روزنامه کیهان**
میدان و بایدن؛ گزارش یک نامعادله/محمد ایمانی
1- صحنه پیاده شدن جو بایدن در فرودگاه «بن گوریون» تلآویو، تمثیلی از وضعیت آمریکاست. او در حالی که مشکل ناتوانی ذهنیاش دوباره بروز کرده، میپرسد: «من الان چکار کنم؟!» و چند نفر با عجله پیش میدوند تا او را از حیرت درآورند و بگویند کجا بایستد و چه بکند؟
بایدن، دو روز در تلآویو اقامت داشت و پس از آن، عازم ریاض شد. این که در این سفر نمایشی، کدام طرف درمانده قرار است عصاکش دو درمانده دیگر شود، از عجایب روزگار است.
2- رژیم صهیونیستی در اثر درگیری با بحرانهای ترکیبی بیسابقه، ظرف چهار سال گذشته، چهار بار با انحلال دولت و پارلمان دست به گریبان بوده و اکنون توسط «نخستوزیر موقت» (لاپید) اداره میشود. شکست در جنگ غزه، گسترش توانمندیهای تهاجمی حزبالله، گسترش اقتدار منطقهای ایران، و تشدید دوقطبی در داخل رژیم صهیونیستی، موجبشده تا دو نخستوزیر سابق (ایهود باراک و نفتالی بنت) هشدار دهند اسرائیل گرفتار نفرین هشتادسالگی شده و احتمالا پایان دهه هشتم حیات خود را نخواهد دید.
در گزارشهای امنیتی اسرائیل، از وضعیت بهشدت دوقطبیشده در درون این رژیم، به عنوان تهدیدی بزرگ یاد شده و به همین دلیل، در سفر بایدن تلاش شد با جمع کردن همه سیاسیون و گرفتن عکس یادگاری، از این فضای دوقطبی کاسته شود؛ اما نکته این است که خود آمریکا، با وضعیت دوقطبی بیسابقه دست و پنجه نرم میکند.
3- واقعیتهای میدانی، ظرف دو دهه اخیر خلاف آرزوهای آمریکا و اسرائیل پیش رفته، و ایران در انتقال محور قدرت جهانی از غرب به شرق، نقش منحصربهفردی را ایفا کرده است. دو دهه پس از آن که آمریکاییها، قرن جدید میلادی را «قرن جدید آمریکایی» نامگذاری کردند، سیاستمداران بسیاری در غرب میگویند جهان، شاهد ظهور «قرن جدید آسیایی» است:
- فدریکا موگرینی: «قدرت رهبری آمریکا در حال زوال، و قدرت او در حال کاهش است. من هرگز آمریکا را تا این حد قطبیشده و بیثبات ندیده بودم».
- نیکولا سارکوزی: «محور جهان در حال عبور از غرب، به شرق یعنی آسیاست. ما در گذشته بر جهان تسلط داشتیم، اما حالا به هیچوجه مسلط نیستیم. روی کارآمدن فردی مانند ترامپ، نشانه وخامت شرایط غرب بود، نه علت آن».
- جوزپ بورل: «تحلیلگران از مدتها پیش درباره پایان نظم تحت رهبری آمریکا و ظهور قرن آسیایی سخن گفتهاند. این اتفاق، پیش چشم ما در حال وقوع است».
- ولفگانگ ایشینگر رئیس کنفرانس امنیتی مونیخ: «جهان در حال عبور از غرب به عصر پساغرب است. کاهش نفوذ اروپا و آمریکا زمینه را برای کشورهای دیگر فراهم کرده تا نظم جهانی جدیدی را شکل دهند. ناکامی در پاسخ به درگیری سوریه و اوکراین، ضعف ما را آشکار و زمینه را برای پُر کردن خلأ توسط کشورهایی مانند ایران و روسیه فراهم کرد».
