دولت «دونالد ترامپ» در واپسین روزهای حضور در کاخ سفید و در راستای سیاست شکست خورده «فشار حداکثری» بر دامنه تحریم‌های جدید علیه ایران افزوده است. در این میان این رژیم فقط به ایران بسنده نکرده و سوریه، چین، هنگ کنگ و ... نیز در دایره تحریم‌های جدید آمریکا قرار گرفته‌اند.
دونالد ترامپ که ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ از برجام خارج شد، تحریم‌های هسته‌ای خود را مجددا اعمال و سیاست خصمانه «فشار حداکثری» را دنبال کرد و در این روزهای پایانی وزیر خارجه این کشور و وزارت خزانه‌داری دور تحریم‌ها را تندتر و تندتر کرده‌‌اند.
در همین خصوص وبگاه «واشنگتن فری‌بیکن»، نزدیک به نومحافظه‌کاران آمریکایی نوشت که دولت ترامپ در تلاش است در واپسین روزهای حضورش در قدرت تحریم‌های گسترده‌ای علیه ایران وضع کند. یک مقام آمریکایی در گفت‌وگو با این رسانه اعمال این تحریم‌ها را به نفع دولت «جو بایدن»، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا دانسته که در حال تدوین سیاست‌های خود در قبال جمهوری اسلامی ایران است.
از سوی دیگر «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا اخیرا در مصاحبه با روزنامه صهیونیستی جروزالم‌پست مدعی شد رفع تحریم‌ها علیه ایران در شرایطی که این کشور بلندپروازی‌های هسته‌ایش را دنبال می‌کند آمریکا و دنیا را به خطر خواهد انداخت و افزود:«اگر با ایران مماشات کنیم، اگر به اروپایی‌ها اجازه دهیم دوباره وارد ایران شوند و برای این دزدسالارها ثروت تولید کنند این برای امنیت منطقه، برای امنیت اروپا و برای امنیت آمریکا بد خواهد بود.»
* در چهار سال گذشته، آمریکا بیش از ۱۵۰۰ تحریم علیه ایران اعمال کرده
«مجید تخت روانچی» سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل دوم دی ماه در اظهاراتی با اشاره به اینکه در چهار سال گذشته، آمریکا بیش از ۱۵۰۰ تحریم علیه ایران اعمال کرده و تمامی بخش‌های اقتصاد ایران را هدف قرار داده و تقریباً تمامی عواید ایران از برجام را از بین برده است، عنوان کرد: چنین تحریم‌هایی که انتظار می‌رود تعداد آنها حتی تا آخرین دقایق حضور دولت کنونی آمریکا در قدرت نیز افزایش یابد، در واقع یک جنگ تمام عیار است که در آن، ابزار اقتصادی جایگزین سلاح شده است. طبق گفته‌های مقامات آمریکایی، هدف تحریم‌ها «گرسنگی دادن » به مردم ایران، با استفاده از غذا و دارو به عنوان سلاح است که حتی در زمان جنگ هم ممنوع می‌باشد.
به گفته تخت روانچی تحریم‌ها مانع واردات کالاهای بشردوستانه نظیر تجهیزات درمانی و داروهای حیاتی برای بیماری‌های خاص و دشوار می‌شود. در زمانی که ایران با یکی از بدترین انواع شیوع کرونا مواجه است، تحریم‌ها به صورت گسترده‌ای اقدام ملی ما در مقابله با این بیماری همه‌گیر را با مانع مواجه می‌سازد.
نیم‌نگاهی به تحریم‌های اخیر آمریکا علیه ایران و دیگر کشورها در دی ماه سال جاری
وزارت خزانه‌داری آمریکا سه‌شنبه ۱۶ دی ماه اسامی یک فرد و ۱۶ شرکت مستقر در کشورهای ایران، آلمان، انگلیس، چین را به فهرست «اتباع و افراد خاص تحریم شده» (SDN) این وزارتخانه اضافه کرد. تمامی این شرکت‌ها ذیل فرمان اجرایی شماره ۱۳۸۷۱ در فهرست مذکور قرار گرفته‌اند. این فرمان اردیبهشت‌ماه سال گذشته توسط ترامپ برای اعمال تحریم علیه بخش‌های آهن، فولاد، آلومینیوم و مس ایران صادر شده است.
