نشریه اخبار و تحلیل‌ها شنبه 5 آبان

پایگاه بصیرت

پیامدهای خطرناک یک رویه!
ترامپ در جدیدترین اظهارات خود در ایالت «ویسکانسین» بدون نام بردن از کشوری به طور تلویحی رهبران کشورهای متحد خود را خطاب قرار داده و از آنها خواسته است هزینه‌های حفاظت نظامی واشنگتن از خود را بپردازند. وی مدعی شده است «در جریان سفرهایم به نقاط گوناگون جهان به سران آنها گفته‌ام آقای نخست‌وزیر، آقای رئیس‌جمهور، آقای پادشاه، آقای دیکتاتور، هر آقای کوفتی که ما حفاظتش می‌کنیم، شما باید هزینه حفاظت از خود را بپردازید!»
رئیس‌جمهور کنونی آمریکا پیشتر بارها در سخنرانی‌های خود با اشاره به حمایت آمریکا از شیوخ عرب، از آنها خواسته بود هزینه این حمایت را بپردازند. او که حتی برخی کشورهای عربی منطقه را گاوهای شیرده نامیده بود، مدتی پیش هم خطاب به برخی حکام سعودی گفت، «اگر آمریکا نباشد آل‌سعود دو هفته هم نمی‌تواند دوام بیاورد.» با این توضیحات اظهارات جدید ترامپ از این نظر حرف تازه‌ای نیست؛ اما خطر اساسی آنجا است که این وضع به رویه‌ای تبدیل شود که پیامدهای خطرناکی در سطح منطقه و نظام جهانی به همراه داشته باشد. برای نمونه، حکام سعودی احساس کنند در صورت دست زدن به هر اقدام جنایت‌آلود دیگری، سر و ته قضیه با پرداخت پول جمع می‌شود. همین امروز برخی رسانه‌ها اعلام کرده‌اند، در روز حادثه قتل خاشقجی چندین تماس از کنسولگری سعودی در استانبول با آمریکا برقرار شده و گزارش‌هایی انتشار یافته که احمد العسیری، رئیس تیم عملیاتی قتل خاشقجی که قرار است همه مسئولیت ماجرا به دوش او گذاشته شود، از حلقه‌های نزدیک به تیم سیاسی دولت ترامپ است. همه این نشانه‌ها حاکی از آن است که آمریکا حداقل در جریان اصل ماجرا بوده است. رویکرد حل همه مسائل سیاست خارجی به وسیله پول، تصویر وحشتناک‌تری را از منطقه غرب آسیا ترسیم می‌کند؛ حال کمترین کار مهم در قضیه قتل خاشقجی آن است که نباید اجازه داد در مصاف نابرابر بین «قدرت رسانه‌ها و حوزه عمومی» با «قدرت دولت‌های سرکش»، همه چیز به نفع دولت‌هایی نظیر سعودی و آمریکا تمام شود. البته چندان نمی‌توان امیدوار بود؛ چرا که شوربختانه امپراتوری رسانه‌ای جهانی در اختیار همین‌هایی است که متهم ردیف اول اقدامات تروریستی، مانند ماجرای قتل خاشقجی هستند؛ اما می‌توان با ابزار رسانه، هزینه‌های انجام چنین اقدامات جنایت‌آمیزی را افزایش داد.