4- آمریکا ظرف چند سال اخیر، در حالی که درک میکرد در باتلاق غرب آسیا گیر افتاده، تصمیم گرفت بالاجبار، از دخالتهای پرهزینه در منطقه بکاهد و روی پیشرویهای چین و روسیه متمرکز شود. با این حال، در حوزه اقتصادی از چین، و در حوزه سیاسی و نظامی از روسیه شکست خورد که ماجرای سوریه و اوکراین، آخرین آنهاست.
ایران در این میان، امالمصائب مشکلات لاینحل هشت دولت آمریکا بوده و سرنوشت جنگهای موسوم به «جنگ جهانی چهارم و سوم» را خلاف آرزوی زمامداران کاخ سفید رقم زده است. آمریکا اکنون در شرایط «زوال راهبرد»- که با «زوال حافظه» بایدن همزمان شده- نمیداند روی پیشرویهای چین در شرق دور تمرکز کند، روی قدرتنمایی روسیه در شرق اروپا متمرکز شود که پس از سالها انفعال، رفتار تهاجمی در پیش گرفته و در جنگ نظامی و اقتصادی، قدرتمندتر از غرب ظاهر شده است؛ و یا به خاورمیانهای برگردد که سرشکستگی در افغانستان و عراق و سوریه را به جان خرید و هفت هزار میلیارد دلار هزینه را بر باد داد.
5- آمریکا از یک طرف به شکل سنتی، به چشم گاو شیرده به عربستان سعودی نگاه کرده و از طرف دیگر، به اعتبار عمق نفوذ لابی ایپک، توسط صهیونیستها دوشیده شده است. لابی صهیونیستی، از آمریکا همان توقع 25 سال قبل را دارند که زمامداران کاخ سفید را وادار کردند وارد باتلاق افغانستان و عراق شود.
اما آمریکا، نه اینکه امروز این توانایی را نداشته باشد؛ بلکه ده سال قبل، به زوال قدرت ناشی از نظامیگری و مداخله کور- در برابر راهبرد هوشمند ایران- رسید. روند تحلیل قدرت آمریکا پس از شکست در جنگ نیابتی در سوریه و عراق (داعش) دوبرابر شده، اما حتی پیش از آن هم، این روند آشکار شده بود. توماس فریدمن (تحلیلگر ارشد دموکراتها و مشاور دولت اوباما ) در آبان 91 و در گفتوگو با روزنامه ملیت ترکیه اعتراف کرد: «ما دیگر حتی به اندازه یک بند انگشت، توان مداخله نظامی در بحرانهایی مانند سوریه را نداریم.
البته می توانیم پول و سلاح بدهیم اما مداخله مستقیم نه. آمریکا وارد دورهای شده که باید کمی هم به مشکلات داخلی خود بپردازد. اکنون بیتلحم پنسیلوانیا برای ما مهمتر از بیتلحم خاورمیانه است. مردم آمریکا برای خدمات کمتر، بهای بیشتری میپردازند و بیش از هر دورهای میپرسند که نیروهای ما در فلان منطقه جهان چه میکنند؟...
ما در عراق ضامن نارنجک را کشیدیم و خود را روی آن انداختیم. همه ترکشهای جنگ به ما اصابت کرد. ما از ترکیه میخواهیم در حل این بحران ما را کمک کند. این اسمش التماس است و نه استفاده از ترکیه». پس از ناکامی بزرگ دولت بوش، هم دموکراتها در دولت اوباما و بایدن، و هم دیوانه تندخویی مانند ترامپ، بر ضرورت توقف مداخلات پرهزینه در خاورمیانه تاکید ورزیدهاند.
6- در داخل آمریکا، شرایط بالینی بایدن و دولتش از جهات مختلف، در چهل، پنجاه و حتی هفتاد سال اخیر، کمسابقه است؛ هرچند که ماجرا فراتر از دولت بایدن است. به تعبیر نشریه هیل، «بومرنگ تحریمها علیه روسیه به بهانه اوکراین، اکنون علیه خود اقتصاد آمریکا و اروپا کمانه کرده و تورم بیسابقه در چهار دهه گذشته را پدید آورده است».
