وقتی شهرداری یک سر ماجراست/ لزوم تهیه شناسنامه برای ساختمان های حساس

فاجعه فرو ریختن ساختمان ناتمام برج متروپل در آبادان، واقعه ای بود که مشابه آن در پلاسکوی تهران و بعد از طعمه حریق شدن روی داد و ایرانی را عزادار ساخت. امری که کم کم زمزمه های بسیاری از اینکه ایران پر از متروپل و پلاسکوست به راه انداخته و حالا دغدغه ها این است که چطور باید این ساختمان های ناایمن را در کشور مدیریت کرد و جلوی وقایع مشابه را گرفت یا پیشگیری قبل از وقوع کرد. بصیرت برای پاسخ به این سوال به سراغ مهندس جابر نصیری عضو سازمان نظام مهندسی ساختمان تهران رفته است.

آقای مهندس نصیری! از منظر نظام مهندسی، ساختمان های ناایمن را چطور باید شناسایی و مدیریت کرد تا حوادثی مثل متروپل تکرار نشود؟

ما دو نوع ساختمان داریم، ساختمان‌های در حال اجرا و ساختمان‌هایی که برابر با آیین نامه 2800 ساخته شده‌اند و دارای ناظر و طراح چهار رشته همچنین  مجری ذی صلاح هستند این ساختمان ها قطعا ساختمان‌های ایمنی هستند.

مشکل ما از آنجا آغاز میشود که یکسری ساختمان‌هایی که متاسفانه ساختمان‌های ویژه از نظر ایمنی هستند مثل بیمارستان، مدارس، اداره‌جات و آن ساختمان‌هایی که در زمان شرایط ویژه باید سالم بمانند بیشتر مدنظر است، ایمن نیستند. به اعتقاد من برای اینها باید یک شناسنامه ایمنی تهیه شود.

باید با همکاری وزارت کشور و سازمان نظام مهندسی برای اینها شناسنامه ایمنی تهسه شود بر این اساس که نقشه‌های این ساختمان ها، فاصله آنها با اولین ایستگاه آتش نشانی، فاصله با اولین اورژانس، فاصله با اولین فضای باز شهری و... تهیه و مشخص شود تا بتوان   یک شناسنامه ایمنی دقیقی برای این نوع ساختمان‌ها طراحی شود.

 اما ساختمان‌های درحال ساخت و ساز که یکی از مسائل مهم امروز است. از جمله همین ساختمان متروپل آبادان  که  ساختمان نوسازی بود و میبایستی مقررات ملی دقیقی در اینجا رعایت میشد زیرنظر نظام مهندسی، مهندسان ناظر ذی‌صلاح و... حالا بنده اطلاع دقیقی از پرونده ندارم اما قطعا این موارد رعایت نشده است.

مشکل ما در این نوع ساختمان‌ها از آنجا شروع میشود که بنابه آماری که خود سازمان‌های ذی‌ربط میدهند بین 70 تا 75 درصد درآمد شهرداری‌ها از طریق کنسول‌های ماده 5 ایجاد میشود و ریشه همه مسائل هم از همینجا شروع میشود. یعنی برای حاصل شدن بودجه برای شهرداری، شهرداری مجبور است از خیلی از تخلفات چشم پوشی و از طریق ماده 100 اقداماتی کند تا آن بودجه مدنظرش حاصل شود.

 اکثرا ساختمان ها دو نقشه‌ای است، جواز یک چیز دیگر است و اجرا یک چیز دیگر. اکثر شهرها به جز تهران که شرایط خاص خودش را دارد اکثر بودجه شهرداری‌ها از این طریق حاصل میشود و تا زمانی که این مشکل یعنی بودجه شهرداری‌ها از طریق جواز ماده 100 و ماده 5 تامین میشود از این مشکلات روز به روز بیشتر خواهیم داشت و ساختمان‌های زیادی مثل متروپل آبادان خواهیم داشت.

 چطور باید نظارت داشت؟

عرض کردم فقط بودجه، بودجه شهرداری‌ها باید تعریف شود و درآمدهای شهرداری‌ها برای ماده 100 باید نزدیک به صفر باشد. یعنی ماده 100 اساسا برای جلوگیری از ساخت و سازهای غیرمجاز و یا زائد بر پروانه است نه برای ایجاد درآمد، متاسفانه درآمد ماده 100 در این چند سال اخیر عوض شده و تا این حل نشود مشکلات سرجای خودش باقی است و ما هر روز ساختمانیی داریم که پر از تخلف است. علاوه بر اینها خیلی از ریشه‌های فساد که سال به سال بیشتر هم میشود از همین جا شروع می شود علاوه بر بحث مبارزه با ساختمان‌های ناایمن بحث مبارزه با فساد هم وجود دارد و تا این بودجه شهرداری تعریف نشود و از وابستگی به ماده 100جدا نشود مشکل ادامه دارد.