▼ حرف روز
ماهیت جنگ قدرت در حکومت قبیلهای
هرقدر دنیا رو به جلو حرکت میکند، خاندان پادشاهی عربستان در حکومت قبیلهای خود به عقبتر میرود. خبر دستگیری چند نفر از مقامات بلندپایه سعودی، از جمله «امیر احمدبن عبدالعزیز» برادر پادشاه و «محمدبننایف» ولیعهد پیشین بار دیگر گمانههای مربوط به جنگ قدرت در خاندان سعودی را برجسته کرده است.
گمانهزنیها بر این است که «بنسلمان» قصد دارد از طریق ارعاب، «هیئت بیعت» را تحت سیطره خود درآورد تا در صورت مرگ پادشاه، انتقال قدرت به ولیعهد به آسانی و بدون دردسر انجام شود.
بسیاری از مقامات و نوادگان سعودی با ارسال پیامهای بیعت و وفاداری قصد دارند از یک سو از خشم ولیعهد و دستگیری احتمالی در امان بمانند و از دیگر سو، در ساختار قدرت آینده که قرار است ولیعهد جوان سالها در رأس آن قرار گیرد، جایگاه مطمئنی بیابند.
درباره علت دستگیریها چنین گفته شده است که بنسلمان این افراد را به کودتا علیه حکومت با کمک برخی قبائل دارای نفوذ و در سایه حمایت بعضی کشورهای خارجی متهم کرده است؛ اما درباره اینکه چرا بنسلمان در مقطع فعلی اقدام به این کار کرده، دو دلیل عمده مطرح است: دلیل اول ترمیم موقعیت خود به عنوان چهرهای تحولخواه و معتدل است، خصوصاً که ولیعهد هنوز از تبعات قتل «جمال خاشقجی» رهایی نیافته و این جنایت دستاویز کافی به معارضان داده است تا علیه او سخن بگویند یا حتی وارد عمل شوند. دلیل دوم به آمادهسازی و تعدیل هیئت بیعت بازمیگردد؛ هیئتی که مخالفانی چون امیر احمد در آن حضور دارند و در نشست پیشین به ولیعهدی بنسلمان رأی نداده بودند.
ماجرای هیئت بیعت به این علت مهم است که برخی پیشبینی میکنند «ملک سلمان» قصد دارد پیش از مرگ به نفع پسرش از قدرت کنارهگیری کند؛ از این رو هیئت مذکور باید آماده برگزاری نشست و رأیدهی به بنسلمان به عنوان پادشاه جدید سعودی باشد.
«ملک عبدالعزیز» بنیانگذار سعودی وصیت کرده بود: تا فرزندانم زنده هستند، قدرت به نوادگان نخواهد رسید. دستگیری امیر احمد که فرزند بلافصل عبدالعزیز است در این راستا قابل ارزیابی است. با این حال، با توجه به سنتشکنی صورتگرفته، بنسلمان با این کارها تلاش دارد پیشاپیش موانع احتمالی را برطرف کند. قسمت جالب ماجرا اینجاست که آمریکا و دموکراسیهایی که از دوشیدن عربستان منفعت به دست میآورند، در این زمینه از این حرکتها حمایت میکنند!