▼ گزارش روز 

تاوان خونین خیانت!
دیروز منابع رسمی عمان و رژیم صهیونیستی از سفر محرمانه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر این رژیم به مسقط و دیدار با سلطان قابوس خبر دادند. چندین مقام بلندپایه نظامی و امنیتی از جمله یوسی کوهن، رئیس موساد در این سفر نتانیاهو را همراهی می‌کردند. جزئیات چندانی درباره مذاکرات دو طرف منتشر نشده و تنها در یک بیانیه مشترک گفته شده است دو طرف درباره «راه‌های پیشبرد روند صلح خاورمیانه» و «مسائل متقابل برای دستیابی به صلح و ثبات در خاورمیانه» بحث کرده‌اند.
نکته قابل توجه آنکه مسقط مدعی است این دیدار به درخواست شخص نتانیاهو انجام گرفته و تل‌آویو همین نسبت را به مقامات عمان می‌دهد. این سفر در حالی انجام شد که از ابتدای هفته گذشته مسقط به مدت سه روز میزبان محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین بود. برخی توالی این دو سفر را نشانه‌ای از تلاش برای پیشبرد روند سازش میان فلسطین و رژیم صهیونیستی می‌دانند.
این نخستین بار نیست که یک مقام رسمی صهیونیستی به عمان سفر می‌کند. اولین بار در سال 1994 اسحاق رابین به مسقط رفت که چندی بعد در سرزمین‌های اشغالی ترور شد و به هلاکت رسید. پس از هلاکت وی در ابتدای سال 1996 شیمون پرز دفتر نمایندگی اقتصادی رژیم صهیونیستی در مسقط را افتتاح کرد. در همین حال، دیروز «میری ریگیو» وزیر فرهنگ و ورزش رژیم صهیونیستی به همراه یک هیئت 11 نفره ورزشی برای شرکت در مسابقات جایزه بزرگ جودو وارد شهر ابوظبی در امارات شد. این اولین سفر رسمی یک وزیر صهیونیست به یک کشور عربی حاشیه خلیج‌فارس به شمار می‌رود. این سفرها در روزی انجام شد که ارتش رژیم صهیونیستی در سی‌ویکمین تظاهرات «جمعه بازگشت» شش فلسطینی دیگر را در غزه و کرانه باختری به شهادت رساند. افزون بر قبح‌زدایی و تابوشکنی ارتباط این رژیم منحوس با کشورهای اسلامی، یکی از نتایج حتمی نمایش آشکار خیانت سران عرب به آرمان فلسطین، جری‌تر شدن رژیم صهیونیستی در قتل عام مردم مظلوم فلسطین خواهد بود که این خیانت را مردم مسلمان منطقه بر حاکمان نالایق نخواهند بخشید.

ایران چگونه می‌توانست از جنجال خاشقجی بهره‌برداری کند!
به گفته یورونیوز، نحوه بهره‌برداری ایران از قتل روزنامه‌نگار منتقد آل‌سعود، ایران را از بطن توجهات بین‌المللی دور کرده است. تهران هر چند در بسیاری از محافل آمریکایی، به ویژه آنها که روابط گرمی با ریاض و تل‌آویو دارند، مسئله خاورمیانه معرفی می‌شود؛ اما این نگاه در پایتخت‌های اروپایی وجود ندارد. حالا ایران با بهره‌جویی از یک دیپلماسی هوشمندانه می‌تواند از موج ایجاد شده علیه سعودی به سود خود بهره جوید. اقداماتی چون آزاد کردن زندانیان دوتابعیتی آمریکایی و بریتانیایی در این شرایط می‌توانست گامی مؤثر برای تغییر در اصل معادله مقصرنمایی ایران در بحران‌های امنیتی و سیاسی خاورمیانه ایجاد کند.

نامه اطلاعات سپاه به مجلس درباره شایعه گرین‌کارت
یک عضو هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی گفت، اطلاعات سپاه طی نامه‌ای رسمی به مجلس، ادعای واگذاری ۲۵۰۰ گرین‌کارت به مقامات ایرانی در جریان مذاکرات برجام را تکذیب کرد. علیرضا رحیمی در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: «پس از تکذیب از سوی دکتر ظریف، سازمان اطلاعات سپاه نیز طی نامه‌ای رسمی به مجلس، ادعای واگذاری ۲۵۰۰ گرین‌کارت به مقامات ایرانی در جریان مذاکرات برجام را (که یک نماینده مجلس مطرح کرده بود) تکذیب کرد.»