وزارت خزانه‌داری آمریکا در بیانیه‌ای تصریح کرد: «امروز دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری یک شرکت چینی عرضه‌کننده الکترودهای گرافیتی که محصولی کلیدی در تولید فولاد به شمار می‌رود را در فهرست تحریم قرار داد.۱۲ شرکت ایرانی تولید کننده فولاد و سایر محصولات فلزی نیز به همراه ۳ نمایندگی خارجی فروش یک شرکت اصلی فعال در زمینه فلزات و معدن ایران هم تحریم شدند.»
وزارت خزانه‌داری دولت ترامپ سه‌شنبه ۲۳ دی ماه پنج نفر را در ارتباط با ایران به لیست تحریم‌های خود اضافه کرد. این افراد عبارتند از: «محمد آباتای» شهروند مغربی، «احمد اسماعیل فؤاد رسول» شهروند عراقی، «العارف سلطان یوسف حسن» شهروند سعودی، «الشاخان فؤاد احمد نوری علی» شهروند عراقی، «شریف نیامت حما رحیم حما» شهروند عراقی.
علاوه بر این، وزارت خزانه‌داری آمریکا چهارشنبه ۲۴ دی‌ماه اسامی ۲ فرد و ۱۶ نهاد ایرانی را به فهرست «اتباع و افراد خاص تحریم شده» (SDN) این وزارتخانه اضافه کرد.
آستان قدس رضوی (ع) و موسسه دانش بنیان برکت از جمله نهادهایی هستند که در این فهرست قرار گرفته‌اند. موسسه دانش بنیان برکت تولید کننده اولین واکسن ایرانی کرونا است.«احمد مروی»، تولیت آستان قدس رضوی و رئیس ستاد اجرایی فرمان امام ۲ شخصی هستند که در این فهرست قرار گرفته‌اند.
نهادهایی که در فهرست تحریم آمریکا قرار گرفته‌اند شامل شرکت تولید نیروی برق آبادان، آستان قدس رضوی (ع)، مؤسسه دانش‌بنیان برکت، شرکت کمباین‌سازی ایران، شرکت گسترش الکترونیک مبین ایران، مؤسسه حسابرسی مفید راهبر، شرکت مسکن و عمران قدس رضوی، شرکت معادن قدس رضوی، شرکت کارگزاری بورس اوراق بهادار رضوی، سازمان اقتصادی رضوی، شرکت کاشی سنتی قدس رضوی، شرکت فناوری اطلاعات و ارتباطات رضوی، شرکت توسعه نفت و گاز رضوی، شرکت مدیریت زنجیره تأمین رضوی، شرکت شهاب‌خودرو و شرکت توسعه حفاری تدبیر هستند.
شامگاه جمعه ۲۶ دی ماه وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد که واشنگتن سازمان صنایع دریایی، سازمان صنایع هوا و فضا و سازمان صنایع هوایی ایران را به لیست تحریم‌های خود اضافه کرده است. پامپئو در بیانیه خود مدعی شد که اشاعه تسلیحات متعارف ایران تهدیدی برای امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی بوده و بر اساس شواهد، ایران همچنان به حمایت نظامی و انتقال تسحلیات به سوریه، لبنان، عراق، یمن و دیگر مناطق ادامه می‌دهد.
وزیر امور خارجه دولت ترامپ در این بیانیه گفت که آمریکا همچنان به همکاری با شرکای خود در جامعه بین‌الملل برای تحت فشار قرار دادن ایران برای تغییر بنیادی رفتار خود ادامه می‌دهد. بر همین اساس وزارت خزانه‌داری آمریکا شامگاه جمعه ۲۶ دی ماه اعلام کرد که چند فرد و نهاد ایرانی به لیست تحریم‌های آمریکا اضافه شده‌اند. افرادی که به لیست تحریم‌های آمریکا افزوده شده‌اند عبارتند از: «حمید رضا عظیمیان» در ارتباط با شرکت فولاد مبارکه ایران و «محمد رضا مدرس خیابانی» در ارتباط با خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران.
