این روزها ایالت های مختلف آمریکا شاهد برگزاری انتخابات درون حزبی ریاست جمهوری است. رقابت ها بسیار نزدیک و نفس گیر است و حضور افراد ساختار شکنی همانند ترامپ در حزب جمهوریخواه بر جذابیت های این دره از انتخابات افزوده است. اما سیستم انتخاباتی آمریکا بسیار پیچیده است و قبل از بررسی رقابت های نامزدهای جمهوریخواه و دموکرات در ابتدا سعی می شود به صورت مختصر سازوکار انتخاباتی در این کشور توضیح و در ادامه انتخابات درون حزبی آمریکا در سال 2016 بررسی شود.
فرآیند انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا بنا به سنت هر ساله، حدود دو سال طول می کشد. طی این دو سال هریک از نامزدها در حزب خود به جمع آوری کمک های مالی پرداخته و ایالت به ایالت با رقبای هم حزبی خود به رقابت می پردازند تا در نهایت نامزد اصلی حزب مشخص شود. پس از مشخص شدن نامزد حزب، در یک فرآیند نسبتا پیچیده-که در ادامه مطلب به آن پرداخته خواهد شد- انتخابات سراسری برگزار می شود.
این فرآیند کم تر از هشت ماه دیگر پایان می یابد و آمریکایی ها رئیس جمهور جدید خود را خواهند شناخت. پنجاه و هشتمین انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا قرار است سه شنبه ۱۸ آبان ۱۳۹۵ برابر ۸ نوامبر ۲۰۱۶ میلادی برگزار شود. رای دهندگان در این انتخابات رئیس‌جمهور ایالات متحده و معاون وی را انتخاب خواهند کرد.
سیستم انتخاباتی ریاست جمهوری در ایالات متحده
فرآیند سیستم انتخاباتی در نظام ایالات متحده همان طور که ذکر کردیم حدود دو سال به طول می انجامد. در طول این دو سال نامزدهای هر دو حزب جمهوری خواه و دموکرات برای شرکت در انتخابات حزب خود ثبت نام کرده و از حدود یک سال باقی مانده به انتخابات سراسری، رای گیری های درون حزبی برای انتخاب فرد برتر حزب آغاز می شود.
انتخابات مقدماتی و سه شنبه بزرگ
انتخابات درون حزبی در ایالات متحده برای تعیین نامزد نهایی هر حزب به «انتخابات مقدماتی» و یا «انتخابات اولیه» معروف شده است؛ مرحله ای که نامزدها باید آن را طی کنند تا به عنوان نامزد نهایی حزب متبوع خود معرفی شوند. این مرحله ابتدا با رای گیری از ایالت آیوا شروع شد و به تدریج به بقیه ایالات نیز کشیده می شود. این دوره چند ماه طول می کشد. در این فرآیند، اولین سه شنبه ماه مارس، یعنی سه شنبه این هفته، روزی که به «سه شنبه بزرگ» شهرت یافت، از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است زیرا با توجه به این که رای گیری به صورت هم زمان در 13 ایالت و یک منطقه برگزار شد، تقریبا تکلیف نامزدهای نهای انتخاب مشخص خواهد شده است.
از این رو نامزدهایی که در این روز از دیگران پیشی گرفتند و امتیاز بیشتری را کسب کردند به احتمال بسیار نامزد نهایی حزب خواهد شد. به نقل از خبرگزاری فارس، روز سه‌شنبه انتخابات درون حزبی دموکرات‌ها در آلاباما، مجمع الجزایر ساموآ آمریکا، آرکانزاس، کلورادو، جورجیا، ماساچوست، مینسوتا، اوکلاهاما، تنسی، تگزاس، ورمونت و وریرجینیا برگزار شد. به غیر از ساموآ، جمهوری‌خواهان هم در همین مناطق به علاوه آلاسکا و ویومینگ انتخابات برگزار کردند.
با برگزاری انتخابات در سه شنبه بزرگ، از میان نامزدهای جمهوری خواه، «دونالد ترامپ»، سرمایه دار معروف و جنجالی در رأس محبوب ترین افراد این حزب قرار گرفت. در کنار وی، دیگر کاندیدای این حزب افراد مطرحی همچون «تد کروز»، «مارکو روبیو» و «جان کاسیج» هستند.