خبرگزاری بلومبرگ هم پیشبینی میکند «دولت روسیه درآمد بیشتری از نفت و گاز نسبت به پیش از جنگ کسب خواهد کرد: ۲۸۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲، در مقایسه با ۲۳۶ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱».
سیانبیسی هم مینویسد «بورس آمریکا، زیانبارترین دوره در ۵۰ سال اخیر را سپری میکند. علت اصلی این وضعیت وخیم، تورمی است که برخلاف برآورد بانک مرکزی، برای مدتی نسبتا طولانی بالا باقی میماند».
جو بایدن دو هفته قبل گفت: «تا زمانی که جنگ اوکراین ادامه دارد، رانندهها باید بنزین را گرانتر بخرند». اما نظرسنجی رویترز حاکی است تنها ۳۶ درصد مردم آمریکا، از عملکرد او رضایت دارند. نظرسنجی فایننشالتایمز از اقتصاددانان در دانشکده بازرگانی دانشگاه شیکاگو هم نشان میدهد، 70 درصد اقتصاددانان معتقدند رکود به زودی گریبان اقتصاد آمریکا را خواهد گرفت».
گزارش «نیویورکپست»
به نقل از نظرسنجیها حاکی است محبوبیت بایدن، به ۳۰ درصد کاهش یافته است. بسیاری از شهروندان آمریکا، بایدن را «بیش از حد پیر» میدانند و نظریهپردازان فراوانی هم در حزب دموکرات معتقدند او نباید بار دیگر نامزد شود. نتایج نظرسنجی دانشگاه هاروارد و هریس نشان داد ۷۱ درصد مردم آمریکا، با نامزدی مجدد بایدن در انتخابات ۲۰۲۴ مخالفند. نظرسنجی موسسه گالوپ هم میگوید؛ بایدن، دومین رئیسجمهور نامحبوب در بین رؤسایجمهوری آمریکا از دهه ۱۹۵۰میلادی تاکنون است.
فراتر از این، نتایج نظرسنجی «هاروارد کپس/هریس» نشان میدهد ۶۳ درصد شرکتکنندگان نمیخواهند بایدن مجدداً نامزد انتخابات شود و ۵۵ درصد هم با نامزدی ترامپ مخالفند. در همین حال، طبق نظرسنجی یواساس تودی، «فقط ۳۸ درصد از بزرگسالان آمریکایی، به آمریکایی بودن خود افتخار میکنند». بنابر اعلام فاکسنیوز به نقل از نظرسنجی جدید، ۸۸ درصد شهروندان آمریکا معتقدند کشورشان در مسیری اشتباه، در حال حرکت است.
7- آمریکا با این وضعیت داخلی و خارجی بههم ریخته، ناتوانتر از آن است که بتواند کمکی به اسرائیل یا آلسعود بکند. اسرائیل و عربستان هم، بیش از آن که بتوانند کمک حال دولت آمریکا باشند، تبدیل به سربارهایی اعتبارسوز شدهاند.
دموکراتها چند دهه تلاش داشتند خود را به عنوان طرفدار دموکراسی و حقوق بشر بازنمایی کنند؛ اما اکنون با سران بیثباتترین، بیآبروترین و جنایتکارترین رژیمهای دنیا در تلآویو و ریاض عکس یادگاری میگیرند. میزبان بایدن در ریاض، کسی است که دستور ارّه کردن تحلیلگر واشنگتنپست را در استانبول، و کشتن صدها شهروند سعودی را صادر کرده است. بایدن هم مثل ترامپ، ولیعهد سعودی را گاو شیرده میبیند، با این تفاوت که دولت سعودی با حداکثر ظرفیت دوشیده شده و قادر نیست بحران نفتی اخیر را پاسخگو باشد.