شرکت‌های ایرانی که به لیست تحریم‌های آمریکا افزوده شده‌اند شامل: شرکت ایران ترانسفو، شرکت توزیع ترانسفورمر زنجان، سازمان صنایع هوا فضای ایران، شرکت فولاد مبارکه اصفهان، صنایع هوایی ایران، خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، سازمان صنایع دریایی ایران، شرکت خطوط دریایی پیام سفیران دریا هستند.
در آخرین اقدام نیز «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا در بیانیه‌ای از توسعه گستره تحریم فلزات ایران خبر داد. در بیانیه وزیر خارجه آمریکا آمده است: «برنامه‌های نظامی، موشکی و هسته‌ای ایران تهدیدی مستمر برای امنیت جهان به شمار می‌آید. با هدف مقابله با این تهدیدات، من محدوده تحریم‌های مرتبط با فلزات ایران در وزارت خارجه را گسترش می‌دهم. امروز وزارت خارجه ۱۵ ماده به خصوص که در برنامه‌های هسته‌ای، نظامی و موشک‌های بالستیک ایران استفاده می‌شود را شناسایی کرده است. کسانی که دانسته به انتقال این مواد به ایران می‌کنند تحت تحریم قرار می‌گیرند.»
لازم به ذکر است، دولت آمریکا اوایل دی ماه نیز یک شرکت فعال در ارائه خدمات مربوط به ارزهای دیجیتال را به اتهام نقض تحریم‌ها علیه چند کشور از جمله ایران جریمه کرد.
در همین خصوص نیز «سید کمال خرازی» رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در اظهاراتی گفت: آمریکا قبل از اینکه بخواهد به برجام برگردد باید تمام تحریم‌هایی که بعد از امضای برجام در قالب دستورات اجرایی رئیس‌جمهور وضع شده، اعم از هسته‌ای و یا برچسب‌های تروریسم و حقوق بشر را بردارد.
* اقدامات ناشی از عصبانیت و جنون ترامپ
«رامین مهمان‌پرست» سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه نیز در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس، در ارزیابی از این اقدامات دولت ترامپ در این روزهای پایانی بخشی از این اقداماتی که ترامپ دنبال می‌کند را به شخصیت او مرتبط دانست و با بیان اینکه ترامپ آدمی است که خیلی آمادگی پذیرفتن شکست را ندارد و یک آدم لجباز است و سعی می‌کند همیشه با بیشترین هزینه این کار را انجام دهد، اظهار داشت: وضعیتی که در انتخابات پیش آمد، برای ترامپ خیلی گران تمام شد.
سفیر سابق ایران در لهستان اضافه کرد: ترامپ خیلی محاسبه کرده بود که بتواند کار خودش را همچنان ادامه بدهد و فشار حداکثری را علیه ایران دنبال کند یا طرح‌هایی که در خاورمیانه داشت را با همان روحیه تهاجمی به نتیجه برساند.
وی افزود: وقتی ترامپ احساس کرد که رقیبش در حال پیروز شدن است و باید دولت را واگذار کند، آن زمان نوع برخوردش هم در صحنه‌های داخلی و هم در صحنه‌های سیاست خارجی کاملا تغییر کرد و متفاوت شد. هر چند که او از ابتدا شخصیتی آنرمال (غیرعادی) با رفتاری غیرمنطقی و برخوردهای غیردیپلماتیک داشت، ولی نتیجه انتخابات آمریکا برای او ضربه خیلی سنگینی بود.
مهمان‌پرست با ذکر این نکته که ترامپ در مورد ایران به صورت ویژه خیلی احساس شکست سنگینی را می‌کند، عنوان کرد: چهار سال ترامپ و دوستان بسیار تندش هر اقدامی که توانسته‌اند علیه ایران انجام داده‌اند از اعمال تحریم‌های مختلف و حتی در بی سابقه‌ترین حالت، دستور ترور فرمانده نظامی ارشد ایران سردار سلیمانی را صادر کرد. اگرچه ترامپ اخیرا به خاطر وحشتش، سعی کرده آن را به گردن اسرائیل بیندازد و خودش را مبرا کند، ولی هیچ کس فراموش نمی‌کند که رئیس جمهور آمریکا شخصا مسؤولیت این ترور را به عهده گرفت.
