واگرایی در آمریکا شدت گرفته است

خروج شکست گونه و تزلزل گونه آمریکا از افغانستان باعث بی اعتباری شدید به  این کشور در جامعه بین المللی شده است. به گونه ای که برخی از متحدین آمریکا در منطقه برای ادامه همکاری با ایالات متحده دچار شک و تردید شدند.

گزاره خبری: «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا روز سه‌شنبه چند بیانیه تند علیه رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا و نحوه اجرای خروج آمریکایی‌ها از افغانستان منتشر کرد.
به نوشته روزنامه «نیویورک پست»، سه شنبه شب، «مارک میلی» فرمانده ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا و «لوید آستین» وزیر دفاع این کشور در برابر کمیته خدمات مسلح مجلس سنای آمریکا به ادای شهادت پرداختند.
ترامپ در بیانیه‌ای نوشت: «خروج از افغانستان که به‌شکلی بی‌نظم و به طور شرم‌آوری با بی‌کفایتی انجام شد، هیچ ربطی به دولت قبلی یا اتفاقات بیست سال گذشته ندارد (به‌غیر از اینکه از اول نباید به خاورمیانه می‌رفتیم!)».
رئیس جمهور سابق آمریکا افزود: «خروج وحشتناک [از افغانستان] به‌طور ویژه، به‌خاطر این رخ داد که نظامیان زودتر از شهروندان و پیشرفته‌ترین تجهیزات نظامی  جهان به ارزش هشتاد و پنج میلیارد دلار، از این کشور خارج شدند. این خروج با ذهنیتی کودکانه انجام شد و فقط دولت بایدن مقصر آن است».
او در ادامه نوشت:‌ «هنگامی که من دفتر [ریاست جمهوری] را ترک کردم، طالبان سر جایشان نشانده شده بودند، هرچقدر می‌خواستیم زمان داشتیم، نیازی به عجله نبود، ظرف هجده ماه هیچ سربازی کشته نشد و حتی گلوله نخورد و اگر آن‌ها شروط معینی را اجرا نمی‌کردند، ضربه بسیار سختی به آن‌ها وارد می‌کردیم».
ترامپ نوشت: «اما بایدن و میلی نظامیان را در یکی از احمقانه‌ترین حرکات نظامی تاریخ خارج کردند و همه چیز از همین‌جا شروع شد. برای ملت ما بسیار غم‌انگیز است».
رئیس جمهور سابق آمریکا در بیانیه دوم خود به انتقاد از اظهارات مارک میلی در چند کتاب جنجالی درباره دوره ریاست جمهوری وی پرداخت و نوشت: «تعجبی ندارد که خروج از افغانستان به این شکل فاجعه‌آمیز بود. ژنرال میلی تمام وقتش را برای نویسندگان این کتاب‌های جعلی صرف کرد. او یک سرباز یا فرمانده نیست بلکه یک کارمند روابط عمومی است. با وجود میلی و فرماندهان تلویزیونی هوشیاری که فقط به دنبال ستاره شدن هستند، آمریکا همچنان خواهد باخت».
ترامپ در بیانیه دیگری در انتقاد از کمیته تشکیل شده در مجلس نمایندگان آمریکا برای تحقیق درباره حوادث ششم ژانویه نوشت:‌ «به‌جای کمیته سیاسی غیرمنتخب ششم ژانویه که از دموکرات‌های چپ‌گرا و [جمهوری‌خواهان] شیفته دموکرات‌ها تشکیل شده است، کنگره باید یک "کمیسیون خروج فاجعه‌بار از افغانستان" تشکیل دهد تا بفهمد کجای کار ایراد داشت، چرا تعداد زیادی از جنگجویان‌مان کشته شدند و چرا این همه پول (هشتاد و پنج میلیارد دلار) به شکل سلاح و تجهیزات نظامی برای استفاده طالبان جا گذاشته شد و قرار است به کشورهای دیگر فروخته شود».
رئیس جمهور سابق آمریکا افزود: «بدون شک این مسئله‌ای است که باید تحقیقات بیشتری درباه آن انجام شود. سیزده قهرمان آمریکایی کشته شده، میلیاردها دلار تجهیزات و صدها آمریکایی که همچنان در کنار طالبان در افغانستان جا مانده‌اند!»

گزاره تحلیلی: رئیس جمهور سابق آمریکا که از عدم رای آوری خود در انتخابات 2020 آمریکا بشدت ناراحت و ناراضی است، گاها از اوضاع آمریکا ترسیمی کلی می کند. در بحث خاورمیانه نیز دونالد ترامپ مطالبی را به زبان آورد. گرچه نمی شود به سخنان ترامپ از حیث اینکه وی بیشتر به نفع آمریکا سخن می گوید تا واقعیت، اعتماد کرد. اما با استناد به همین موضع گیری های ترامپ باید افول آمریکا را که به سمت سقوط در حال حرکت است را جدی تلقی نمود. 

به اعتراف ترامپ که ایالات متحده تاکنون(2016) 7 تریلیون دلار در خاورمیانه خرج کرده است. هیچ گونه دستاوردی را بدست نیاورده است. از طرفی جو بایدن در هنگام  ترک اجباری افغانستان، اعتراف کرد که روزی 300 میلیون دلار در افغانستان هزینه کرده است که معنی این سخن این است که ایالات متحده با ادعای هژمونی برتر دیگر توان هزینه کرد برای جنگ در افغانستان را ندارد. 

بنابراین می توان گفت ورود آمریکا به خاورمیانه در مرحله اول باعث بی آبروی آمریکا در فضای بین المللی شده است و کشورهایی که روی حمایت این کشور حساب ویژه باز کرده بودند نیز بشدت دچار ترس و نامیدی شدند. به گونه ای که هم اکنون عربستان سعودی بزرگترین کشوری که آمریکا را حامی خود می دانست، بدنبال متحد جدید و دل کندن از آمریکاست.

در مرحله دوم نیز شکست های متعدد آمریکا در خاورمیانه باعث دوقطبی در فضای داخلی آمریکا شده است. به نحوی که ترامپ به عنوان یک اپوزیسیون در آمریکا بشدت نسبت به عملکرد کاخ سفید علی الخصوص در خاورمیانه معترض است. گرچه ترامپ قمارباز به دنبال منافع خود برای شکست رقیب خود است، اما  در دل همین بیانیه ها می شود استباط کرد که فضای داخلی آمریکا به سمت واگرایی می رود.  طیفی که موافق روند کنونی آمریکا است و طیفی که مخالف ساختارهای کنونی ایالات متحده و تلاش برای ترسیم منافع خود دل ترسیم سیاست و رفتارهای جدید است. بدیهی است که ادامه روند کنونی یا تلاش برای تغییر نهاد بوجود آمده ایالات متحده، هر دو به معنی پایان هژمونی آمریکا بعنوان هژمون برتر در دنیاست. لذا باید خود را برای جامعه بین المللی جدید آماده شد. 

محمدی