گزارش روز/ شفافیت بی‌مانند

یادداشت: نظام جمهوری اسلامی ایران مسئولیت سقوط هواپیمای اوکراینی در آسمان تهران را که بر اساس اطلاعات اولیه با خطای انسانی در شرایط آماده‌باش صد درصد جنگی اتفاق افتاده و در حالی که همچنان فرضیه‌هایی دیگر در این باره مطرح است، پذیرفته و با عذرخواهی رسمی و اعلام آمادگی برای پرداخت غرامت، زمینه تحقیقات دقیق و شفاف را فراهم کرده است. این در حالی است که در کشورهای دیگر نوع واکنش به اتفاقات این‌چینی به گونه‌ای دیگر بوده است؛ برای نمونه وقتی در جولای ۲۰۱۴، هواپیمای MH17 خطوط هوایی مالزی به واسطه برخورد موشک در منطقه شرق اوکراین که درگیر جنگ داخلی است، سقوط کرد و همه ۲۹۸ سرنشین آن جان باختند، هیچ یک از طرفین درگیری مسئولیت آن را بر عهده نگرفتند. در ۲۳ مارس ۲۰۰۷ نیز یک هواپیمای باربری خطوط هوایی بلاروس لحظاتی پس از پرواز از فرودگاه موگادیشو، بر اثر اصابت موشک سقوط کرد که در اثر آن ۱۱ نفر کشته شدند؛ اما همچنان ابعاد موضوع و مقصران این حادثه نامشخص است. در ۲۴ اکتبر ۲۰۰۱ هواپیمای توپولف خطوط هوایی سیبری‌ـ روسیه که با 78 مسافر از تل‌آویو به «نوواسیبریسک» پرواز می‌کرد، بر فراز دریای سیاه منفجر شد. یک هفته زمان برد تا کی‌یف پذیرفت این فاجعه محصول شلیک تصادفی یک موشک اوکراینی بوده است. در جولای ۱۹۸۸، ناو آمریکایی، ایرباس خطوط هوایی ایران را در خلیج فارس هدف قرار داد که در نتیجه آن ۲۹۰ سرنشین جان خود را از دست دادند. آمریکا هرگز بابت این فاجعه عذرخواهی نکرد و بعدها به فرمانده آمریکایی نیز نشان افتخار داد؛ در سپتامبر ۱۹۸۳ نیز بوئینگ خطوط هوایی کره جنوبی در اثر حمله اشتباهی جنگنده‌های شوروی سابق، بر فراز جزیره ساخالین ساقط شد که در این حادثه نیز ۲۶۹ نفر جان باختند؛ در فوریه ۱۹۷۳ نیز ایرباس خطوط هوایی لیبی به دلیل نزدیک شدن به تأسیسات نظامی واقع در صحرای سینا، هدف پدافند رژیم صهیونیستی قرار گرفت که در این سانحه هم ۱۰۸ نفر جان خود را از دست دادند. اعلام خطای انسانی در ۷۲ ساعت اگرچه از سوی بسیاری از رسانه‌های ضد انقلاب و فارسی‌زبان و برخی جریان‌های داخلی به عنوان پنهان‌کاری تلقی شده و قصد ایجاد جو روانی و سیاه‌نمایی در میان مردم را دارند؛ اما واقعیت این است که دولت اوکراین از مسئولیت‌پذیری ایران و سرعت اعلام نظر تهران متعجب شد و اعلام کرد انتظار این سرعت در بیان واقعیت را نداشت و بسیاری از کاربران در کشورهای مختلف با مقایسه رفتار ایران و کشورهای دیگر شفافیت ایران در این مسئله را الگویی برای کشورهای خود دانستند.