آغاز یک بازی ناتمام در تایوان/ رمزگشایی از بیانیه ضد آمریکایی اخیر دولت چین

تشدید تنشهای اخیر میان آمریکا و چین در تایوان، نقطه آشکارسازی بحرانی دیگر در نظام بین الملل محسوب می شود. اگرچه کاخ سفید این بحران را آغاز کرده است اما پایان دهنده آن نخواهد بود! بسیاری از تحلیلگران آمریکایی از جمله هنری کسینجر استراتژیست مطرح حوزه سیاست خارجی این کشور معتقدند که آغاز بحران میان واشنگتن و پکن در شرق آسیا، به معنای بازی با آتشی است که خاموش کردن آن ممکن است در اختیار امریکا خارج باشد! به عبارت بهتر، وی به مقامات آمریکایی بابت آغاز یک بازی ناتمام و غیر قابل کنترل و پرهزینه در تایوان هشدار داده است.

تاکید بر پیوند پکن-مسکو
اگرچه چینی ها پس از آغاز جنگ اوکراین، تحت تاثیر مناسبات اقتصادی خود با کشورهای اروپایی و آمریکا، ترجیح دادند به صورت مستقیم در این معادله از مسکو حمایت نکنند اما این روزها، معادله نسبت به گدشته تغییر محسوسی پیدا کرده است! در ادامه تشدید تنش‌ها میان واشنگتن و پکن بر سر سفر جنجالی اخیر نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان، یک دیپلمات دولت چین در مسکو در مصاحبه‌ای با یکی از رسانه‌های روسیه، ایالات متحده آمریکا را «محرک اصلی بحران اوکراین» خواند. حدود شش ماه پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین و آغاز جنگ در این کشور، ژانگ‌ هانهوی، سفیر چین در مسکو، اخیرا در مصاحبه‌ای با خبرگزاری دولتی روسیه، تاس، ایالات متحده آمریکا را محرک اصلی «بحران اوکراین» خطاب کرد. ژانگ‌ هانهوی همچنین در این مصاحبه آمریکا را به تحت فشار قرار دادن روسیه متهم کرد. وی تصریح کرد که دولت ایالات متحده با گسترش ناتو در منطقه و همچنین حمایت از نیرووهای اوکراینی همسو با اتحادیه اروپا، روسیه را پیش از حمله نظامی ١٤ فوریه تحت فشار قرار داد.
سفیر چین در مسکو همچنین تاکید کرد که دولت واشنگتن با درگیر کردن روسیه در یک «جنگ طولانی مدت و فرسایشی» و «استفاده از چماق تحریم‌ها» قصد دارد این کشور را با فروپاشی روبرو سازد. ژانگ‌ هانهوی در مصاحبه اخیر خود با خبرگزاری تاس همچنین روابط کنونی دولت پکن و مسکو را «بهترین دوران تاریخ» روابط چین و روسیه توصیف کرد. وی ضمن تاکید بر روابط مطلوب پکن و مسکو گفت که در حال حاضر بیشترین میزان اعتماد و بالاترین سطح تعامل میان دو کشور چین و روسیه برقرار است.

تقابلی که جدی تر می شود
مقامات چینی به درستی معتقدند که آمریکا  تلاش دارد با «احیای ذهنیت دوران جنگ سرد» از موضوع اوکراین و تایوان علیه روسیه و چین استفاده کند.  اتهامات اخیر سفیر چین در مسکو علیه آمریکا در حالی مطرح می‌شود که مقامات ارشد نهاد‌های اطلاعاتی ایالات متحده اعلام کردند که چین را در راس اولویت‌های خود قرار داده‌اند. دیوید کوهن، معاون ویلیام برنز، رئیس «سازمان اطلاعات مرکزی» آمریکا گفت که نهاد‌های اطلاعاتی این کشور در آینده بیشتر روی چین متمرکز خواهد شد.