به همین دلیل هم، قیمت جهانی نفت دیروز مجددا افزایشی شد و «فارینپالیسی» پیشبینی کرده که جهان، به زودی شاهد نفت 150 دلاری باشد. آمریکا در بحرانیترین شرایط هفتاد سال گذشته خود، رئیسجمهوری را بالای سر دارد که هم ناتوان است و هم میراثدار شکستهای بوش و اوباما و ترامپ است.
به همین دلیل هم روزنامه واشنگتنتایمز گزارش میدهد «دوران تاسفبار ریاست بایدن، در میانه وضعیت فشار اقتصادی و اشتباهات، احتمالا به زودی به پایان برسد. نظرسنجیها نشان میدهد دو سوم دموکراتها برای انتخابات ۲۰۲۴، به فرد دیگری نیاز دارند و تنها ۲۶ درصد، از نامزدی دوباره بایدن حمایت میکنند. محبوبیت ۳۳ درصدی بایدن، کمترین میزان مقبولیت رؤسایجمهوری آمریکا در ۷۶ سال گذشته است. دیوید اکسلرود مشاور پیشین اوباما میگوید آمار و ارقام، بسیار نگرانکننده هستند».
8- ضلع سوم مثلث در سفر بایدن، عربستان است که ادعای برادر بزرگتری در جهان عرب داشت، اما سرشکستگی بینظیری را در یمن، سوریه، لبنان و فلسطین به جان خرید. میتوان گفت حکومت سعودی که اختیار خود را به ولیعهدی جاهطلب اما بیتجربه و بیاختیار در تراز بنسلمان سپرده، بازنده اصلی در روابط پرخطر با آمریکا و اسرائیل خواهد بود.
آنها یکبار با طناب آمریکا و اسرائیل، وارد چاه ویل جنگ در یمن شدند و اگر دیر میجنبیدند، احتمالا تا امروز صادرات نفتشان در اثر افزایش حملات انصارالله، دچار سقوط شدیدی شده بود. این مقامات بیاختیار، خیانتهای مشابهی را هم در حق ملتهای عراق و سوریه و لبنان و فلسطین شدهاند اما نتیجه آن، رشد منطقهای مقاومت در تراز یک جبهه قدرتمند بوده است.
حاکمان سعودی، عنوان «خادمان حرمین شریفین» را یدک میکشند، اما به مدت چند دهه، نقش پادو و قلّک را برای جنایتهای صهیونیسم مسیحی ایفا کردهاند.
روابط خیانتآلود آنها با اشغالگران قدس شریف، رویداد جدیدی نیست و امروز، صرفا بر ملا میشود. روزنامههاآرتص اخیرا نوشت: «بندر بنسلطان، رئیس سابق سازمان اطلاعات عربستان سالها به صورت مخفیانه با مقامات اسرائیل ملاقات کرده. اولین دیدار او با رئیس موساد، در اوایل دهه ۱۹۹۰ بود. سه دهه پس از آن، رؤسای موساد و حداقل دو نخستوزیر (اولمرت و نتانیاهو) با مقامات سعودی در اروپا، اردن، مصر و حتی خود عربستان دیدار کردهاند. ایران همواره، یکی از اصلیترین موضوعات مذاکرات بوده است».
***************
روزنامه وطن امروز**
سازش عربی با طعم شکلات!/ محمدعلی حسننیا
«آمریکا سالهاست از تاکتیکهای خاصی در راستای پیشبرد سیاستها و منافع خود در منطقه خاورمیانه سود میبرد. در این چارچوب، این کشور هیچ رغبتی به کمک جهت حل مشکلات منطقه ندارد، بلکه عملا با اتخاذ برخی رویهها، آنها را پیچیدهتر میکند. حتی «هنری کیسینجر» دیپلمات باسابقه و برجسته آمریکایی نیز به این نکته اشاره کرده و تاکید میکند «آمریکا باید روند مشکلات را به سمتی هدایت کند که در راستای منافع آن قرار دارد».