سفیر سابق ایران در لهستان همچنین گفت: الان ترامپ باید صحنه سیاست را ترک کند آن هم با بدترین شکل ممکن در تاریخ آمریکا، رئیس جمهوری که دو بار استیضاح شده و می‌خواهند وی را محکوم کنند و امکان فعالیت سیاسی را در آینده از او بگیرند و حتی به او اعتمادی ندارند که در مراسم تحلیف آشوبی به پا نکند.
وی یادآور شد: در این شرایط جمهوری اسلامی ایران برنامه‌های خود را دنبال می‌کند. قبول داریم بخشی از مشکلات به خاطر رفتار ترامپ و دوستان آن در چهار سال و فشارهای تحریمی بود، ولی از آنجایی که مسؤولان کشور به این باور دارند که برای رسیدن به نقطه مطلوب و پشت سر گذاشتن فشارها و مشکلات اقتصادی باید به درون توجه کرد و به توان داخلی تکیه داشت و دستور مقام معظم رهبری در خنثی سازی تحریم، باید اولویت اول باشد؛ هر چند رفع تحریم‌ها وظیفه آمریکاست و باید دست از دشمنی بردارد؛ ولی مسیر درست این است که به این گونه عمل کنیم که هیچگونه تهدید و تحریمی نتواند مانع از فعالیت کشور شود.
به گفته مهمان‌پرست چنین رویکردی می‌تواند برای آمریکا و شخص ترامپ خیلی متاثرکننده باشد.
وی با بیان اینکه ترامپ احساس می‌کند همه میدان بازی را باخته و باید با یک شکست سنگین صحنه را ترک کند، اظهار داشت: بیشتر اقدامات روزهای اخیر ترامپ ناشی از عصبانیت و جنونی است که به خاطر این وضعیت سعی می‌کند انجام بدهد و فکر می‌کند به این شکل می‌تواند یک مقدار از کینه‌ای که دارد را جبران کرده و خودش را آرام کند.
سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه بخش دیگر اقدامات دولت ترامپ در این روزها را به شخص بایدن و دموکرات‌ها مرتبط دانست و افزود: ترامپ فکر می‌کند هر چقدر صحنه‌های بین‌المللی را پیچیده‌تر و بیشتر به درگیری‌ها و تنش‌ها دامن بزند، کار دولت بعدی آمریکا سخت‌تر خواهد شد.
وی بیان کرد: شخصیت ترامپ همانگونه که عنوان کردم غیرعادی است و وقتی با کسی وارد رقابت می‌شود به هر چیزی متوسل شده تا آن را از صحنه به در کرده و برای آن مشکل ایجاد کند.
مهمان‌پرست خاطرنشان کرد: معتقدم تنها چیزی که برای ترامپ مهم نیست، منافع ملی است. اظهار می‌کند منافع آمریکا برایش اولویت دارد، ولی در عمل شاهدیم فقط نظر فردی و شخصی او برایش مهم است آن هم به خاطر نوع تربیتی که در دوران کودکی و نوجوانی داشته و بعد هم آن مسیر را در دوران جوانی طی کرده است. ترامپ به فردی تبدیل شده که هیچ چیزی برایش اهمیت ندارد، غیر از خودش و نظراتش.
وی افزود: ترامپ دارد تاوان سنگینی را پس می‌دهد و حکمرانی او لکه سیاهی را در تاریخ ایالات متحده به جا گذاشت.
دولت کنونی آمریکا در این روزها، تحریم‌های دیگری را نیز علیه برخی کشورها اعمال کرد. از یک سو کوبا را در فهرست کشورهای حامی تروریسم گذاشت و اعلام کرده که جنبش انصارالله یمن را نیز در فهرست گروه‌های تروریستی قرار خواهد داد و از سوی دیگر هفت شخص و ده سازمان سوری از جمله بانک مرکزی این کشور را تحریم کرد.