▼ گزارش روز
عزم ملی برای عبور از بیماری جهانی
شیوع ویروس کرونا اکنون به بحرانی جهانی تبدیل شده است. چین بیش از دو ماه تعطیلات گسترده اعلام و محدودیتهای فراوانی وضع کرده است. ایتالیا روز گذشته به قرنطینه بزرگ تبدیل شد. در انگلستان، آلمان و کشورهای شمال اروپا محدودیتهای گسترده وضع شده است و سیستمهای بهداشتی به حالت آمادهباش کامل در آمدهاند. اوضاع در دیگر کشورهای شرق آسیا نیز بحرانی است؛ ژاپن به مدت یک ماه تعطیلات گسترده اعلام کرده است و در کره جنوبی شرایط به وضعیت قرمز نزدیک شده است. با وجود اینکه «ترامپ» این روزها برای کارزارهای انتخاباتی ماههای آینده خود آماده میشود و تلاش میکند وضعیت را کاملاً جدی نشان دهد و اعلام میکند در آمریکا اوضاع کاملاً تحت کنترل است، اما منابع خبری از پنهانکاری بزرگ کاخ سفید در این باره خبر میدهند و شمار مبتلایان در آمریکا را بسیار بالاتر از عدد رسمی اعلامشده میدانند؛ البته بعضی از کشورها، به ویژه در همین منطقه غرب آسیا، یا به دلیل نداشتن زیرساختهای پزشکی مناسب یا ملاحظات اقتصادی و گردشگری هیچ آماری از ابتلا و وجود بیماری در کشور خود اعلام نکردهاند؛ اما اینجا، در ایران تنها ساعاتی پس از مثبت شدن اولین نمونه وجود بیماری، این موضوع به شورای رسمی اعلام شد و با تشکیل ستاد مبارزه با کرونا همه دستگاهها و نهادها در ابعاد آموزشی، گندزدایی همچنین شناخت بیماران برای مقابله با شیوع ویروس کرونا بسیج شدند؛ اما ماجرای ایران شاید کمی متفاوتتر از همه دنیا باشد؛ امروز ملت ایران علاوه بر اینکه با این ویروس منحوس در سایه تحریمهای ظالمانه آمریکا در حوزه بهداشت و درمان پنجه در پنجه است، باید در مقابل دشمن بزرگ خود، یعنی جبهه استکبار که تلاش میکند از این بیماری به عنوان ابزاری برای اعتمادزدایی در جامعه، ایجاد تقابل درونی و به دنبال آن، قرار دادن مردم در برابر مردم و مردم در برابر نظام استفاده کند، ایستادگی کند و نقشههای شوم دشمن را نقش بر آب کند؛ موضوعی که موفقیت در آن حاصل نمیشود، مگر با عزم ملی و همکاری عمومی.
▼ اخبار ویژه
پیامهای سفر سردار قاآنی به سوریه
روزنامه «العربی الجدید» چاپ لندن در گزارشی به خبر سفر «سردار اسماعیل قاآنی» به سوریه واکنش نشان داد. این روزنامه نزدیک به قطر در این گزارش که آن را با عنوان «سفر قاآنی به سوریه، پیام حفظ نفوذ» منتشر کرد، نوشت: «سفر [سردار] اسماعیل قاآنی، فرمانده جدید نیروی قدس سپاه پاسداران ایران به سوریه که شنبه اطلاعرسانی شد، پیامهای متعددی داشت.» «العربی الجدید» نوشت: «مناطق بازدیدشده از سوی سردار قاآنی شامل جبهههایی از منطقه «کاهش تنش» در استان ادلب هم میشود. سفر او به بخشهایی از غرب و جنوب استان حلب، استان ادلب، استان حماه و لاذقیه پیامی روشن بر اصرار ایران و تأکید بر ثبات حضور پرقدرت در سوریه و جبهههای شمالی نبرد است، به ویژه اینکه در پی ترور قاسم سلیمانی برخی دچار تردید شده بودند که این ثبات کاهش مییابد یا خیر.»
◄ «رافائل گروسی» مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی با طرح اتهاماتی علیه ایران مدعی شد: «سؤالاتی مرتبط با مواد و فعالیتهای هستهایِ اعلامنشده احتمالی در سه مکان که ایران آن را اعلام نکرده بود، برای آژانس پیش آمد. آژانس خواستار دسترسی به دو مکان از آنها شد. ایران دسترسی به این مکانها را فراهم نکرد و در مباحثات محتوایی برای پاسخ دادن به سؤالات آژانس حاضر نشد.»
