یادداشت: یکی از نظریات مرتبط با فضای مجازی «دوجهانی شدن» است؛ در گذشته فضای مجازی جزء فضاهای «حاشیهای علمی» و «تفریحی» توصیف میشد؛ اما هرچه از روزهای اول باز شدن مرزهای ایران به روی اینترنت فاصله میگیریم، درمییابیم که این فضا توانسته است جای فضای حقیقی زندگی را تنگ کند و در آینده زندگی واقعی در عرصههای اجتماعی، فرهنگی و حتی بنیانهای سیاسی با اشکال پیچیدهای از شبکههای اجتماعی و فضای سایبر مواجه میشود و چارهای نیست که انسانها در آینده در اختیار رباتها و باتهای این شبکهها قرار بگیرند.
افزایش ضریب نفوذ شبکههای اجتماعی، مشکلات بیشماری را پدید آورده است. برای نمونه، خبرهای مربوط به بازداشت ۵۳ گرداننده پایگاههای اینترنتی داعش از طریق دستگاههای اطلاعاتی کشور، مسدود شدن پنج هزار وبگاه شرطبندی و بازداشت ٧٠٠ نفر و هزاران خبر دیگر که در زمینه فضای مجازی منتشر شده، نشان میدهد که چگونه کشورمان در معرض تهاجم هیولای سایبری قرار گرفته است. گسترده شدن این فضا تا جایی است که رهبر معظم انقلاب از ناامن شدن فضای مجازی سخن به میان آورده و آن را موجب ضرر و زیان به مردم بدانند و از نیروی انتظامی بخواهند در تأمین امنیت فضای مجازی فعالتر عمل کند.
اکنون قطرات خون ریخته شده یک طلبه بیگناه به دست یکی از اراذل و اوباش که در فضای مجازی به هتاکی و نمایش سلاحهای خود میپرداخت، زمینه برخورد با این ناامنکنندگان را فراهم آورده است؛ ولی مهمترین دلیل این اتفاقات نگاه غیر کارشناسی وزارت ارتباطات به فضای مجازی است. اگر این وزارتخانه به وظیفه خود در زمینه حفظ حکمرانی در اینترنت عمل میکرد و به تدابیر رهبر معظم انقلاب در زمینه حراست از امنیت، حیثیت و خطوط قرمز توجه میشد، شاید کمتر با این مشکلات مواجه میشدیم.
برخی از تأکیدات رهبری درباره فضای مجازی این است که: 1ـ در زمینههایی که به ضرر کشور، افکار عمومی و به ویژه جوانان نیست، سرعت اینترنت افزایش یابد. 2ـ شماری از کشورها با ایجاد شبکه ملی اطلاعات، ضمن رعایت خطوط قرمز خود و کنترل صحیح فضای مجازی از اینترنت برای تأمین منافعشان بهره گرفتهاند. 3ـ بهمنی از مسائل ضد ارزشی و مخالف منافع ملی، مطالب درست و نادرست، اطلاعات غلط یا صحیح و حتی شبه اطلاعات بر ذهن جامعه فرود میآید که باید این فضا مدیریت شود.