- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
* تحریمهای جدیدی در سنای آمریکا به تصویب رسیده است و باید به تصویب مجلس نمایندگان برسد. به نظرتان این روند بدون هیچ مشکلی طی می‌شود؟
** با توجه به رویه تندتر مجلس نمایندگان در قبال ایران به نظر نمی‌رسد که تصویب این لایحه در مجلس نمایندگان با مشکل بزرگی مواجه شود. البته اخیرا مباحثی به میان آمده که نشان می‌دهد این لایحه با بخش هایی از قانون اساسی آمریکا مغایرت دارد و باید مورد بررسی بیشتر قرار بگیرد. در صورتیکه این مشکلات نتواند مانع از تصویب این لایحه شود، ترامپ هم به طور طبیعی مانعی جدی برای امضای این لایحه نخواهد داشت.
* این موضوع با توجه به اینکه تحریم روسیه هم به آن منضم شده است بدون خللی به امضای رئیس جمهور می‌رسد؟
** شاید یکی از انگیزه‌های انضمام تحریمهای روسیه به لایحه تحریم های ایران، آزمودن اراده ترامپ برای تحریم روسیه باشد. دولت ترامپ به هدف اعلام برائت از اتهام‌های وارده در همکاری مخفیانه اعضای کمپین انتخاباتی او با روسیه انگیزه زیادی برای همراهی با این تحریمها دارد. البته همانطور که روسیه اعلام موضع کرده از نگاه کرملین، مسئله اصلی نحوه اجرای این تحریم‌هاست و در این رابطه هم دولت آمریکا از حدود اختیارات مشخصی برخوردار است که می‌تواند بخش‌هایی از این تحریمها را اجرا نکند. ملحق کردن لایحه تحریمهای روسیه به تحریمهای پیشنهادی ایران، دو کشور را بیش از گذشته در مسائل مربوط به آمریکا متحد خواهد کرد و فراتر از آن در نحوه نگرش‌های ایران و روسیه بر سایر مسائل از جمله اختلافات جاری منطقه‌ای هم به طور موثر تاثیر می‌گذارد و باعث وحدت رویه بیشتری دست کم تا آینده قابل پیش‌بینی خواهد شد. قدر مسلم این است که چشم انداز روابط ایران و روسیه با آمریکا را تیره‌تر می‌کند.
* به نظرتان وزن این تحریمها در چه حدی هست؟ به نظرتان ایران سعی می کند به نکات مشکل زای آن توجه کند و با آن مقابله کند؟
** مهمترین بخش این لایحه مربوط به تحریم سپاه با عباراتی مبهم و قابل تفسیر است که می‌تواند به منزله تور بزرگی تصور شود که به آمریکا اختیار می‌دهد، هرگونه سوظن به همکاری با سپاه را طبق سلیقه و برداشت آمریکا، به بهانه‌ای برای تحریم قرار دهد.
در این لایحه سعی شده تا جای ممکن با بندهایی که در برجام ذکر شده است، مغایرت نداشته باشد. با این حال این لایحه می‌تواند در یک جدال حقوقی ناقض بند 29 برجام تلقی شود. به علاوه رهبری فرمودند هر تحریم جدیدی نقض برجام است، در نتیجه از طرف ایران نقض برجام تلقی خواهد شد. ولی اگر بخواهد به شکل حقوقی بررسی شود باید به کمیسیون اختلاف بین طرفین ارجاع شود و آنها تصمیم بگیرند که نقض برجام هست یا نه.
با وجود نکات و ابهامات مهم این لایحه، از طرف دیگر وزن این تحریمها خیلی جدی نیست. اولا اینکه این تحریمها یکجانبه است و نمی‌تواند مشابه تحریمهای چندجانبه کارکرد تحریمی بر فعالیت‌های اقتصادی ایران داشته باشد. به لحاظ سیاسی تصویب این تحریمها از جانب ایالات متحده باعث افزایش بی‌اعتمادی میان آمریکا و اعضای گروه 1+5 خواهد شد که برای به ثمر نشستن توافق هسته ای به همان مقدار تلاش کردند. تیرگی نسبی روابط آمریکا و اتحادیه اروپا، تنش‌های فزاینده با روسیه، بی اعتمادی چین به اقدامات دولت ترامپ در مناسبات دو جانبه این دو کشور، زمینه‌های همراهی قدرت‌های بزرگ با آمریکا را به حداقل کاهش داده است. بنابراین احتمال بیشتری وجود دارد که مواضع این کشورها به ایران بسیار نزدیک‌تر باشد تا آمریکا. اما به لحاظ نمادین، این تحریمها، عقب گرد بزرگی در روابط ایران و آمریکاست که برای برجام در حکم یک سکته خطرناک است.
