین گفته بود. 

امروز تقریبا اجماعی بین‌المللی علیه صهیونیست‌ها ایجاد شده، چرا هنوز هم این مشکل حل نشده باقی مانده است؟
در مورد حل این بحران سه طرح وجود دارد. یکی طرح صهیونیست‌هاست که می‌خواهند همه مردم غزه را بیرون کنند و همه آن سرزمین را برای خود می‌دانند که این نشدنی است. طرح دیگر برای کشور‌های عربی، مانند عربستان، مصر و اردن است که به دنبال دو کشوری هستند که صهیونیست‌ها و آمریکا قبول نمی‌کند و طرح سوم برای ایران است که می‌گوید انتخابات آزاد برای همه مردم فلسطین برگزار شود که آنها زیر بار این هم نخواهند رفت. حال خروجی این سه طرح این می‌شود که آمریکایی‌ها مجبورند به حداقلی قانع شوند و در نهایت حماس باقی بماند؛ ولی کنترل بیشتری بر روی آن اعمال کنند. در نهایت این موضوع باید از جلساتی که به تازگی برای فلسطین در حال تشکیل است، خارج شود که متأسفانه تا به امروز چنین نشده است؛ زیرا اعراب هم تا به حال به دنبال این موضوع نبوده‌اند.