در همین زمینه بود که میدلایست مانیتور در گزارشی، ضمن اشاره به سفر منطقهای بایدن، به طور خاص به این نکته اشاره کرد که موضوع عجیب درباره این سفر، سادهلوحی و حماقتهای حکام عرب است که فکر میکنند آمریکا با ارائه ابتکارهایی نظیر عادیسازی روابط اسرائیل و عربستان یا طرح ایجاد سپر دفاع هوایی منطقهای، منافع آنها را نیز در نظر میگیرد.
این گزارش به طور خاص به این نکته پرداخته که آمریکا سالهاست به دنبال حل هیچ مشکلی برای کشورهای منطقه نیست و صرفا با اتخاذ برخی سیاستها و رویهها به دنبال پیچیده کردن مشکلات در راستای منافع خود است. در این چارچوب، حکام عربی مدتهاست نه شریک راهبردی، بلکه پس از بازیگرانی نظیر رژیم صهیونیستی، بازیگرانی درجه ۲ برای آن (آمریکا) به حساب میآیند؛ کنشگرانی که آمریکای کنونی به دنبال تضعیف قابل توجه قدرت آنها به نفع اسرائیل و در چشمانداز کلی، به نفع آمریکاست.
جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا به منطقه سفر کرد و پس از بازدید از اراضی اشغالی، عازم عربستان سعودی شد. وی در این کشور با لبخندهای فراوان مورد استقبال قرار گرفت اما به نظر میرسد میزبانان وی، آنچه در سرشان میگذرد را از او پنهان میکنند.
در این رابطه به طور خاص میتوان به «محمد بنسلمان» اشاره کرد. رابطه او با بایدن بویژه به دلیل نگرش خاص رئیسجمهور آمریکا نسبت به وی که ناشی از نقشش در قتل «جمال خاشقجی» و دیگر پروندههای حقوق بشری (رژیم سعودی) و جنگ یمن و تهدید واشنگتن مبنی بر پایان دادن به همکاریهای نظامیاش با سعودیهاست، بشدت ماهیتی متشنج دارد.
با این همه، به احتمال فراوان بنسلمان از سفر بایدن به عربستان، آن هم پس از بیاعتناییهای مکرر بایدن به وی، به وجد آمده است. چنین احساسی در بنسلمان در شرایطی ایجاد شده که بایدن هر گونه ملاقات خود با محمد بنسلمان را در جریان سفر به عربستان انکار کرده و صرفا تاکید میکند برای شرکت در یک کنفرانس بینالمللی به عربستان سعودی سفر میکند.
در این راستا، او به طور ضمنی گفته با بنسلمان به صورت دوجانبه دیدار نمیکند و موضعش درباره او و نقشش در مساله قتل جمال خاشقجی نیز تغییری نکرده است.
شکی نیست توجیهات بایدن برای سفرش به عربستان آن هم پس از آنکه شمار قابل ملاحظهای از فعالان سیاسی و حقوق بشری به وی حمله کردند و تاکید داشتند بایدن باید بر سر قولهای دور و دراز خود درباره منزوی کردن رژیم عربستان به دلیل سابقه نامناسب آن در زمینههای حقوق بشریاش بایستد، ماهیتی سادهلوحانه دارد.
با این حال، اکنون بایدن صرفا با دیدی منفعتمحور و سیاسی به موضوع نگاه میکند و به هیچکدام از شعارهای خود نیز توجهی ندارد. از این منظر، دولتها منافعی دارند که این منافع، از اهمیتی به مراتب بیشتر در مقایسه با شعارهای توخالی فردی نظیر بایدن برخوردارند. وینستون چرچیل، نخستوزیر اسبق انگلیس زمانی گفت: «ما نه دشمنان و نه دوستان دائمی نداریم. آنچه برایمان دائمی است، فقط و فقط منافع ما است».
این رویکرد همان چیزی است که از آن با عنوان عملگرایی (پراگماتیسم) یاد میشود و حوزه سیاست را به تسخیر خود درآورده است. در این چارچوب، ادعاهای مختلف دولتی نظیر آمریکا در مسائلی نظیر حقوق بشر، دمکراسی و ارزشها و آرمانهای مختلف، صرفا ابزارهایی است که در راستای منافع این کشور قرار دارد. در واقع سیاست، نبردی بر سر منافع است و بس.
