سعدالله زارعی، کارشناس مطرح مسائل منطقه، در یادداشتی در روزنامه کیهان، دهم اسفند، درباره طرح ایجاد منطقه پرواز ممنوع در سوریه توسط آمریکا نکات مهمی را گفته بود که این طرح برخلاف قبل در مناطق جنوبی سوریه دنبال خواهد شد.
برای شرح بیشتر این طرح و این سؤال که نظر اخیر روس ها درباره آن چیست؟، گفتگویی را با ایشان انجام داده ایم که در ادامه می آید:
بصیرت: آمریکائی ها این روزها از طرح ب و اعمال منطقه پرواز ممنوع در سوریه صحبت می کنند. لطفا درباره جزئیات این طرح و مناطق مورد نظر آمریکا برای اجرای آن توضیح بیشتری بدهید؟
زارعی: آمریکایی ها با شکست در ایجاد منطقه پرواز ممنوع در شمال سوریه، بحث ایجاد منطقه پرواز ممنوع در جنوب را مطرح کردند. در این زمینه تلاش کردند تا راهی را در جنوب برای اعمال فشار بر دولت سوریه باز کنند. بر همین اساس با روس ها وارد مذاکره شدند و با توجه به این که از حساسیت روس ها نسبت به امنیت رژیم صهیونیستی اطلاعات داشتند، به بهانه امنیت رژیم صهیونیستی و مخاطراتی که این رژیم در باب امنیت پیدا کرده، ماجرای امنیت منطقه جنوب که مربوط به سه استان قنیطره، سویدا و درعا، با مساحت بیش از ده هزار کیلومتر مربع هست را مطرح کردند، ولی هدف اصلی آن ها بحث امنیتی رژیم صهیونیستی در منطقه جنوب و فعال تر کردن نقش رژیم صهیونیستی در بحران سوریه بود.
بصیرت: یادداشت اخیر شما در روزنامه کیهان درباره این طرح، موانع مهمی پیش روی این طرح بر می شمارد. با توجه به این موانع تا چه اندازه امکان عملیاتی شدن این طرح را فراهم می دانید؟
زارعی: مهم ترین مسئله ایی که در این زمینه مطرح است کشورهای حول و حوش این طرح یعنی اردن، سوریه و لبنان است که قطعا با بحث عمل رژیم صهیونیستی در منطقه از جمله در سوریه مخالف هستند و این موضوع را یک تهدید مهم امنیتی برای خودشان می دانند.
مسئله دیگر این است که سر نگرفتن طرح منطقه پرواز ممنوع در شمال سوریه، اساسا به دلیل موافقت یا مخالفت روس ها نبود، بلکه منطقه شمال به دلیل حضور حزب الله، نیروهای سوری، کردها و بعضی از گروه هایی دیگر که مخالف سیطره آمریکا بر سوریه هستند، به هم خورد و امکان عملیاتی شدن پیدا نکرد.
این وضعیت نیز مانع شکل گیری چنین منطقه ایی در جنوب می شود. مسلما امکان عملیاتی طرح مذکور در جنوب سوریه، با توجه به این که این منطقه در اختیار ارتش سوریه، نیروهای حزب الله و گروه های مرتبط با آن است، وجود ندارد، بنابراین می توان گفت که طرح ب آمریکایی ها، یک طرح خامی است که بر خلاف ظاهر، چندان از محاسبه دقیق برخوردار نیست.
بصیرت: در مطلب شما به نوعی از موافقت روسیه با اجرای این طرح در مناطق جنوبی سوریه و هم مرز با اردن صحبت شده است. به نظر شما روس ها تا چه اندازه مایل هستند این طرح اجرا شود؟
زارعی: روس ها اخیرا مواضعی گرفتند که نشان می دهد برخلاف تفاهم اولیه ایی که با آمریکایی ها داشتند، موضع خود را نسبت به این مسئله اصلاح کردند. این موضوع بعد از آنی صورت گرفت که نماینده پوتین در سفر به تهران در مورد مشارکت روس ها صحبت کرد. در مذاکره ابعاد خطرناک این طرح به روسیه گوشزد شد و نماینده پوتین بعد از بازگشت به روسیه پیام ایران را به آقای پوتین منتقل کرد و پوتین مطابق آن اعلام کرد در مورد طرح، دیدگاه قبلی را ندارد و بر حفظ دولت دمشق و حفظ یکپارچگی سوریه تاکید دارد.
بصیرت: آخرین سوال در باره اقدام اخیر شورای همکاری خلیج فارس در قرار دادن نام حزب الله لبنان در فهرست تروریسم است، به طور مختصر اهداف و انگیزه های آن ها را از این کار بیان کنید؟
زارعی: سعودی ها طی ماه های اخیر می خواستند یک موضع یکپارچه عربی را در مقابل ایران ایجاد کنند که برای این مسئله هزینه زیادی را دادند. لبنان در این میان اولین کشوری بود که مخالفت خود را با طرح سعودی ها اعلام کرد، بعد از آن عراقی ها اظهار مخالفت کردند و امروز ما شاهد گسترش دامنه مخالفت در حوزه عربی از سوی الجزایر، تونس، عمان و بعضی از کشورهای دیگر با سیاست عربستان هستیم. بنابراین سعودی ها که از عدم همراهی لبنان که وزیر خارجه آن عضو جنبش امل و متحد حزب الله است، به شدت عصبانی بودند، به خاطر همین، مسئله قرار دادن حزب الله در لیست سیاه را مطرح کردند. این در حالی است که پیش از این هم حزب الله عملا امکان مسافرت به کشور عربستان و کشورهای همسو با عربستان را نداشت.
با تشکر از جناب آقای زارعی که وقت خود را در اختیار پایگاه بصیرت قرار دادند./