* در بحث منطقه‌ای آمریکا سعی می‌کند نقش خودش را افزایش دهد و با توجه به اینکه ایران و نیروی سپاه آن در منطقه حضور دارند، این تحریمها چه تاثیری بر این روند می‌تواند داشته باشد؟
** این موضوع را از جهاتی تحت تاثیر قرار می‌دهد. نه روی ابعاد لجستیکی و حمایتی فعالیت سپاه در منطقه بلکه عمدتا از این جهت می‌تواند موثر باشد که آینده هر نوع مصالحه‌ای در منطقه تحت تاثیر منفی قرار می‌دهد و از این جهت موضوعات پیچیده‌تر خواهد کرد. به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها این موضوع را می‌دانند و با علم به این موضع به سمت این مسئله حرکت کردند. استنباطی که می‌توان از آن داشت این است که آمریکا از یک توافق سر راست با ایران به طوری که در آن ایران منزلت خود را در حفظ کند استقبال نمی‌کنند. یعنی آنها به توافقی با ایران فکر می‌کنند که سپاه در آن کاملا مجزا و مستقل شده است و برنامه سپاه به رسمیت شناخته نمی‌شود. به عبارت دیگر، سرمایه‌گذاری مهم این تحریمها بر اختلاف و انشقاق میان دولت و سپاه است.
* موضوع هدف قرار دادن داعش توسط سپاه چه پیامی می‌توانست برای آمریکا داشته باشد؟
** پیام مدنظر مشخص بود چون به طور رسمی هم اعلام شد و صرفا برای تلافی حملات داعش به تهران بود. اما تفسیری که از آن خواهد شد در آینده می‌تواند متفاوت خواهد باشد. اگر دستگاه دیپلماسی ما خوب عمل نکند این موضوع می‌تواند به بحران قطر ارتباط داده شود یا به تحریم سنا مرتبط شود و در این صورت این یک هماورد طلبی از سوی ایران تلقی خواهد شد و پیامدهای منفی خواهد داشت.
این اقدام زمانی می‌تواند مفید بوده و کارکردهای خوبی برای ایران داشته باشد که اولاً در قالب موردی تلافی در ازای حملات داعش به تهران تلقی شود نه غیر از آن و ثانیاً این حملات در واقع نه حملات سپاه به داعش بلکه حمله جمهوری اسلامی ایران به داعش تعبیر شود تمایز گذاشتن میان اقدامات سپاه و آنچه ایران با نمایندگی دولت انجام می‌دهد، هدفی جز تبدیل کردن سپاه به موجودیتی غیررسمی و پارایا ندارد. این برداشت هرگز نباید با دامن زدن به آن از طریق بازی با کلمات، به رسمیت شناخته شود.
* این اقدام می‌تواند روندهای صلح را تقویت کند یا اینکه روندها و پیام‌های منفی بیشتری خواهد داشت؟
** حملات موشکی به خودی خود روند مذاکرات را تقویت و یا تخریب نمی‌کند بلکه کنش برداشت هاست که این سرنوشت سیاسی را رقم می‌زند. مسئله مهم در این است که نباید منجر به تخریب مذاکرات صلح در منطقه شود. چگونه می‌توانیم مانع از تخریب مذاکرات صلح شویم؟ در وهله اول با تکرار و تصریح این موضوع که حملات موشکی ایران حامل یک رویکرد جدید منطقه‌ای نیست و اینکه این حملات، سرآغازی بر تکرار مداوم آن در آینده نیست بلکه تنها به منظور دفاع سرزمینی در برابر گروه‌های تروریستی و بسته به مورد تصمیم گرفته خواهد شد.
در غیر این صورت ممکن است سایر کشورها دچار این تلقی اشتباه شوند که ایران به صورت یکجانبه در حال انجام اقدامات زورگویانه است و این می‌تواند بر روند مذاکرات در آینده تاثیر منفی بگذارد. اجتناب از گفتن کلماتی که ممکن است دیگران را به سوء تفاهم یا برداشتهای غلط درباره نیات ایران برساند خیلی مهم است و فکر می‌کنم که باید درباره این موضوعات هم در داخل تکیه کنیم و هم در مسائل خارجی محدوده این نوع عملیات را تشریح کنیم که باعث سوء تفاهم برای دیگران نشود.
* به نظرتان اگر تحریمهای جدید آمریکا تصویب شود این روند ادامه پیدا می‌کند و آنها به دنبال تحریمهای شدیدتر خواهند بود؟
** بستگی به این دارد که پاسخ کشورهای 1+5 به تحریمهای آمریکا چه باشد و مهمتر از آن اینکه روسیه چه اقداماتی انجام خواهد داد. اگر اقدامات ما و پیام‌های ما نشان دهنده این موضع‌گیری باشد که جمهوری اسلامی ایران هر نوع تهدیدی که با نقض برجام و یا برای ضعف برجام باشد تحمل نخواهد کرد می‌تواند تا اندازه زیادی مانع از تکرار تحریمهای مشابه باشد و به نظر می رسد ما این امادگی را هم در آلمان و بریتانیا و فرانسه داریم که چنین پاسخی را در صورت تصویب نهایی و تشدید آنها به آمریکا بدهند. در عین حال ما هم باید در محکوم کردن چنین اقدام یک جانبه‌ای تلاش کنیم. از این رو اگر آنها پاسخ قوی و محکمی از ما و سایر کشورهای گروه 1+5 بگیرند می تواند در پایان یافتن یا کاهش چنین اقداماتی موثر باشد.
http://www.mardomsalari.net/4348/page/7/15964
ش.د9602746