جو بایدن، رئیس‌جمهوری کنونی آمریکا در ماه اکتبر سال ۲۰۲۱ گفت که کشورش برای دفاع نظامی از تایوان در صورت حمله چین آمادگی دارد. سخنانی که با «ابهام راهبردی» یعنی سیاست قدیمی واشنگتن در قبال تایوان همخوانی نداشت. با این حال کاخ‌سفید پس از این اظهارات جو بایدن تاکید کرد که سیاست واشنگتن درباره تایوان تغییری نکرده است.چین چند روز بعد با پیشنهاد آمریکا در راستای «مشارکت قابل توجه» تایوان در سازمان ملل متحد مخالفت کرد. رئیس‌جمهوری تایوان نیز برای اولین بار از سال ۱۹۷۹ از حضور نظامیان آمریکایی در خاک این جزیره سخن گفت.

رئیس‌جمهوری ایالات متحده بهار سال جاری همزمان با تهاجم نظامی روسیه به اوکراین گفت که واشنگتن برای دفاع نظامی از تایوان آمادگی دارد. او در مواضعی مداخله گرایانه اظهار  داشت که چین در مناقشه بر سر تایوان در حال بازی با «خطر» است.پکن ماه گذشته درباره بازدید احتمالی نانسی پلوسی از تایوان به آمریکا هشدار داد که چنین سفری «پیامدهایی» به دنبال خواهد داشت. با این حال چنین سفری صورت گرفت ونتیجه آن، چیزی جز تشدید تنشهای راهبردی پکن-واشنگتن نیست. 

هشدارهایی که جدی تر می شود
پکن دو روز پیش بار دیگر در هشداری شدید به تایپه اعلام کرد که رفتارهای جدایی‌طلبانه تایوان را بر نخواهد تافت و در صورت لزوم به زور این جزیره را تابع خود نموده  و با برگزاری رزمایش‌ در هوا و دریا در اطراف این جزیره، تنش‌ها را به بالاترین سطح در سال‌های اخیر رساند.در مقابل، تایوان چین را متهم می‌کند که به بهانه سفر پلوسی و با تمرین‌های نظامی آماده حمله به این جزیره می‌شود.البته با توجه به خبط بزرگی که تایوانی ها با بازی در زمین واشنگتن مرتکب شده اند، وقوع چنین مسئله ای دور از انتظار نیست! لو ووی جی، سخنگوی لشکر هشتم ارتش تایوان نیز گفته است که ارتش تایوان صبح پنج شنبه به عنوان بخشی از رزمایش دفاعی، منور و توپ‌های هویتزر شلیک کرده است.
در واکنشی دیگر به مانور نظامی چین در اطراف جزیره تایوان، پس از آنکه پکن از سئول درخواست کرد که استفاده از رادارهای سامانه موشکی تاد را محدود و از استقرار واحدهای جدید خودداری کند، دفتر ریاست جمهوری کره جنوبی مدعی شد که هدف استفاده از استقرار سامانه موشکی تاد آمریکا در این کشور، دفاعی است.سامانه دفاع موشکی تاد سال‌ها منبع مناقشه بین چین و کره جنوبی بوده است زیرا پکن اذعان می‌کند رادار قدرتمند این سامانه می‌تواند به حریم هوایی این کشور نفوذ کند.

پس از آنکه در سال ۲۰۱۶ میلادی سئول به کارگیری این سامانه موشکی را اعلام کرد، پکن واردات  تجاری و فرهنگی خود را از کره جنوبی به شدت کاهش داد و ضربه بزرگی به روابط بین این دو کشور وارد کرد. بدون شک در صورتی که میان چین و تایوان نبردی درگیرد، کشورهای کره جنوبی و ژاپن و استرالیا به عنوان سه متحد آمریکا نیز به طور طبیعی وارد بحران خواهند شد!

در مقابل، به نظر می رسد که چینی ها نیز از ظرفیتهای منطقه ای و راهبردی خود در شرق آسیا به صورتی فوری و غیر قابل پیش بینی علیه آمریکا و متحدانش استفاده کنند. یکی از بازیگرانی که احتمالا وارد این معادله می شود، کره شمالی یکی از متحدان پکن می باشد. پیونگ یانگ  بارها سیاستهای مداخله گرایانه و سلبی واشنگتن در شرق آسیا را محکوم کرده است..