درست به همین دلیل است که تحلیلگران بر این باورند کشورها باید به استراتژیهای نرم و منعطف نظیر دیپلماسی، به مثابه موثرترین ابزار در ارتقای منافع سیاسی خود بنگرند. واقعگرایی سیاسی و همکاری جهت پیشبرد منافع دولتها بسیار لازم و ضروری است.
این مساله به قدری مهم است که اساسا اصول و اخلاقیات در مقایسه با امنیت و منافع ملی کشورها، در جایگاه دوم قرار میگیرد. دقیقا نمود عینی این مساله را میتوانیم در موضوع پیگیریهای اخیر بایدن مشاهده کنیم که سفرش به خاورمیانه را با این هدف که به دنبال مقابله با نفوذ چین و روسیه در منطقه است، توجیه میکند.
وی گفته وظیفه او به عنوان رئیسجمهور آمریکا این است که کشورش را قوی و امن نگه دارد. او میگوید: ما باید با تهاجمات روسیه مقابله کنیم و خود را در بهترین موقعیت ممکن در رقابت با چین قرار دهیم و جهت ایجاد ثبات بیشتر در منطقه و جهان تلاش کنیم. جهت محقق کردن این اهداف، ما باید به صورت مستقیم با کشورهایی که میتوانند روند دستیابی به این دستاوردها را تسهیل کنند، رایزنی و همکاری داشته باشیم.
در این چارچوب، عربستان سعودی یکی از این کشورهاست. البته که بایدن برای اینکه تا حدی انتقادات را نیز از خود دور کند، تاکید کرده دیدگاههای وی درباره مسائل حقوق بشری (به طور خاص اشاره وی به عربستان بوده است)، پایدار و لایتغیر است و وی قرار نیست آنها را فراموش کند.
بیدن همچنین نخستین رئیسجمهور در تاریخ آمریکاست که مستقیما از اراضی اشغالی وارد عربستان سعودی میشود؛ موضوعی که در نوع خود میتواند نمادی کوچک در تسهیل روند عادیسازی رژیم اسرائیل با جهان باشد؛ دستور کاری که به گفته بایدن در دولت وی گسترش خواهد یافت و تعمیق میشود.
نکته اصلی سفر بایدن به عربستان سعودی نیز دقیقا در همین جا روشن میشود: تلاش جهت تسهیل روند عادیسازی روابط اعراب با اسرائیل و ترویج گستردهتر آن در میان کشورهای عربی بویژه در عربستان سعودی.
البته خود عربستان سعودی پیشتر گامهای زیادی را در این مسیر برداشته است و اگر سعودیها روابط خود را با اسرائیل عادیسازی کنند، در واقع آن چیزی را که تا دیروز پنهان بوده، عملا امروز آشکار کردهاند. بازگشایی حریم هوایی سعودی به روی یک هواپیمای اسرائیلی نشان میدهد سعودیها عملیاتیسازی اشکال مختلف عادیسازی روابط با اسرائیل را در دستور کار خود دارند.
درست به همین دلیل است که شاهد بودیم «یائیر لاپید» نخستوزیر رژیم صهیونیستی بتازگی در یک موضعگیری تاکید کرد جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا نزدیکترین و صمیمیترین دوستی است که اسرائیل تاکنون در عرصه سیاسی آمریکا داشته است. سخن لاپید درست است؛ کارنامه کاری بایدن بخوبی نشان میدهد وی یک «صهیونیست تمامعیار» و به این رژیم وفادار است.
