بارندگی کم در پائیز/ آیا زمستان هم کم بارش است؟

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بصیرت، بحران کم آبی و کاهش سطح منابع آبی در دنیا سال های سال است زندگی بشر را تهدید می کند، خطری که تا بیخ گوشمان رسیده و هر سال بیش از گذشته خودنمایی می کند و برخی شهرها را خشک و نیازمند واردات آب کرده است و از فرو نشست  تا وارونگی هوا در فصول سرد را به ارمغان آورده است.
اما بشر همچنان به بی تدبیری و پرمصرفی و هدر رفت های خود ادامه می دهد. آب شیرین و قابل شرب در دنیا کم شده و ایران هم از این امر مستثنی نیست! دیگر زدن سد و صدور آب از دریا به کویر هم چاره نیست. زاینده روز هم نایی برای نفس ندارد و دیگر حتی قطره ای آب در بستر خود نمی بیند چه برسد به کویر لوت و دشت کویر.

پائیز هم آمد و نیمه را هم رد کرد اما باز هم خبری از باران و تامین بخشی از کاستی های بی آبی نشد چرا که این پائیز هم مثل روال سابق نیست و جز دوسه تا باران نم نم و خیلی کم لطف، رحمتی بر سرمان نباریده است. اگر پائیز کم لطف شود وای به حال تابستان و خشکی و گرمای هوا!

هر سال خشک تراز پارسال
کارشناسان می گویند پائیز امسال خشک و گرم تر از سال های قبل است و این به کمبود بارش ها بیشتر دامن میزند. «احد وظیفه»، رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی با اشاره به اینکه میانگین بارش‌ها در کل کشور طی مهرماه سال جاری نسبت به میانگین بلندمدت کمتر بوده، از مواجهه با ‍‍پاییزی خشک و کم ‌بارش به ‌ویژه در آبان گفته بود. این بدان معناست که هرسال وضعیت آب در کشور بحرانی تر می شود.

عنوان می شود از ابتدای مهرماه امسال تاکنون به‌ جز در نوار شمالی و منتهی‌الیه جنوب شرق کشور، تقریبا در سایر نقاط کشور بارندگی نداشته ایم. به روایت آمارها از ابتدای مهر ماه 1400 تاکنون به‌ طور متوسط ۲.۴ میلیمتر بارندگی در کشور داشتیم  که این میزان در دوره بلندمدت ۵.۳ میلیمتر بوده است و از طرفی پائیز امسال به نسبت قبل و حالت نرمال 1 درجه گرم تر شده است که این افزایش دما در زمستان هم خواهد بود.

کم بارشی پائیز 1400 در حالی گزارش و پیش بینی می شود که پائیز گذشته هم میزان بارندگی ها ۴۳ درصد کمتر از میانگین بلند مدت کشور بوده است. بارش ها در سال 99 به نسبت مدت مشابه امسال از ابتدای فصل بهار 4.8  میلی‌متر بوده  که این مقدار نیز نسبت به میانگین بلند مدت کشور 85.5  درصد کاهش داشته است و به گفته مسئولان  خشکسالی در برخی مناطق کشور «بی‌سابقه» توصیف شده است چنانچه سال گذشته  بارش‌ها در سیستان بلوچستان ۹۳ درصد و در هرمزگان ۹۱ درصد کمتر از میانگین بلندمدت بوده است.

خساست آسمان حتی در شالیزارهای شمال
این آمارها از خبرناخوشایند کاهش میانگین بارندگی‌ها نسبت به بلندمدت آن هم در کل کشور روایت می کند؛ تقریبا در غالب مناطق کشور از جنوب البرز تا مناطق مرکزی و شرق کشور به‌ جز خراسان شمالی و نوار شمالی کشور بارندگی رخ نداده یا بسیار ناچیز بوده است.
 اما همیشه نوار شمالی کشور شاهد بیشترین میزان بارندگی خصوصا در پائیز بوده و هر چند امسال هم میزان بارندگی در این خطه بیش از سایر نقاط کشور بوده اما در قیاس با سال های گذشته باز هم شرایط مطلوبی نداشته و کمتر از حد نرمال  و در برخی مناطق شمالی حتی تا نصف بارش به نسبت بلند مدت رخ داده است و حتی لب های شالیزارهای شمالی کشور را تَر نکرده است.

زمستان هم کم بارش است!
پیش بینی های هواشناسی حاکی ازآن است که زمستان هم کم از پائیز ندارد چنانچه به گفته رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی ‍‍براساس پیش‌بینی‌ها به‌ نظر می‌رسد که امسال زمستان نرمالی را طی کنیم البته این زمستان نرمال، زمستان ‍‍پربارشی نخواهد بود و بیشتر به کم ‌بارشی گرایش دارد.
به گفته مسئولان هواشناسی کشور  حدود ۴۵ درصد بارندگی فلات ایران مربوط به بارش‌های 3 ماه زمستان است. بنابراین اگر بارندگی‌ها طی زمستان امسال در حد نرمال باشد، می‌توان امیدوار بود که حدود ۴۰ تا ۴۵ درصد بارندگی سالانه را دریافت خواهیم کرد و خشکسالی امسال به ‌شدت سال گذشته نخواهد بود اما این تنها در حد یک پیش بینی است و معلوم نیست شرایط جوی به چه شکلی پیش خواهد رفت.

حال و روز منابع آبی کشوروخیم تر می شود
عنوان می شود در حال حاضر متوسط بارش سالانه کشور  چیزی در حدود ۲۳۵ تا ۲۴۰ میلی‌ متر است آماری که نیم قرن پیش در کشور در حدود ۲۷۰ تا ۲۸۰ میلی ‌متر بوده لذا  طی ۴۰ تا 50  سال گذشته حدود ۴۰ میلی‌ متر از بارش متوسط کشور کم شده است. در فصول سرد سال، تعداد روزهایی که دما به زیر صفر می‌رود به ‌شدت کاهش پیدا کرده و از آن‌ سو بارش برف و باران هم به‌ شدت کاهش ‌یافته و درنتیجه انباشت برف که به ‌صورت مستقیم در دِبی رودخانه‌ها به‌ ویژه در حوضه‌های جنوب غرب و غرب کشور نقش مؤثری داشته کاهشی جدی را نشان می‌دهد.

این امر در روند حاکم شدن خشکی شدید در نقاط مختلف کشور اثرات مخربی دارد، سطح منابع آبی کشور هر روز کاهش می یابد و در برخی دشت ها به گِل و لای کف حوضه های آب ریز رسیده است، پائیز و زمستان که فصل تامین آب برای منابع آبی و دشت های کشور است هر سال گرم تر و از میزان بارش های فصلی کاسته می شود یعنی پائیز خشک و تابستان خشک تر از پائیز برای سال های پیش رو در راه است.

 گرمایش زمین، نگران‌کننده شده است و اگر این‌ گونه پیش برود، شاهد عواقب خطرناکتری از خشکسالی های فصلی، حمله ریز گردها، وارونگی هوا و فرونشست های گاه و بیگاه در نقاط مختلف کشور و تخلیه شهرها و شهرک ها خواهیم بود. این امر نیاز به تمهیدات ویژه ای در صحنه مدیریتی کشور و همیاری مردم در مصرف بهینه تر دارد تا لب های خشک زاینده رود و گاو خونی و دل خون دشت های آبی کشور  بار دیگر شاهد جوشش آب و صدای زندگی باشد.