سالی پرفراز و نشیب برای شرق آسیا

منطقه شرق آسیا به واسطه ویژگی‌های جغرافیای راهبردی خاص خود، همواره به طور سنتی عرصه تعاملات و البته رویارویی برخی قدرت‌های بزرگ منطقه‌ای و جهانی است و در سالی که روزهای واپسین خود را سپری می‌کند، علاوه بر طی کردن شرایط پرفراز و نشیب، تجارب جدیدی را نیز پشت سرگذاشته است.

به گزارش ایرنا، از صدور رای دادگاه لاهه علیه چین که با شکایت دولت وقت مانیل و حمایت آمریکا به بار نشست تا دو آزمایش اتمی کره شمالی و همچنین تحولات و بحران‌های سیاسی در کره جنوبی که در نتیجه با استیضاح رئیس جمهوری این کشور همراه بود و تحرکات هدفمند آمریکا در دریای جنوبی از جمله اتفاقات مهم سال 2016 میلادی(1395) در شرق آسیا به شمار می‌رود که این منطقه را وارد مرحله جدیدی از تحولات سیاسی کرده است.

سال 2016 در شرق آسیا با آزمایش دو بمب اتمی کره شمالی پس از وقفه‌ای چند ساله آغاز شد، با انتخاب خانم «تسای اینگ ون» به عنوان اولین رئیس جمهوری زن در منطقه تایوان ادامه یافت و با جنگ لفظی شدید میان دونالد ترامپ رئیس جمهوری منتخب آمریکا و چین در ارتباط با همین منطقه و قطع روابط سیاسی پکن و تایپه در حال خاتمه یافتن است.

سال جاری میلادی واپسین روزهای خود را سپری می‌کند و به همین بهانه گزارش ذیل مروری دارد بر مهمترین رخدادهای امسال منطقه شرق آسیا، رخدادهایی که توجه مردم دیگر نقاط جهان را به خود جلب کرده است.

چین

دریای جنوبی به عنوان یکی از مناطق مهم ژئوپلتیکی دنیا این روزها به دلیل مناقشات کشورهای منطقه با چین که با حضور پررنگ نظامی آمریکا نیز تشدید شده، شرایط نابسامانی دارد. این منطقه با توجه به دارا بودن منابع بسیار غنی انرژی و مواد معدنی و با توجه به آنکه یک سوم حمل و نقل دریایی دنیا از این آبراه انجام می‌شود، همواره مورد توجه غرب به بویژه آمریکا بوده و این کشور با توجه به این مهم همواره تلاش داشته و دارد تا از اهرم فشار علیه چین استفاده کند.

این منطقه که در سال‌های اخیر به دلیل دخالت‌های غیرمسئولانه آمریکا به یکی از بی‌ثبات‌ترین نقاط در شرق آسیا لقب گرفته در سال جاری میلادی نیز چندین بار محل منازعه جدی و شدید میان دو کشور بود و حتی باعث شد تا دو طرف در آستانه رویارویی نظامی قرار گیرند.

منطقه دریای جنوبی چین از آن جهت برای پکن حائز اهمیت است که چین با برخی همسایگان خود از جمله ویتنام، فیلیپین، مالزی و برونئی بر سر مالکیتش که ارزش تجارت دریایی سالانه آن پنج هزار میلیارد دلار برآورد شده، اختلاف نظر دارد و همین موضوع دستاویز خوبی در اختیار آمریکا قرار داده تا مدرنترین جنگ افزارهای پیشرفته خود را روانه آبراه کند.

این کشور امسال نیز همانند سال قبل در اقدامی تحریک آمیز و به منظور به چالش کشیدن حق حاکمیت چین در دریای جنوبی، در این منطقه تحرکات نظامی داشت و کمتر از دو هفته پیش نیز یک زیردریایی هدایت شونده از راه دور خود را روانه این منطقه کرد که در نهایت توسط نیروی دریایی چین توقیف شد.

عبور آمریکا از خط قرمز چین

ارتباط تلفنی دونالد ترامپ رئیس جمهوری منتخب آمریکا با خانم «تسای اینگ ون» اولین رئیس جمهوری زن منطقه تایوان که از دیدگاه چین دارای عقاید و اعتقادات استقلال طلبانه است، به عنوان عبور آمریکا از خطر قرمز چین تلقی شد و تبعات این تماس به قدری گسترده بود که باعث شد روابط دیپلماتیک دو کشور که همواره به دلیل مساله تایوان تیره بوده، در آستانه خطر جدی قرار گیرد.

