در خصوص راه‌های دستیابی به کاندیدای اصلح نکات زیادی وجود دارد، اما نگاهی به برخی رهنمود‌های مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) در این زمینه، بیش از بقیه موارد راهگشا است:
«برای انتخاب خوب باید فکر کرد، باید معیار‌ها را شناخت... اجمالاً معیار اصلی این است که کسانی سر کار بیایند که همت شان بر حفظ عزت و حرکت کشور در جهت هدف‌های انقلاب باشد. آنچه ما در این سال‌های طولانی از خیرات و برکات به دست آورده‌ایم، به برکت هدف‌های انقلاب بوده است؛ هرجائی که ما کم آوردیم، عقب ماندیم، شکست خوردیم، به خاطر غفلت از هدف‌های انقلاب اسلامی و هدف‌های اسلامی بوده است. کسانی سر کار بیایند که مصداق: «انّ الّذین قالوا ربّنا اللّه ثمّ استقاموا» باشند؛ اهل استقامت، اهل ایستادگی باشند؛ زرهی پولادین از یاد خدا و از توکل به خدا بر تن خودشان بپوشند و وارد میدان شوند. شعار‌ها را نگاه کنید، ببیند شعار‌هایی که تعیین می¬کنند، چه جور شعار‌هایی است؟ گاهی بعضی‌ها - البته اشتباه می¬کنند - برای جلب آراء، شعار‌هایی می‌دهند که این شعار‌ها از حدود قدرت و اختیاراتشان بیرون است؛ این‌ها را مردم هوشمند ما می‌توانند بشناسند، مراقبت کنند، دقت کنند. آنچه که برای مردم لازم است، آنچه که فوریت بیشتری دارد، آنچه که با واقعیات و امکانات کشور سازگار است، آنچه که به افزایش قدرت درونی ملت می‌انجامد، آن‌ها را در شعارهایشان بگنجانند؛ این یکی از معیار‌ها است.» (امام خامنه ای، ۲۵/۲/۱۳۹۲)
ایشان حتی انتخاب نامزد اصلح را همچون اصل شرکت در انتخابات یک تکلیف الهی و دارای اهمیتی ویژه تعریف می‌کنند: «همچنان که اصل انتخابات یک تکلیف الهی است، انتخاب اصلح هم یک تکلیف الهی است.» (امام خامنه ای، ۳۱/۲/۱۳۷۶)
در خصوص شیوه کشف و انتخاب فرد اصلح نیز مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) در مقاطع مختلف نکته¬ها و شیوه¬هایی را بیان نموده اند. توجه به این نکته¬ها می‌تواند ما را در چگونگی کشف فرد اصلح راهنمایی نماید.
«این را من قبلاً هم گفتم، حالا هم تکرار می¬کنم، بگردید؛ از خدا هم کمک بخواهید، از آدمهاى مطلع و امین و باصداقت کمک بخواهید.» (امام خامنه ای، ۲۲/۱۲/۱۳۸۶)
رهبر معظم انقلاب (مدظله‌العالی) در باب تأکید بر لزوم ادای تکلیف و نه نتیجه گرایی نیز فرموده¬اند: «نکته بعدى در باب انتخابات این است که مردم باید به فکر شناخت اصلح باشند؛ چون امر کوچکى نیست. مسئله انتخابات، مسئله سپردن سرنوشت بخش عمده امکانات کشور به یک نفر و یک مجموعه است. سرنوشت مسائل اقتصادى، مسائل فرهنگى، روابط خارجى و مسائل گوناگون دیگر تا حدود زیادى به این قضیه وابسته است... شوراى نگهبان طبق وظیفه قانونى خود، کسانى را که ازلحاظ معیارهاى قانونى صلاحیت‌دارند، مشخص خواهد کرد. سپس من و شما بایستى در بین این مجموعه نگاه کنیم و کسى را که اصلح است، انتخاب کنیم. این هم وظیفه بسیار مهمى است.» (امام خامنه ای، ۱۱/۲/۱۳۸۰)
«برای برداشتن گام¬های استوار در آینده، باید گذشته را درست شناخت و از تجربه‌ها درس گرفت؛ اگر از این راهبرد غفلت شود، دروغ¬ها به‌جای حقیقت خواهند نشست و آینده مورد تهدید‌های ناشناخته قرار خواهد گرفت.» (بیانیه گام دوم انقلاب)
خلاصه کلام معظم له در خصوص راه‌های شناخت کاندیدای اصلح از میان افراد حاضر درصحنه، تحقیق و کسب اطلاعات در مورد میزان تعهد افراد به مکتب اسلام، انقلاب و رهبری، نظام و مردم، میزان تجربه، تخصص و کارآمدی، میزان توانمندی، گرایش¬های سیاسی و سایر موارد مطرح‌شده و درنهایت توکل به خداوند متعال برای انتخاب درست است.
به طور خلاصه راه‌های شناخت کاندیدای اصلح به‌قرار زیر هستند:
۱- مطالعه و بررسی مواضع احزاب و جریانات سیاسی و کاندیداها: اگر برای رأی‌دهندگان مقدور باشد باید به‌صورت شخصی به دنبال مطالعه و بررسی سوابق، مواضع و عملکرد احزاب و جریانات سیاسی و نامزد‌ها برآیند. اما ازآنجاکه برای غالب رأی¬دهندگان این فرصت و امکان فراهم نیست، استفاده از جلسات بصیرتی و مطالعه نشریات آگاه‌سازی سیاسی راه میان¬بر و شیوه¬ای منطقی محسوب می‌شود.