نکته مهم و شاید شگفتی انتخابات در درون حزب جمهوری خواه مربوط به کناره گیری جب بوش، برادر جرج دابلیو بوش، است. وی با وجود آن که از خانواده ای مطرح و معروف بود و هم برادر و هم پدر وی رئیس جمهور بودند، شکست را خیلی زود پذیرفت. جب بوش از خانواده ای پای به عرصه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا گذاشت که آوازه خوبی در میان مردم آمریکا ندارد و همین مسئله یکی از عوامل شکست زودهنگام او محسوب می شود.
با نتایج سه شنبه بزرگ، اکنون در حزب دموکرات نیز «هیلاری کلینتون» وزیر امور خارجه سابق آمریکا، پیشتاز است. در مقابل وی «برنی سندرز»، سناتور ایالت ورمونت، کاندیدای دیگر حزب مذکور است. سندرز خود را یک سوسیال دموکرات معرفی کرده و بسیاری از اصول سرمایه داری را به چالش کشیده است. از نظر او کلینتون با وال استریت رابطه تنگاتنگی دارد و به نوعی از همان یک درصدی های جامعه آمریکا محسوب می شود. در حالی که سندرز مخالف سرمایه داران وال استریت است و خود را از 99 درصدی های جامعه می داند که طی جنبش وال استریت مخالفت خود را با سیستم سرمایه داری نشان دادند. سناتور سندرز با وجود آن که نظر سنجی ها و کارشناسان هیچ شانسی برای وی در مقابل کلینتون قائل نبودند، اما در چند ایالت از خانم کلینتون پیشی گرفت.
در بررسی نتایج انتخابات اولیه آمریکا باید گفت تا کنون و با برگزاری انتخابات سه شنبه بزرگ نتایج زیر به دست آمده است:
در 11 ایالت از ایالت هایی که انتخابات سه شنبه بزرگ در آن ها برگزار شد کلا 1015 امتیاز میان این دو نامزد حزب دمکرات تقسیم شد که در حزب دموکرات سهم هیلاری کلینتون 892 و سهم سندرز 123 بود. هیلاری در 7 ایالت پیروز شد و سندرز در 4 ایالت. هر نامزدی که در پایان بتواند 2383 سهم کسب کند، نامزد نهایی حزب دمکرات خواهد بود. تا این مرحله از انتخابات کلینتون در مجموع 1052 سهم و سندرز 427 کسب کرده اند. در واقع خانم کلینتون تا کنون موفق شده است در 10 ایالت پیروز باشد و سندرز در 5 ایالت.
وضعیت در اردوگاه جمهوری خواهان به گونه دیگری رقم خورده است. جمهوری خواهان که در ابتدا بیش از ده نامزد داشتند تنها 4 تن از آن ها تا این مرحله در رقابت مانده اند. تا کنون ترامپ با پیروزی در 10 ایالت موفق شده است 319 سهم را نصیب خود نماید. نفر بعد از وی کروز است که با پیروزی در 4 ایالت 226 سهم داشته و روبیو نیز با پیروزی در یک ایالت 110 سهم را به خود اختصاص داده است.
الکترال کالج، پاشنه آشیل انتخابات آمریکا
الکترال کالج یا هیات انتخاباتی در حقیقت مجمعی از افرادی هستند که نتیجه نهایی انتخابات ایالات متحده را رقم می زنند. در واقع باید گفت که انتخاب رئیس جمهور در این کشور بر خلاف انتخابات کنگره و فرمانداری ها، با رای مستقیم مردم صورت نمی گیرد.