چین و آمریکا اصول مربوط به نحوه برخورد با موضوع حساس تایوان را بر اساس بیانیه‌های مشترکی که درگذشته امضا شده است تعیین کرده‌اند که مخالفت با هر گونه حرکت استقلال طلبانه تایوان از چین مهمترین بخش این توافقات است.

با این حال این اولین بار از سال 1358 بود که یک رئیس جمهوری آمریکا بدون توجه به اصل «چین واحد» و بر خلاف تعهدات خود با دولت چین، مستقیما با رئیس حکومت تایوان گفت وگو می‌کرد، رفتاری که با شدیدترین واکنش از جانب پکن همراه شد و حتی چین اعلام کرد که ادامه این ارتباطات می‌تواند روابط پکن - واشنگتن را به بن بست بکشاند.

نگرانی چین از برقراری این ارتباطات این است که به قدرت گرفتن حزب «پیشرو» یا »توسعه دمکراتیک» تایوان که روابط نزدیکی هم با آمریکا دارد، باعث گردد تا تمامی تلاش‌های دولت پکن برای نزدیک شدن به وحدت با تایوان بی‌نتیجه بماند.

با این حال نباید فراموش کرد که ترامپ با این کار تابوی چند دهه گذشته در برقرار نبودن مجرای رسمی ارتباط میان رهبران آمریکا و تایوان را شکست و این می‌تواند نقطه عطفی در روابط طرفین باشد و همزمان باعث تیرگی فزاینده مناسبات پکن - واشنگتن گردد.

کره شمالی

آزمایش دو بمب اتمی توسط کره شمالی در سال 2016 به فاصله کمتر از 8 ماه از مهمترین رویداد سیاسی منطقه شرق آسیا محسوب می‌شود که علاوه بر معطوف کردن توجه دنیا به خود، واکنش‌های مختلفی را نیز در پی داشت.

اگر چه کره شمالی در سال 1384 خود را به عنوان یک قدرت هسته‌ای معرفی کرد و در سالهای بعد دست به انجام آزمایش هسته‌ای زد؛ اما پیونگ یانگ سال 2016 را با آزمایش یک بمب اتمی آغاز و نخستین بمب هیدروژنی خود را در ششم ژانویه این سال منفجر کرد.

اگر چه انجام این آزمایش با تحریم شورای امنیت همراه بود اما این باعث نشد که کره شمالی از ادامه تلاش‌های خود در راستای توسعه تسلیحاتی هسته ای‌اش دست بردارد و دومین آزمایش اتمی خود در سالجاری میلادی که پنجمین تلاش این کشور در این راستا محسوب می‌شد، روز جمعه 19 شهریور ماه 95 (9 سپتامبر) صورت گرفت.

این کشور که فعالیت‌های تسلیحاتی‌اش را در راستای دفاع از خود و در جهت مقابله با تهدیدهای آمریکا و کره جنوبی می‌داند، در سال جاری میلادی همچنین تعداد قابل توجهی از انواع موشک‌های بالستیک با بردهای کوتاه و بلند را آزمایش کرده است.

گفته می‌شود، از زمانی که «کیم جونگ اون» در اواخر سال 1390 رهبری کره شمالی را به دست گرفت، این کشور تاکنون 32 بار پرتاب انواع موشک‌ها را تجربه کرده است که در بین آنها شش موشک «موسودان» و 6 موشک «رودونگ» نیز شلیک شده است.

تایوان

پیروزی «تسای اینگ ون» در انتخابات ریاست جمهوری تایوان به عنوان نخستین بانویی که هدایت این منطقه را در دست می‌گیرد و همچنین اعتراف «اریک چو» نامزد حزب کومینتانگ به عنوان رقیب وی را باید از مهمترین رویدادهای سیاسی منطقه شرق آسیا در سال 2016 دانست.

تایوان در پی یک جنگ داخلی از خاک اصلی چین جدا شد ولی این کشور همچنان تایوان را به عنوان جزیره‌ای که بخشی از خاک چین است، می‌داند.

ژاپن

ترمیم کابینه شینزو آبه

«شینزو آبه» نخست‌وزیر ژاپن برای سومین بار از سال 1391 که قدرت را در این کشور بدست آورده، به اصلاحات زیادی در کابینه دست زد و جابجایی‌هایی را در آن صورت داده است.

