نقد دو لبه بر هاشمی

(روزنامه وقايع اتفاقيه ـ 1394/11/14 ـ شماره 57 ـ صفحه 2)

واکنش‌ها به صحبت‌های هاشمی با خبر «حذف هاشمی از لیست جامعه روحانیت مبارز» آغاز شد. اما به فاصله کوتاهی از انتشار این خبر، مسئول رسانه‌ای جامعه روحانیت مبارز این خبر را تکذیب کرد. او گفت: «درخصوص حضور آقای هاشمی در لیست خبرگان در شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز، هنوز تصمیم نهایی گرفته نشده است و خبر مخالفت جامعه روحانیت با حضور نام آقای هاشمی در لیست خبرگان صحت ندارد.» اما داستان به همین‌جا ختم نمی‌شود. محمدعلی ابطحی، یکی از چهره‌های شناخته شده اصلاح‌طلب در واکنش به صحبت‌های هاشمی‌رفسنجانی در صفحه مجازی خود به هاشمی انتفاد کرد و نوشت: «هاشمی با رفتار پوپولیستی می‌خواهد آرای حسن آقا را برای خودش جلب کند.» از طرف دیگر، حجت‌الاسلام جعفر شجونی عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز نیز گفت: «بعید می‌دانم آقای هاشمی‌رفسنجانی صلاح آقای حسن‌خمینی را بخواهد، چرا که اگر صلاح ایشان را می‌خواست این‌طور از او استفاده ابزاری نمی‌کرد.»

پیش از ابطحی البته عباس عبدی یکی از چهره‌های فعال اصلاح‌طلب نیز یادداشتی در واکنش به صحبت‌های هاشمی‌رفسنجانی منتشر کرد. در انتقاد عبدی آمده که «هر کس نسبت به مرجع یا منطق این رد صلاحیت‌ها ایرادی داشته باشد قابل فهم است و حق دارد جز آقای هاشمی. ولی چرا چنین می‌گویند؟ به نظرم عدم تأیید و حضور حسن‌آقا در انتخابات را ترجیح می‌دهند.» البته عبدی در ادامه یادداشت خود نوشته است: «بنده با توجه به مجموعه اطلاعاتی که دارم و با توجه به نظرات آقایان علمای قم و با توجه به قراین گوناگون از جمله تأیید نکردن صلاحیت آقای بجنوردی، معتقدم که عدم احراز صلاحیت علمی حسن آقای خمینی برای انتخابات خبرگان حتی در چارچوب قانون فعلی نیز قابل دفاع نیست و به لحاظ سیاسی هم اثرات مطلوبی ندارد و شرایط سیاسی و علمی ایشان برای حضور در خبرگان به مراتب بالاتر از بسیاری از افراد حاضر در انتخابات خبرگان اول است ولی دفاع از این ادعا هیچ ربطی به انتساب به ریشه خانوادگی ایشان یا بدهی به امام و خانواده امام ندارد . این استدلال نه تنها ضعیف و بی‌ربط؛ بلکه نادرست است و خواسته و ناخواسته در جهت موجه جلوه دادن رد صلاحیت ایشان است و جز به تنش سیاسی کمک نمی‌کند. این منطق، قبیله‌ای و خلاف آرمان‌های شناخته شده است.»

سید‌محمد‌حسینی، وزیر ارشاد دولت دهم نیز در حمله به هاشمی و در نهایت سید حسن خمینی کوتاهی نکرده و گفته است: «نباید این‌گونه تصور شود که چون فردی منسوب به امام‌(ره) است، می‌تواند امتیاز ویژه‌ای داشته باشد. اتفاقا این افراد بیشتر زیر ذره‌بین هستند و باید بیش از دیگران در چارچوب قانون حرکت کنند.» اما در مقابل حرف‌های عبدی، ابطحی، شجونی، حسینی و دیگر منتقدان، غلامحسین کرباسچی، معتقد است احترام به خانواده امام نه یک تصمیم شخصی که به نوعی یک وظیفه است. دبیرکل حزب کارگزاران به «وقایع اتفاقیه» می‌گوید: «احترام به خانواده امام، اصلا بحث شخصی نیست، بحث بزرگداشت افکار امام است.» کرباسچی درباره هجمه دوجانبه به هاشمی‌رفسنجانی می‌گوید: «همیشه در انتخابات همه طرف‌ها این حرف‌ها را می‌زنند. انتخابات فضای آزادی است که افراد حرف‌های مختلفی بزنند. الزاما که افراد نباید حرف‌های کلیشه‌ای جناح خود را بزنند. ضمن این‌ که معتقدم عباس عبدی با کلیت حرف هاشمی مخالفت نکرده بلکه نحوه استدلال ایشان را درست ندانسته است.» اشرف بروجردی، فعال اصلاح‌طلب نیز به «وقایع اتفاقیه» می‌گوید: «این حملات بستگی به تحلیلی دارد که آقایان از شرایط اجتماعی و سیاسی کشور دارند. من معتقدم هیچ کدام از این افراد به‌اندازه آقای هاشمی در این انقلاب سهم نداشته و هیچ کدامشان به‌اندازه ایشان دلسوز انقلاب نیستند. آقای هاشمی از سر دلسوزی و نگرانی و از سر تعلق خاطری که نسبت به نظام دارد این حرف‌ها را می‌زند.»

