یک پایگاه خبری آمریکایی در تحلیلی از کشورهای اروپایی خواسته با توجه به آشوبهای اخیر در ایران با فعال کردن مکانیسم ماشه در برجام تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را فعال کنند.
پایگاه هیل که نزدیک به کنگره آمریکا است مدعی شده که چنانچه مذاکرات وین به کاهش تحریمها علیه ایران منجر شود آنچه به ادعای این پایگاه، «سرکوب خشن رژیم» خوانده شده تشدید خواهد شد.
این رسانه آمریکایی در ادامه بدون اشاره به سوابق آمریکا و کشورهای اروپایی در نقض عهد خود در قبال برجام ادعا کرده است: «آمریکا و تروئیکای اروپایی- لندن، پاریس و برلین- مسیر دیپلماسی را آزمودهاند ولی تهران علاقهای به حصول توافق ندارد.»
هیل بر همین اساس تصریح کرده است: «غرب اکنون باید از مذاکره به سمت فشار تغییر جهت دهد.»
تحلیلگران در ایران پیش از این گفتهاند اغتشاشات که نشات گرفته از شکافهای درونی جامعه و با تحریک عوامل خارجی است، میتواند آمریکا و غرب را به این نتیجه برساند که با استفاده از سلاح تحریمها و افزایش فشار اقتصادی شکافهای میان جامعه و حاکمیت را گسترش دهد تا در نتیجه نظام در اثر فشارهای داخلی و بیرونی تن به تغییر رفتار در حوزههای مورد خواست طرفهای خارجی دهد.
علیرضا فقیهیراد کارشناس مسائل بینالملل چند روز پیش در گفتوگو با خبرگزاری فارس در همین خصوص گفته است: «هرگونه ناآرامی و آشوب در ایران منجر به ارسال پالس ضعف به بیرون خواهد شد و زمینه و مشروعیت برای تحریم و فشار بیشتر را مهیا میکند. برای نمونه در جریان فتنه ۸۸ بود که مقامات آمریکایی اغتشاشات درون ایران را فرصتی برای فشار بیشتر جهت تغییر رفتار جمهوری اسلامی قلمداد کردند و بیسابقهترین تحریمهای تاریخ را علیه ایران به بهانههای حقوق بشری وضع کردند.»
فقیهیراد گفت: اوباما رئیس جمهور وقت آمریکا در کتاب خاطرات خود با عنوان «سرزمین موعود» خیلی صریح به این موضوع اشاره میکند و مینویسد که «بعد از آنکه تلاشهای ما برای آغاز مذاکره با ایران رد شد، در شرایطی که این کشور وارد چرخه هرج و مرج و سرکوبگری بیشتر میشد، ما راهبردمان را بهسمت دومین گام راهبرد منع اشاعهای خودمان تغییر دادیم؛ یعنی بسیج کردن جامعه بینالمللی برای اعمال تحریمهای اقتصادی سخت و چندجانبهای که میتواند ایران را وادار به حضور در میز مذاکره کند».
کارشناس مسائل بینالملل گفت: هیلاری کلینتون وزیر خارجه وقت آمریکا نیز در کتاب خود با عنوان «انتخابهای سخت»، فتنه 88 و بهانههای حقوق بشری را عامل همراهی بقیه کشورها در اعمال تحریم میداند و مینویسد، «پس از اعتراضها به نتیجه انتخابات در سال ۸۸، آمریکا توانست کشورهای دیگر را برای اعمال تحریمهای جدید علیه ایران همراه سازد».
وی ادامه داد: جان بولتون مشاور قبلی امنیت ملی کاخ سفید هم خیلی صریح در این باره میگوید «این ناآرامیهای ایران در سال ۸۸ بود که گزینه تحریم ایران را که بیش از دو سال از دستور کار خارج شده بود، مجددا به روی میز برگرداند».
فقیهیراد افزود: «قطعنامه ۱۹۲۹، قانون تحریمهای ثانویه بانکی ایران موسوم به سیسادا و سپس قانون اختیارات دفاع ملی برای سال ۲۰۱۲ و امثالهم همگی ثمره اغتشاش های سال ۸۸ بود.»
بر همین اساس، پایگاه هیل در تحلیل خود که امروز پنجشنبه منتشر شده آورده است: «نخستین گام برای از بین بردن توافق قویمی و به دست آوردن اهرمهای فشار لازم جهت مقابله با پیشرویهای هستهای ایران بایستی کلید زدن مکانیسم ماشه برای برگرداندن قطعنامههای تحریمی قبلی سازمان ملل متحد در خصوص ایران باشد.»