وزارت امور خارجه ایالات متحده بامداد سه‌شنبه ۲۳ دی ماه با صدور بیانیه‌ای خبر داد که نام کوبا را به دلیل حمایت مکرر آن از اقدامات تروریسم بین‌المللی و پناه دادن به تروریست‌ها، مجدداََ به لیست کشورهای حامی تروریسم اضافه کرده است.
وبگاه این وزارتخانه در بیانیه‌ای به نقل از «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا نوشت: «دولت ترامپ از ابتدا روی مقابله با مداخله [کوبا] در ونزوئلا و دیگر بخش‌های نیم‌کره غربی و جلوگیری از رسیدن منابع به رژیم کاسترو تمرکز کرده بود، [منابعی] که آنها را برای سرکوب مردمش در داخل استفاده می‌کرد.
با این اقدام، ما بار دیگر دولت کوبا را پاسخگو خواهیم کرد و پیام شفافی می‌دهیم مبنی بر اینکه رژیم کاسترو باید حمایتش از تروریسم بین‌المللی را پایان دهد. اقدام امروز، کوبا را تحت تحریم‌هایی قرار می‌دهد که اشخاص و کشورهایی را که با آن تجارت‌های مشخصی انجام دهند، تنبیه می‌کند، حمایت‌های خارجی آمریکا [از کوبا] را محدود کرده، فروش و صادرات تسلیحات را ممنوع کرده و کنترل‌های خاصی روی صادرات ابزارهایی که استفاده دوگانه دارند قرار می‌دهد». (اینجا بخوانید)
وزارت خزانه داری آمریکا دوم دی ماه هفت شخص و ده سازمان سوری از جمله بانک مرکزی این کشور را به لیست تحریم‌های خود اضافه کرد.
دولت آمریکا سوم دی ماه نیز شماری دیگر از مقامات و نهادهای بلاروسی را به بهانه تقلب در انتخابات این کشور تحریم کرد.
وزارت خزانه‌داری آمریکا دهم دی ماه یک قاضی و دادستان ونزوئلایی را به بهانه زندانی کردن ۶ تن از مدیران سابق یک شرکت نفتی مستقر در ایالت تگزاس تحریم کرد.
وزارت خزانه داری آمریکا همچنین پس از تحریم «فالح الفیاض» رئیس سازمان الحشد الشعبی عراق، «ابو فدک المحمداوی»، نایب رئیس سازمان الحشد الشعبی و جانشین شهید ابومهدی المهندس را به اتهام ارتباط با داعش در فهرست تحریم‌ها قرار داد.
وزارت خزانه‌داری آمریکا روز جمعه ۲۶ دی ماه وزارت کشور و وزیر کشور کوبا را به لیست تحریم‌های خود اضافه کرد. پیش از آن نیز وزارت خزانه‌داری آمریکا اول دی ماه سه نهاد کوبایی و سه فرد نیکاراگوئه‌ای را به لیست تحریم‌های خود اضافه کرده بود.
وزارت امور خارجه آمریکا همچنین روز جمعه ۲۶ دی ماه ۶ فرد مرتبط با دستگیری شماری از معترضان هنگ‌کنگی را مورد تحریم قرار داد. نماینده هنگ‌کنگ در کنگره ملی خلق چین، معاون رئیس کارگروه دولت چین درخصوص امور هنگ‌کنگ از جمله مقاماتی هستند که نامشان در این تحریم‌ها درج شده است.
وزارت بازرگانی ایالات متحده دوم دی ماه نیز ۱۰۳ شرکت و مؤسسه چینی و روسیه را به بهانه همکاری با ارتش دو کشور در لیست تحریم قرار داد.
وزارت بازرگانی آمریکا هم در این مدت شرکت ملی برون‌مرزی نفت چین و یک شرکت دیگر را با اتهاماتی واهی به لیست تحریم‌های خود اضافه کرده بود.
علاوه بر این، وزارت خزانه داری ایالات متحده غروب دوشنبه ۲۲ دی ماه اعلام کرد که هفت اوکراینی و چهار نهاد اوکراینی را به دلیل دخالت در انتخابات آمریکا تحریم کرده است.