بحث اصلا رانت و تبعیض نیست

غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران در تحلیل صحبت‌های روز دوشنبه هاشمی‌رفسنجانی می‌گوید: «اینکه بگوییم قانون باید رعایت شود، حرف کاملا درستی است و ما نباید مخالف رعایت شدن قانون باشیم. در هر حال ما برای یادگار امام و آنچه که از امام برایمان باقی مانده، احترام قائل هستیم. بحث آقای هاشمی این است که این نوع احترام باید به فرزندان و یادگاران امام باشد. چیزی در حدود 25 سال است که در چهارده خرداد هر سال مملکت بسیج می‌شود و خاطره رحلت امام را بزرگ می‌دارد یا در روز 12 بهمن، خاطره ورود امام را گرامی می‌دارد.» این فعال سیاسی ادامه می‌دهد: «بن‌مایه این کارها همان علاقه به امام و افکار ایشان است. احترام به خانواده امام، اصلا بحث شخصی نیست، بحث بزرگداشت افکار امام است. بخشی از صحبت‌های آقای هاشمی هم برمی‌گردد به ویژگی‌های شخصی خود سید‌حسن‌آقای خمینی. آقای هاشمی معتقدند در ایشان ویژگی‌هایی شبیه به حضرت امام وجود دارد. به نظر من اصلا بحث تبعیض و رانت مدنظر آقای هاشمی نیست.» دبیرکل حزب کارگزاران اضافه می‌کند: «جامعه ما با انقلاب امام و با حرکت ایشان از دوران ستمشاهی عبور کرده و این سال‌ها در خاطره مردم و در ذهن مردم باقی مانده است. آن چیزی که در رابطه با انتخابات مطرح می‌شود، توقعی است که می‌گوید نباید به یادگاران امام و خانواده او، بی‌توجهی شود. باید قانون رعایت شود. این‌ که کسی بخواهد به صورت ویژه از قانون عبور کند، مدنظر صحبت‌های آقای هاشمی نبوده ولی شاید راه‌های دیگری هم برای حل این موضوع وجود داشته باشد. فکر می‌کنم منظور آقای هاشمی حفظ یاد و خاطره حضرت امام باشد نه این‌ که بگویند باید از قانون عبور شود یا قانون را ندید گرفت.»

هیچ کدام به‌اندازه هاشمی در انقلاب سهم نداشتند

«آقای هاشمی نظام را بچه خودش می‌داند و می‌خواهد این نظام پرورش پیدا کند و آینده بهتری داشته باشد. کسانی که به ایشان حمله می‌کنند به نظر من این نگاه را ندارند. البته نمی‌خواهم بگویم افرادی مثل آقای غرضی یا شجونی تأثیر خودشان را در انقلاب نداشتند ولی هیچ موقع درون جامعه نبوده‌اند که بدانند چطور باید با مردم تعامل کرد و نسبت به مسائل سیاسی سهم پررنگی نداشته‌اند.» اینها بخشی از صحبت‌های اشرف بروجردی فعال اصلاح‌طلب با «وقایع اتفاقیه» است. او معتقد است هیچ‌کس به‌اندازه آقای هاشمی برای انقلاب زحمت نکشیده. ایشان همواره سعی می‌کرد در هشت سال دولت آقای احمدی‌نژاد که به او توهین می‌شد، صبر کند و چیزی نگوید. ایشان تحقیر شد و بسیار زجر کشید. این حضرات، آن زجر را نکشیدند که امروز این‌گونه انتقاد می‌کنند.» بروجردی ادامه می‌دهد: «آقای هاشمی خودش صاحب رای است و نیاز ندارد رای کسی را برای خودش جمع کند. صحبت‌های افراد درباره آقای هاشمی برمی‌گردد به این‌ که این افراد چه جایگاهی در انقلاب داشتند. من اصلا نمی‌خواهم آنها را تخطئه کنم، به هرحال افراد نقش‌های مختلفی داشتند. قطعا سهم آنها در این انقلاب یک دهم سهم هاشمی نبوده است.» او معتقد است: «این صحبت‌ها هم مثل اتهامات قبلی است که به آقای هاشمی زده‌اند. آقای هاشمی احتیاجی به این حرف‌ها ندارد. نه سنش اقتضا می‌کند دنبال این برنامه‌ها باشد و نه محبوبیتش در میان مردم آنقدر کم است که نیاز به جمع کردن رای دیگران داشته باشد.»

بعضی می‌خواهند مورد تأیید تندروهای راست باشند

صادق زیباکلام، استاد دانشگاه و یکی از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب معتقد است: «حملات دقیقا از دو ناحیه مختلف است. یکی از سوی کسانی است که ادعای اصلاح طلبی دارند ولی بیشتر به دنبال تسویه‌حساب بغض و کینه‌های قبلی شان با آقای هاشمی هستند. اینها نیم نگاهی به اصول‌گرایان دارند که تأییدیه آنها را بگیرند. گروه دوم که خیلی تندتر و رادیکال‌تر به آقای هاشمی حمله می‌کنند، اصول‌گرایان تندرو هستند.» وی تأکید کرد: «جالب است بعضی که ادعای اصلاح‌طلبی دارند با تندروترین جریانات اصول‌گرا هم پیمان شده‌اند. بد نیست این آقایان اصلاح‌طلب از خودشان بپرسند که چرا با تندروترین جریانات جناح راست هم کاسه شده اند!» او ادامه می‌دهد: «مخالفت جریانات تندروی جناح راست کاملا قابل فهم است. آنها نگران هستند که حملات آقای هاشمی‌رفسنجانی، اساس پدیده‌ای به نام تعیین صلاحیت را زیر سؤال ببرد.»

http://vaghayedaily.ir/fa/News/1907

ش.د9405567