▼ اخبار
1ـ بازگشایی کانال ارزی میان ایران و اروپا
عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی نوشت: جزئیات کانال مالی برای انجام تجارت میان ایران و اتحادیه اروپا در نشست هفته گذشته در بروکسل مورد بررسی و تبادل نظر قرار گرفت. ایجاد کانال مالی بر این درک مشترک مبتنی است که شرکت‌ها و فعالان اقتصادی ایرانی و اروپایی با وجود خروج یکجانبه ایالات متحده آمریکا از برجام، به برقراری و تداوم روابط تجاری با یکدیگر تمایل دارند. در این راستا، به منظور رفع مشکلات مربوط به انجام پرداخت‌های مالی، ایجاد کانال مالی اروپا در دستور کار طرفین قرار گرفته است. کانال مزبور کارکرد نوعی پیمان پولی دوجانبه میان ایران و اتحادیه اروپا را دارد. این امکان را برای صادرکنندگان اروپایی و ایرانی فراهم خواهد کرد که ارز حاصل از صادرات خود را دریافت کنند. گفتنی است، هر دو طرف بر تسریع در عملیاتی شدن این فرایند تأکید دارند. انتظار می‌رود به زودی جزئیات و نحوه استفاده از کانال مزبور نهایی شده و به اطلاع هموطنان و فعالان اقتصادی رسانده شود.

2ـ حواشی حساب‌های مسدودی ایرانی‌ها در عمان
اعلام انسداد حساب‌های بانکی ایرانی‌ها در عمان و بی‌نتیجه ماندن مذاکرات برای رفع مسائل بین طرفین طولی نکشید که با تکذیب این موضوع همراه شد. در توضیح اتاق مشترک ایران و عمان آمده بود که طی هفته‌های گذشته این اتاق مشترک توانسته است از طرفی رایزنی با مقامات ارشد دولت عمان و مدیران ارشد بانک‌های عمانی، زمینه افزایش روابط اقتصادی فعالان بخش خصوصی دو کشور را فراهم کند؛ اما برخی تلاش دارند با وجود وضعیت خوب روابط میان دو کشور موجب نگرانی تجار و سرمایه‌گذاران ایرانی و ایرانی‌های مقیم عمان شوند. اگر چه اعلام شد حساب همه شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران ایرانی که با رعایت ضوابط قانونی در عمان حساب بانکی ایجاد کرده و قوانین حاکم از جمله ضوابط پولشویی را رعایت کرده‌اند، باز است و هیچ محدودیتی برای امور بانکی آنها وجود ندارد.

3ـ نامه‌ رسول خادم از مجارستان به رئیس‌جمهور!
رسول خادم، رئیس فدراسیون کشتی در نامه‌ای به دکتر روحانی، رئیس‌جمهور با بیان اینکه در ابتدای صف مسئولیت پذیرش نواقص هستیم، اعلام کرد: با تدارکات فعلی بخش قابل توجهی از این نواقص کاهش نخواهد یافت و این موضوع مورد پذیرش قهرمانان ملی و مردم نیست. وی در بخشی از نامه خود نوشت: ایستاده‌ایم تا همه دنیا صدای سرود ملی «ایران» را بشنوند، در زمان اشتباهات فنی و شکست قهرمانان‌مان نیز در ابتدای صف مسئولیت پذیرش نواقص هستیم؛ اما برای رقابت با حریفان مدعی در جهان ورزش، بخش قابل توجهی از این نواقص بدون تدارکات لازم، کاهش نخواهد یافت و ادامه آن مورد پذیرش قهرمانان ملی و مردم حمایت‌کننده آنها نیست.