به بیان دیگر در آمریکا هر یک از دو حزب اصلی برای هر ایالت به تعداد آراء الکترال، الکتر نامزد می کنند. گرچه روش دو حزب برای نامزد کردن این الکترها یکسان نیست، اما این نامزدها معمولاً در اجلاس سراسری این دو حزب و یا رای کمیته مرکزی احزاب در ایالات انتخاب می شوند. وقتی مردم در انتخابات عمومی ماه نوامبر؛ پای صندوق های رای می روند، در واقع به الکترهای ایالت خود رای می دهند. معنای رای الکترال این است که در اصل یک شهروند آمریکایی در انتخابات به صورت مستقیم به یک نامزد رای نمی دهد، بلکه به کسانی رای می دهد که به نام Elector خوانده می شوند و آنها رئیس جمهور را از میان خود انتخاب می کنند.
هر نامزدی که برنده اکثریت آرا در آن ایالت شود، تعداد آرای انتخاباتی آن ایالت را، در الکترال کالج از آن خود می‌کند و هر شخصی که بتواند بیش از 270 رای انتخاباتی از مجموع 538 رای به دست آورد، رئیس جمهور آمریکا قلمداد خواهد شد. بر اساس قانون اساسی ایالات متحده آمریکا، تعداد اعضاء هیات‌های انتخاباتی هر ایالت معادل مجموع تعداد نمایندگان مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا و سناتورهای همان ایالت است.
بر این اساس هر چه ایالتی پرجمعیت‌تر باشد، تعداد اعضاء هیات‌های انتخاباتی آن نیز بیشتر خواهد بود. به همین دلیل نقش ایالت‌هایی نظیر کالیفرنیا، تگزاس و نیویورک به نسبت ایالت‌هایی همانند یوتا، وایومینگ و یا مونتانا در انتخاب رئیس جمهور آمریکا به مراتب بیشتر است.
بسیاری از کارشناسان نسبت به این نوع از رای گیری در آمریکا انتقاد دارند، زیرا معتقدند که این روش با دموکراسی واقعی که آمریکا همواره مدعی آن است منطبق نیست. از طرفی ممکن است نامزدی میزان آرای مردمی کمتری داشته باشد، اما رای الکترال کالج بیشتری را کسب کند و پیروز انتخابات گردد؛ مسئله ای که در انتخابات آمریکا رخ داده است. در سال 2000 میلادی با جود آن که تعداد آرای مردمی «ال گور» از «جرج بوش» بیشتر بود، اما در نهایت این بوش بود که به عنوان رئیس جمهور معرفی شد. در این انتخابات بوش با کسب الکترال کالج‌های ایالت حساس فلوریدا توانست به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا انتخاب شود و این در حالی بود که الگور در مجموع 532994 رأی از بوش بیشتر کسب کرد و بوش تنها با 537 رأی بیشتر در ایالت فلوریدا توانست الکترال کالج‌های این ایالت را کسب کند و به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا انتخاب شود.
در واقع اگر نامزدی اکثریت آرای مردم در 11 ایالت پرجمعیت یعنی کالیفرنیا، نیویورک، تگزاس، فلوریدا، پنسیلوانیا، ایلی‌نویز، اوهایو، میشیگان، نیوجرسی، کارولینای شمالی و جورجیا را به‌دست آورد، رئیس‌جمهور می‌شود، حتی اگر در 39 ایالت کم جمعیت‌تر هیچ رأیی به‌دست نیاورده باشد. مجموع آرای الکترال آن 11 ایالت به 270 می‌رسد و این حد نصابی است که نامزد برنده باید از مجموع 538 رأی الکترال به‌دست آورد. این مسئله نقض آشکار اصول دموکراسی است و به عبارتی چنین فرد منتخبی، رئیس جمهور ایالت های پُرجمعیت آمریکاست و در مناطق کم جمعیت اصلا انتخاب نشده است!
برآوردی از احتمال پیروزی نامزدهای دو حزب جمهوری خواه و دموکرات
اگر بخواهیم با توجه به نظر سنجی های و نتایج به دست آمده، جمع بندی از نتایج نهایی داشته باشیم باید بگوییم که به احتمال زیاد هیلاری نامزد نهایی حزب دمکرات خواهد بود چون در ایالت هایی که در آینده انتخابات مقدماتی در آن ها برگزار خواهد شد، یعنی فلوریدا (246 سهم)، اوهایو (159 سهم)، کالیفرنیا (546 سهم)، نیوجرسی (142 سهم)، این ها ایالات هایی هستند که اگر دو نامزد رأی بالای دموکرات ها، یعنی کلینتون و یا سندرز، اکثریت رای را در آن ها کسب کنند، کل سهم را (یعنی 1093 سهم) خواهند برد و با توجه به این که کلینتون 8 سال گذشته در رقابت با اوباما در این ایالت های سرنوشت ساز پیروز شده است به احتمال زیاد در این دوره نیز پیروز خواهد شد و اختلاف او با سندرز آنقدر زیاد خواهد شد که دیگر سندرز شانسی برای پُر کردن فاصله خود با هیلاری نخواهد داشت.