▼ اخبار
1ـ درگذشت یکی از فرماندهان جهاد تبیین و هدایت سیاسی
سردار سرتیپ دوم پاسدار «دکتر یدالله جوانی» به مناسبت درگذشت «فرزاد تذری» از فرماندهان عرصه جنگ نرم و خط مقدم جهاد تبیین پیامی خطاب به خانواده آن مرحوم صادر کرد: «خانواده محترم مرحوم فرزاد تذری، خبر فقدان مجاهد خستگیناپذیر خط مقدم جبهه بصیرت و روشنگری را شنیدیم و اندوهی سترگ بر دلمان نشست. در حالی ناباورانه به سوگ همرزم و همکار سابق و دوست صمیمی امروزمان نشستهایم که همچنان حضور معنوی و صلابت دیدگاهها و نظرات روشنگرانه او را در میان خود حس میکنیم. به درستی آقای فرزاد تذری یکی از فرماندهان عرصه جنگ نرم و خط مقدم جهاد تبیین و هدایت سیاسی بود.» معاون سیاسی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ادامه نوشته است: «بدون شک عَلَم او بر زمین نخواهد ماند و تحت منویات امام خامنهای(مدظلهالعالی) به وسیله فرزندان معنوی و شاگردان صدیقش روشنیبخش و هدایتگر فردا خواهد بود. امید آن داریم غم و اندوه بزرگ شما را عنایت الهی آرامش و تسلی دهد. از درگاه ایزد منان رحمت و مغفرت برای آن عزیز سفرکرده و صبر جمیل و اجر جزیل برای شما و همه بازماندگان مسئلت مینمایم.» شایان ذکر است، مرحوم تذری سردبیر نشریه «رویدادها و تحلیل» بود که در راهاندازی هفتهنامه «صبح صادق» در اولین شمارههای آن نقش بسزایی داشت.
2ـ تأثیر ویروس بر اقتصاد جهان
شبکه اقتصادی «بلومبرگ» پیشبینی کرد جهانگیر شدن کرونا هزینهای 2/7 تریلیون دلاری بر اقتصاد جهان تحمیل میکند. طبق پیشبینی بلومبرگ، رشد جهانی اقتصاد در سال ۲۰۲۰ صفر شده است و آمریکا همانند حوزه یورو و ژاپن با رشد منفی تولید ناخالص داخلی خود روبهرو خواهد شد که این امر ظرفیت تأثیرگذاری بر انتخابات ریاستجمهوری 2020 آمریکا را دارد. رشد اقتصادی چین نیز در سال ۲۰۲۰ تنها 3/5 درصد خواهد شد که در ۴۰ سال گذشته و از زمانی که «دنگ شیائوپنگ» اصلاحات را آغاز کرد، بیسابقه است. سازمان توسعه و همکاری اقتصادی بینالمللی (OECD) نیز به تازگی هشدار داده است در صورت گسترش شیوع کرونا، رشد اقتصادی جهان نصف خواهد شد. در همین حال «آلاسحاق» رئیس سابق اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران گفت: در حوزه روابط داخلی، یک سری از تعاملات بر هم خورده است؛ برای مثال قم قرنطینه عمومی شده و ادارهها سه ساعت بیشتر کار نمیکنند و مدارس را تعطیل کردند. به این ترتیب، مردم اتوماتیک در اجتماعات کمتر میروند و خرید و فروش کمتر میشود. در شهرهای دیگر هم اینگونه است. از سوی دیگر، وزیر بهداشت میگوید سفر نروید تا نقلوانتقالها مسئله ایجاد نکند. وی افزود: همه اینها باعث میشود رکود اقتصادی عمیقتر شود. از سوی دیگر، اگر شیوع بیماری شدت پیدا کند، امکان دارد کارخانهها و تولید را تحتتأثیر قرار میدهد.
3ـ آمریکای لاتین جایی مناسب برای انتقام ایران
نشریه آمریکایی «فارین پالیسی» در گزارشی درباره انتقامگیری ایران از آمریکا نوشت: «پس از ترور سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران جمهوری اسلامی، تقریباً هیچ ناظر یا تحلیلگری باور نمیکند انتقامجویی ایران برای از دست دادن این فرمانده عالیرتبه نظامی که از نظر سیاسی نیز تأثیرگذار بود، پایان یافته باشد. اسماعیل قاآنی، جانشین سلیمانی به عنوان فرمانده نیروی قدس، ارتباط با یک شبکه گسترده از نیروهای نیابتی و شبهنظامی، از قبیل حزبالله لبنان را در مکانهای دور و نزدیک به ارث برده است که این مسئله چشمانداز یک حمله تلافیجویانه علیه منافع آمریکا یا متحدان آن را تقویت میکند. ترور سردار سلیمانی در ادامه ترور هدفمند عباس موسوی، یکی از مؤسسان و دبیرکل پیشین حزبالله، در فوریه ۱۹۹۲ بود که از سوی اسرائیل صورت گرفت. ایران آن زمان این اقدام اسرائیل را با هدف گرفتن منافع آن در آمریکای لاتین پاسخ داد. این احتمال وجود دارد که در رابطه با ترور سردار سلیمانی به دست آمریکا هم ایران بخواهد در آمریکای لاتین حتی اگر چنین حملهای در آینده نزدیک صورت نگیرد، ایران همچنان به تقویت تواناییهای خود برای حمله در حیاطخلوت آمریکا ادامه خواهد داد.»