۲- مراجعه به افراد معتمد و اعتماد به مشاوره آنان: هرچند مردم شریف ایران به برکت انقلاب اسلامی از رشد سیاسی بالایی برخوردارند، اما مشاوره با افراد آگاه و متدین برای شایسته گزینی در انتخابات و افزایش ضریب آگاهی نسبت به گروه‌های سیاسی و نامزد‌های انتخاباتی، یک ضرورت لازم و گاهی اجتناب ناپذیر به‌حساب می آید. در این راستا حضرت امام خمینی (ره) می-فرماید: «جامعه اسلامی ایران که به این بیعت و این پیمان بزرگ وفادار مانده اند، مسلم قدرت انتخاب اصلح را دارند، البته مشورت در کار‌ها از دستورات اسلامی است و مردم با متعهدین و معتمدین خویش مشورت می¬نمایند.» (صحیفه نور، ج ۲۰، ص ۱۹۴) همچنین معظم له بین اعتماد برای مشورت و آزادی انتخاب منافاتی قائل نبوده و تصریح دارند: «مردم با علما و اشخاص مورد اعتمادشان مشورت کنند، بعد به هر کس که خواستند رأی دهند.» (همان، ج ۱۸، ص ۱۷۹) در این راستا، خلف صالح ایشان مقام معظم رهبری (مدظله العالی) نیز توصیه مشابه داشته و به مردم شریف ایران فرموده اند: «مردم باید بگردند و بشناسند و اگر قرار است برای شناختن به توصیه کسانی گوش کنند، آنان را برای شنیدن توصیه¬شان انتخاب کنند که به آن‌ها واقعاً اطمینان داشته باشند و با دلی آسوده و خالی از شک بتوانند به معرفی آنان عمل کنند.» (امام خامنه‌ای، ۱۵/۱۱/۱۳۶۲) همچنین معظم له در موردی دیگر به مردم توصیه می‌کنند: «مردم هم نگاه کنند و اصلح را انتخاب کنند... شما تلاش خود را بکنید؛ مشورت خود را بکنید؛ از کسانى که فکر مى‌کنید مى‌توانند شما را راهنمایى کنند، راهنمایى بخواهید؛ به هر نتیجه‌اى که رسیدید، عمل کنید و رأى بدهید؛ اجر شما را خداى متعال خواهد داد. ما مأموریم که به آنچه مى‌فهمیم و به آنچه تکلیف الهى تشخیص مى‌دهیم، عمل کنیم؛ مطابق با واقع شد یا نشد، اجر ما محفوظ است. اجر کسى که عامل به تکلیف است، پیش خداى متعال محفوظ است.» (امام خامنه ای، ۳/۳/۱۳۸۴)
بدیهی است در مشورت گرفتن از افراد و معتمدین باید به تدین، شناخت و آگاهی و عدم وابستگی آن‌ها به احزاب و گروه‌های سیاسی اطمینان داشت. همان¬گونه که امام علی (ع) فرموده اند: «مَن شاوَرَ ذَوِی اَلالباب، دُلَّ عَلَی الصَّواب» (هر کس با صاحبان اندیشه مشورت کند، به راه راست هدایت می‌شود.) (بحارالانوار، ج ۷۷، ص ۴۲۲) و امام صادق (ع) نیز می‌فرمایند: «شاوِر فی اَمرِکَ الَّذینَ یَخشَونَ الله عَزَّوَجَل» (در امور خود با کسانی که از خدا می ترسند مشورت کن.) (الخصال، ج ۱، ص ۱۶۹) بر همین اساس حضرت امام خمینی (ره) در وصیت نامه سیاسی الهی خود برای پیش گیری از تکرار واقعه تلخ مشروطه، مشورت با روحانیون و طبقه تحصیل کرده و دانشگاهی مشهور به تقوا و متعهد به جمهوری اسلامی را به مردم توصیه کرده¬اند.
۳- مراقبت در مقابل تبلیغات کاذب و عدم تأثیرپذیری از آن‌ها: دشمنان انقلاب و نظام اسلامی که در چهل‌ودو سال گذشته همواره پایان انقلاب و شکست نظام را آرزو داشته و القاء کرده اند، برای پیش برد دشمنی خود از ابزار تبلیغی، رسانه¬ای و جنگ روانی استفاده فراوانی نموده و دست به تخطئه و فریب در شرایط و موقعیت های سرنوشت ساز زده اند. انتخابات یکی از موقعیت های سرنوشت سازی است که دشمن نیز تبلیغات کاذب، اقدامات رسانه¬ای و جنگ روانی خود را بر آن متمرکز و تشدید می‌کند. در چنین شرایطی دشمن برای کمک به جریانات و چهره های غرب گرا، نفوذی و واداده و تخریب جریانات و چهره¬های انقلابی، جهادی و کارآمد، از ابزار رسانه ای و تبلیغی خود سود می جوید که خنثی سازی آن نیاز به شناخت و تجربه دارد. در این راستا مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) می‌فرمایند: «در طول این چهل سال – و اکنون مانند همیشه – سیاست تبلیغی و رسانه ای دشمن و فعال ترین برنامه های آن، مأیوس سازی مردم و حتی مسئولان و مدیران ما از آینده است. خبر‌های دروغ، تحلیل های مغرضانه، وارونه نشان دادن واقعیت ها، پنهان کردن جلوه های امیدبخش، بزرگ کردن عیوب کوچک و کوچک نشان دادن یا انکار محسنات بزرگ، برنامه های همیشگی هزاران رسانه صوتی و تصویری و اینترنتی دشمنان ملت ایران است؛ و البته دنباله های آنان در داخل کشور نیز قابل‌مشاهده‌اند که با استفاده از آزادی ها در خدمت دشمن حرکت می‌کنند.» (بیانیه گام دوم انقلاب)