وی (بایدن) حتی به صراحت گفته «من خودم یک صهیونیست هستم. برای صهیونیست بودن نیازی به اینکه یهودی باشید نیست» (او این گفته را زمانی که یک سناتور بود ایراد کرد). وی در جایی دیگر نیز گفته است: «اگر اسرائیل وجود نمیداشت، ما مجبور بودیم موجودیتی شبیه آن را بسازیم تا بتوانیم به نحو موثری از منافع خود حراست کنیم».
سفر بایدن به منطقه را باید ادامه دستور کار «دونالد ترامپ» رئیسجمهور سابق آمریکا در چارچوب عادیسازی روابط میان کشورهای عربی و اسرائیل(در قالب توافق آبراهام) دانست.
البته او به دنبال ایجاد نوعی اتحاد عربی-صهیونیستی با همکاری ناتو به رهبری آمریکاست. در این راستا پیشتر و حتی همین حالا، «جرد کوشنر» دستیار ارشد و داماد ترامپ رایزنیهای گستردهای را میان اسرائیل با عربستان سعودی، امارات، مصر و اردن جهت ایجاد یک اتحاد عربی- صهیونیستی انجام داده است؛ اتحادی که هدف اصلی خود را بهانهای تکراری یعنی مقابله با ایران قرار داده است.
با این حال در حقیقت باید تاکید کرد یک چنین اتحادی در راستای حراست از اسرائیل و تضعیف بیش از پیش حقوق ملت فلسطین است.
این اتحاد، عملا ایده کنترل صهیونیستها بر کشورهای عربی را محقق میکند و در چارچوب طرح بزرگ صهیونیستها که کنترل و تسلط آنها بر تشکیل اسرائیل بزرگتر از نیل تا فرات است، قرار دارد. در این چارچوب ـ همانطور که گفته شد ـ حکام ضعیف عربی عملا خود را تسلیم اسرائیل میکنند و خصومتهایشان را معطوف به طرفهایی نظیر ایران میکنند که عملا به دنبال نبرد با اسرائیل و اشغالگریهای آن هستند. این ادعا که اتحاد عربی- صهیونیستی جهت مقابله با ایران تشکیل میشود نیز دروغی بیش نیست و حقیقتا مضحک است.
ایران همان کشوری است که آمریکا و اسرائیل سالهاست از آن تصویری اغراقگونه توأم با ایجاد وحشت را برساختهاند تا از این طریق بتوانند کشورهای عربی منطقه را کنترل کرده و خزانههای آنها را خالی کنند. عجیب است که رژیمها و حکام عرب این را نمیفهمند و همچنان خود را به مثابه موجودیتهایی ضعیف، تسلیم اسرائیل و آمریکا میکنند. آمریکا سالهاست از تاکتیکهای خاصی در راستای پیشبرد سیاستها و منافع خود در منطقه خاورمیانه سود میبرد.
در این چارچوب، این کشور هیچ رغبتی به کمک جهت حل مشکلات منطقه ندارد، بلکه عملا با اتخاذ برخی رویهها، آنها را پیچیدهتر میکند. حتی «هنری کیسینجر» دیپلمات باسابقه و برجسته آمریکایی نیز به این نکته اشاره کرده و تاکید میکند آمریکا باید روند مشکلات را به سمتی هدایت کند که در راستای منافع آن قرار دارد؛ دستور کاری که اکنون عملا در منطقه خاورمیانه از سوی آمریکا در حال پیادهسازی است و حکام احمق و سادهلوح عرب نیز فریب آن را میخورند که در ازای دریافت شکلات، حاضرند روند سازش با اسرائیل را برای قربانی کردن آرمان فلسطین دنبال کنند.