▼ اخبار کوتاه
◄ یک روزنامه زنجیرهای از اینکه اصولگرایان از وزیر بهداشت در جنگ با کرونا حمایت میکنند، اما اصلاحطلبان علیه او بد میگویند، ابراز تعجب کرد. روزنامه «اعتماد» نوشت: «این تعارض منافعها اما تمام آنچه گذشته، نیست. در این میان اصولگرایان بیش از گذشته به حمایت از سعید نمکی برخاستهاند و او را «وزیر جهادی» معرفی میکنند؛ حال آنکه طیف حامی دولت و البته اصلاحطلبان با استناد به اظهارات گذشتهاش درباره قرنطینه و عدم پذیرش هزینه و ریسک این مهم به او انتقاد دارند. البته که آنها هم همواره از تلاشهای وزیر و مجموعه کادر درمانی کشور تقدیر کرده و میکنند.»
◄ به گزارش مؤسسه تحقیقات صلح «سیپری»، آمریکا جایگاه خود را به عنوان بزرگترین صادرکننده اسلحه در جهان تثبیت کرده است. طبق این گزارش، ایالت متحده آمریکا از لحاظ صدور تسلیحات همچنان پیشتاز است و در رتبه نخست قرار دارد و عربستان سعودی نیز از سوی دیگر بزرگترین واردکننده تسلیحات در جهان شمرده میشود. بنا بر گزارش سیپری، میزان فروش تسلیحات به منطقه بحرانزده خاورمیانه در عرض پنج سال گذشته ۶۱ درصد افزایش یافته است. پژوهشهای مؤسسه سیپری نشان میدهد یکسوم تسلیحاتی که در سراسر جهان معامله میشوند، ساخت آمریکا است.
◄ روزنامه «شرق» به نقل از گزارش دیوان محاسبات تصریح کرد: «241 مدیر همچنان نجومیبگیر باقی ماندهاند و 47 درصد انحراف از احکام بودجه شرکتهای دولتی گزارش شده است.» «محمد حسینی» عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی، اعلام میکند: 11 میلیارد و 350 میلیون تومان از طریق پرداخت حقوقهای نجومی در سال 1397 به هدر رفته است و درحالیکه سقف در نظر گرفته شده برای پرداخت حقوق 23 میلیون و 583 هزار تومان بوده است، 241 نفر از مدیران دستگاههای اجرائی و شرکتهای زیرمجموعه آنها بیش از این رقم دریافت کردند.
◄ سازمان صداوسیما با انتشار فراخوانی اعلام کرده است مالکیت «پیامرسان سروش» را میفروشد؛ فراخوانی که زمانی آگهیاش دست به دست شد که مهلت درخواست برای حضور در مزایده خرید به پایان رسیده بود. «تابناک» نوشت: «رقم دقیق برآوردشده برای این مزایده مشخص نیست؛ اما با توجه به آنکه معمولاً ضمانت ۵ درصدی از شرکتکنندگان اخذ میشود و ضمانت بانکی برای حضور در این مزایده یک میلیارد و 900 میلیون تومان در نظر گرفته شده، برآورد صورتپذیرفته از قیمت ۳۸ میلیارد تومانی این پیامرسان از منظر مدیران صداوسیما حکایت دارد.»
◄ عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه مخالفت مراجع و علما با قرنطینه شدن قم، شایعه دشمن است و صحت ندارد، تصریح کرد: «مراجع و بزرگان حوزه از همان لحظات نخست پیدایش کرونا، اعلام کردند که رعایت دستورالعملهای بهداشتی واجب و هرچه مسئولان و ستاد ملی مبارزه با کرونا اعلام کند، واجبالاتباع است.»