در خصوص جمهوری خواهان نتیجه گیری کمی مشکل تر و البته پیچیده تر است، زیرا اگرچه ترامپ موفق شده است که تا کنون بیشتری آرا را در رقابت های درون حزبی، به خود اختصاص دهد، اما بسیاری از جمهوری خواهان و مردم آمریکا او را گزینه مناسبی برای رهبری کشورشان نمی دانند. بسیاری از نظر سنجی ها نشان می دهد که مردم این کشور از این که رئیس جمهوری هم چون ترامپ داشته باشند، خجالت می کشند.
با این وجود اگر کروز و روبیو در ادامه رقابت به نفع یکدیگر کنار بروند، احتمال آن که موفق شوند رقابت تنگاتنگی با ترامپ داشته باشند، بیشتر است، چه این که تد کروز بعد از سه شنبه بزرگ در جمله معناداری گفت: اگر این انتخابات یک رقابت «سر به سر» بود، کمپین وی به «موفقیت چشمگیری» دست می‌یافت. وی در ادامه افزود: «برای کسب این موفقیت می‌بایست با یکدیگر متحد شویم.» پیشنهاد این نامزد جمهوریخواه برای اتحاد، خطاب به مارکو روبیو، سناتور ایالت فلوریدا و دیگر نامزد جمهوریخواه مطرح شد. به هر حال باید منتظر روزهای آینده بود تا تکلیف نامزد حزب جمهوری خواه نیز روشن شود.
نتیجه گیری
با توجه به نظر سنجی ها و نتایج به دست آمده، پیروزی خانم کلینتون در انتخابات اولیه حزب دموکرات تقریبا قطعی است، اما در خصوص جمهوری خواهان نمی توان وضعیت را قعطی دانست. به هر حال به نظر می رسد هیچ یک از سه نامزد جمهوری خواه که در رأس این حزب قرار دارند نمی توانند به راحتی بر کلینتون پیروز شوند. زیرا کروز و روبیو جوان تر از آنی هستند که بتوانند بر کلینتون با تجربه پیروز شوند و ترامپ هم با وجود کسب رأی بالاتری در میان جمهوری خواهان، فرد خطرناکی از سوی جامعه آمریکا معرفی می شود.
یکی از احتمالات در مورد حزب جموریخواه این است که همه نامزدها با یکدیگر علیه ترامپ که برخی ها وی را جمهوریخواه تقلبی می دانند، متحد شوند و در این صورت اوضاع پیچیده تر خواهد شد. با تمام این اوصاف از آن جایی که تا رأی گیری نهایی در این کشور حدود هشت ماه دیگر باقی مانده است، باید منتظر تحولات جدید بمانیم. سخن پایانی این که این انتخابات درون حزبی ثابت کرد که نامزدهایی مانند سندرز و ترامپ که رای قابل توجهی نیز به دست آورده اند، علیه ساختارهای حاکم در آمریکا به پا خاسته اند و آن را به چالش کشیده اند.
در هفته های قبل، جورج فریدمن، استاد علوم سیاسی، نویسنده و تاجر آمریکایی، طی یادداشت مفصلی، رأی بالای این دو نفر را از عجایب سیاسی و آن را نشانه بی اعتمادی مردم آمریکا به نظام حاکمشان توصیف کرد، اما نکته مهم اینجاست که این بی اعتمادی با رأی به دونالد ترامپ، نامزدی خشونت طلب نشان داده می شود و این نشانه نامطلوبی از جامعه آمریکاست./
از عکس آخری ترامپ خیلی خندیدم جالب بود 