در ادامه این مطلب آمده است: «این گام همراه با فشارهای بیشتر دیپلماتیک، اقتصادی و نظامی میتواند تلاشهای تهران را ناکام کرده و فروپاشی رژیم جمهوری اسلامی را تعجیل کند.»
هیل با یادآوری اینکه در صورت بازگشت قطعنامههای تحریمی سازمان ملل علیه ایران، دو کشور چین و روسیه از اجرای آن قطعنامهها سر باز خواهند زد نوشته است: «آمریکا و ایالات متحده بایستی نهادها، شرکتها، افراد و بانکهای این دو کشور که با نقض قطعنامههای سازمان ملل به برنامههای هستهای، نظامی و موشکی ایران کمک میکنند در فهرست تحریمها قرار دهد.»
دولت پیشین آمریکا به ریاست دونالد ترامپ دو سال بعد از خروج از برجام در سال ۲۰۱۸، تلاشی ناکام را برای فعال کردن مکانیسم ماشه علیه ایران رهبری کرد.
این یادداشت در حالی در پایگاه هیل منتشر شده که دولت «جو بایدن»، رئیسجمهور آمریکا در ماههای گذشته ادعا کرده در تلاش است زمینههای بازگشت کشورش به برجام را فراهم آورد.
دولت جو بایدن این تصمیم را پس از آن گرفت که مقامهای ارشد دولت او و بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران مستقل اذعان کردند که سیاست موسوم به «فشار حداکثری» علیه ایران به شکست کامل منجر شده است. به گفته این تحلیلگران، ترامپ در حالی ۲۰ ژانویه سال ۲۰۲۱ میلادی از قدرت کنار رفت که در تحقق اهداف ضد ایرانیاش کاملاً ناکام ماند. او به علاوه، در داخل آمریکا به دلیل نداشتن راهبرد در قبال ایران، دامن زدن به تنشها با ایران، از بین بردن آثار تحریمها به دلیل استفاده مفرط از آنها و پیشرفت برنامه هستهای ایران در دوران ۴ ساله حضورش در کاخ سفید به شدت مورد انتقاد قرار گرفت.
دور جدید مذاکرات رفع تحریمهای ایران پس از وقفهای پنج ماهه از پنجشنبه گذشته، ۱۳ مردادماه در شهر وین آغاز شد. این مذاکرات به مدت چهار روز ادامه داشت و روز دوشنبه ۱۷ مرداد با پرواز هیئتهای شرکتکننده به پایتختها به پایان رسید.
برگزاری این دور از مذاکرات پس از آن صورت گرفت که «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مقالهای در روزنامه فایننشالتایمز مدعی شده بود بسته پیشنهادی جدیدی روی میز گذاشته که حاوی راهکارهای بهروزشدهای در خصوص رفع تحریمها و گامهای هستهای ایران است.
تحلیلگران میگویند برخی عوامل مانند فشارهای رژیم صهیونیستی، اختلافات با کنگره و مشکلات داخلی در آمریکا دلیل بیمیلی دولت بایدن برای بازگشت به برجام در ماههای گذشته بوده است.
بایدن در شرایطی سال ۲۰۲۱ بر سر کار آمد که سیاست فشار حداکثری علیه ایران در دستیابی به اهدافش ناکام مانده بود. این سیاست علاوه بر ناکامی در شکل دادن به یک توافق هستهای جدید، باعث ایجاد تفرقه در روابط میان کشورهای دو سوی آتلانتیک، به خطر افتادن اثربخشی نظام تحریمها به عنوان یکی از ابزارهای اصلی سیاست خارجی آمریکا و مهمتر از همه تقویت جریان استکبارستیز در ایران شد.
جمهوری اسلامی ایران راستیآزمایی رفع تحریمها، اخذ تضمین در خصوص ماندگاری برجام و رفع ادعاهای پادمانی آژانس اتمی را اصلیترین مطالبه خود در مذاکرات رفع تحریمها قرار داده و تأکید کرده که تنها بازگشت به قرارداد دوجانبهای که در ازای برخی محدودیتها نفع ملموس اقتصادی برای ملت ایران به همراه داشته باشد را منطقی میداند و آن را میپذیرد.