4ـ اطلاعات خریداران نفت ایران محرمانه باقی می‌ماند
شاپور محمدی، رئیس سازمان بورس می‌گوید برای خرید نفت در بورس انرژی هیچ محدودیتی برای حضور خریداران وجود ندارد و همه می‌توانند در این معاملات نفت خام را خریداری کنند. او می‌گوید سازمان بورس اطلاعات خریداران نفت را همچون اطلاعات سهامداران افشا نمی‌کند. وی درباره مقدار سرمایه خارجی که در بازار سرمایه انجام شده، گفت: خارجی‌ها ۲۲۰۰ میلیارد تومان در بازار سرمایه ما سرمایه‌گذاری کردند که نسبت به ابتدای سال ۲۱ درصد و نسبت به سال گذشته حدود ۳۰ درصد رشد داشته است. این موضوع نشان می‌دهد، با وجود تبلیغ برخی رسانه‌های غربی، کشور ما در جذب سرمایه‌گذار خارجی موفق عمل کرده است.

▼ اخبار کوتاه
◄ لطیفیان، مدیرکل دفتر امور میوه‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری معاونت امور باغبانی با بیان اینکه ایران جایگاه دوم تولید و پنجم صادرات خرما در جهان را دارد، اظهار داشت: پیش‌بینی می‌شود تولید خرما در سال ۹۷ به یک میلیون و ۲۳۶ هزار تن برسد. گفتنی است، با توجه به مصرف سرانه پنج تا هفت کیلوگرم خرما برای هر نفر در کشور، نزدیک به ۵۶۰ هزار تن از این میزان تولید در داخل مصرف می‌شود. همچنین طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده و فرهنگ‌سازی صورت گرفته، پیش‌بینی می‌‌شود تولید خرمای ایران در سال ۱۴۰۰ به یک میلیون و ۵۷۰ هزار تن برسد.
◄ عزیز سارانی، نماینده سیستان و بلوچستان در شورای عالی استان‌ها گفت: فقط ۲۰ درصد از مردم شهرستان چابهار به آب شرب دسترسی دارند، آن هم شهرستان و استانی که دقیقاً کنار دریای عمان است. وی افزود: تصفیه‌کن‌های بزرگ آب برای شیرین‌سازی هزینه‌های زیادی را در بر دارد که دولت زیر بار این هزینه نمی‌رود و نمایندگان شورای عالی استان‌ها حدود یک سال و نیم است که پیگیر این موضوع هستند.
◄ ایگور سچین، مدیرعامل شرکت روس‌نفت روسیه که از سال ۲۰۱۴ در فهرست سیاه اشخاص تحت تحریم آمریکا قرار گرفته است، در سخنرانی که در نشست اقتصادی اوراسیا در ورونای ایتالیا داشت، از تحریم‌های یکجانبه علیه کشورها انتقاد کرد و گفت: چنین تحریم‌هایی به ابزار متداول در دستان یک کشور تبدیل شده است.
◄ مقامات ارشد دفاعی آمریکا اعلام کردند، دو قایق تندروی ایران در آب‌های خلیج‌فارس تا فاصله ۳۰۰ یاردی کشتی آمریکایی «یو‌اس‌اس اسکس» که حامل یک فرمانده ارشد چهار ستاره این کشور بود، پیش رفتند. بر اساس این گزارش، ژنرال «جوزف ووتل» در حال نظارت بر عملیات پرواز بود که این حادثه رخ داد.
◄ سازمان امنیت فدرال روسیه از دستگیری شش تروریست داعشی در مسکو، پایتخت این کشور پیش از هر گونه اقدام تروریستی خبر داد و اعلام کرد: تروریست‌های داعشی دستگیر شده از اتباع کشورهای آسیای مرکزی هستند و از سوی سرکرده‌های گروهک تروریستی داعش در سوریه هدایت می‌شدند.
◄ محمدرضا نظری، مدیرکل زیرساخت و امنیت سازمان بیمه سلامت ایران گفت: آمار و ارقام نشان می‌دهد، در حال حاضر 110 میلیون نفر در کشور زیر پوشش بیمه هستند؛ در حالی که جمعیت کشور حدود 80 میلیون نفر است.