آخرین تغییرات صورت گرفته توسط وی مرداد ماه سالجاری بود که او از میان 19 وزیر کابینه، 10 وزیر جدید را منصوب کرد و سایر وزیران در سمت‌هایی که از سال 2012 زمانی که «آبه» اداره امور را بر عهده گرفت، باقی ماندند.

برآیند اقدامات نخست‌وزیر ژاپن نشان می‌دهد که او سعی دارد در کنار توسعه و تقویت مناسبات نظامی خود با آمریکا، برنامه‌های اصلاحات اقتصادی خود با نام «آبه نومیکس» را نیز به پیش ببرد.

ترمیم در کابینه دولت ژاپن در شرایطی صورت می‌گرفت که نخست‌وزیر این کشور بیشتر از هر زمان دیگری قدرت را در کشور نهادینه کرده است و قصد دارد اصلاحات قانون اساسی را تحقق بخشد.

به همین سبب در جریان جابجایی کابینه در هفته جاری وی همچنان ترجیح داد «تارو آسو» وزیر دارایی کشور باقی بماند، «یوشیهیدا سوگا» فردی که بسیار به او نزدیک است را همچنان به عنوان دبیر اول کابینه نگه دارد و «هیروشیگه سیکو» معاون کابینه را به عنوان وزیر جدید اقتصاد، تجارت و صنعت ژاپن معرفی نماید.

اما این تغییرات در راستای اصلاحات نظامی وسیعتر بود به گونه‌ای که «تومومی اینادا» رئیس سیاسی حزب حاکم در ژاپن به عنوان وزیر دفاع انتخاب شد. مهره‌ای که به اعتقاد بسیاری نشان دهنده سیاست‌های تند نظامی «آبه» در کشور و در بیرون از مرزهاست.

از خانم «اینادا» به عنوان یکی از کسانی یاد می‌شود که روابط بسیار نزدیکی با نخست‌وزیر دارد و مجری برنامه‌های نظامی او است.

او رئیس پیشین شورای تحقیقات خط مشی حزب حاکم لیبرال دمکرات است و به دنبال «یوریکو کویکو» استاندار تازه برگزیده شده توکیو، «اینادا» دومین زنی است که به این سمت منصوب شد.

کره جنوبی

استیضاح رئیس‌جمهوری

برای کره جنوبی اواخر سالجاری میلادی، سالی پرتنش از بعد سیاسی بود و برای خانم «پارک گئون هی» رئیس جمهوری کره جنوبی که تا سال 1397 قدرت را در کشور در اختیار دارد با بزرگترین تحول و تنش سیاسی در دوران زمامداری خود روبرو ساخت و در نهایت منجر به استیضاح وی شد.

تنش‌های سیاسی در این کشور پس از آن آغاز شد که موضوع دخالت و دست داشتن یک زن در مسائل حکومتی رسانه‌ای شد و پس از آن بود که اعتراضات مردمی و مخالفت نمایندگان احزاب مخالف، دامنه خود را بر سراسر کشور گستراند.

زنی که باعث بروز رسوایی بزرگ برای «پارک» شده «چوی سون سیل» نام دارد که پدرش سال‌ها قبل استاد رئیس جمهوری کره بود و به همین سبب او توانسته با همین ارتباطات در دستگاه مهم دولتی و نهاد ریاست جمهوری آن کشور رخنه کند.

او در شرایطی به اسناد و سخنرانی‌های مهم رئیس جمهوری و دیگر مقام‌های کشور و برخی پرونده‌های سری دست یافته که دارای هیچ مقام دولتی اعلام شده‌ای نبوده و همین موضوع موجب شد تا کسانی که به او در این زمینه کمک می‌کرده‌اند از جمله 10 نفر از مشاوران رئیس‌جمهور برکنار شوند.

موضوع به همین جا ختم نشد تا اینکه بعد از رسوایی سیاسی پیش آمده، مجلس ملی کره جنوبی روز جمعه 19 آذر طرح استیضاح خانم پارک را با 299 رای مثبت 234 نماینده در برابر رای منفی 56 نماینده حاضر تصویب و تمام اختیارات دولتی را از وی سلب کرد.

بعد از رسوایی سیاسی که در دستگاه اجرایی این کشور به وجود آمد بیشتر شهروندان کره‌ای از وضع به وجود آمده اعتراضات گسترده‌ای در سئول پایتخت این کشور و دیگر شهرهای آن به راه انداخته و خواهان برکناری خانم پارک شده بودند.

http://jomhourieslami.net/?newsid=119162

ش.د9503391