**************
روزنامه خراسان**
ترانزیت و آینده ایران/ مهدی حسن زاده
این روزها آمارهای خوبی از رشد ترانزیت اعلام میشود. افزایش بیش از ۹۰ درصدی ترانزیت در سال گذشته به نسبت سال ۹۹ و افزایش ۴۳ درصدی ترانزیت در سه ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل، آغاز ترانزیت تمام ریلی و حرکت قطار کانتینری قزاقستان از مسیر ایران، حرکت اولین قطار باری بینالمللی «عبور از دریای خزر» از «یین چوان» در شمال غرب چین به سمت بندر انزلی، ورود نخستین محموله صادراتی روسیه به هند از طریق خطوط ریلی ایران در 28 خرداد که برای نخستین بار محموله ترانزیت چندوجهی از روسیه به هند مسیر خود را از طریق راهگذر شمال - جنوب موسوم به INSTC پس از ورود به بندرعباس از طریق آبهای ایران به سواحل غرب هند ارسال شد و برخی توافقات و رایزنیهای تجاری با کشورهای منطقه از جمله اخباری است که این روزها درباره رونق ترانزیت در ایران اعلام میشود.
در این میان توجه به چرایی اهمیت حوزه ترانزیت و ضرورت رشد جایگاه ترانزیت در اقتصاد ایران، موضوعی است که باید به آن توجه داشت.
ابتدا لازم است از رونق ترانزیت در ایران درک واقعی داشته باشیم.
واقعیت این است به خاطر رکود اقتصادی و کسادی تجارت در دوره کرونا، آمار سالهای بعد از کرونا، رشد چشمگیری نشان میدهد و این رشد را نباید فعلا ناشی از برنامه ریزی و اقدام خاصی دانست، چنان که حجم ترانزیت در سال گذشته به 9.3 میلیون تن رسید که هنوز به رکورد سالهای قبل از ۹۷ نرسیده است.
در هر حال این سوال مطرح است که اهمیت رشد ترانزیت چیست؟
بررسیها نشان میدهد اگر هدف گذاری امسال در رسیدن به آمار ۲۰ میلیون تن ترانزیت کالا محقق شود، در عمل فقط دو میلیارد دلار درآمد به ایران میرسد که در مقایسه با درآمدهای ارزی دیگر نظیر نفت قابل مقایسه نیست. با این حال گزارش مرکز پژوهشهای مجلس نشان میدهد که با توسعه زیرساختهای حمل و نقل به ویژه در ارتباط با ابرپروژه یک کمربند یک راه چین و راهگذر شمال - جنوب، امکان درآمدزایی سالانه ۸ تا ۱۰ میلیارد دلاری نیز قابل تحقق است.
به طور مشخص تکمیل خطوط آهن و جادهای باید در این راه در اولویت قرار گیرد و علاوه بر نیاز به تکمیل مسیر بندرعباس از طریق تهران، رشت و انزلی به آستارا باید راه آهن چابهار- زاهدان نیز مورد توجه جدی قرار گیرد.
با این حال اهمیت ترانزیت فراتر از درآمدزایی آن است. اهمیت ترانزیت در ایجاد پیوندهای استراتژیک منطقهای و حتی جهانی از مسیر ایران است.
این اهمیت البته برای هر کشوری محقق نمیشود. مهمترین عامل تبدیل یک کشور به محور ترانزیتی، مزیت منطقهای و جغرافیایی آن کشور است که ایران این مزیت را تا حد زیادی دارد. تبدیل ایران به محور مبادلات کالایی و انرژی موجب میشود تا به لحاظ اتصال تجارت منطقه و همچنین بخشی از تجارت جهانی، کمتر تحریم پذیر باشد و تحت فشارهای سیاسی قرار گیرد.
اتفاقی که برخلاف مزیت قبلی ایران در زمینه نفت رخ داد. کاهش تدریجی سهم ایران از بازار جهانی نفت و به ویژه کاهش وابستگی آمریکا و اروپا به نفت خاورمیانه و نفتی که از تنگه هرمز عبور میکند، در کاهش وابستگی جهان به امنیت منطقهای و تضمین امنیت انتقال نفت موثر بود.
در هر صورت تقویت ترانزیت یک نیاز استراتژیک برای آینده ایران و امنیت اقتصادی و حتی سیاسی ایران و ایجاد کننده یک مزیت جدید در مواجهه با فشارها و تحریم هاست. از این جهت هرگونه تلاش اثرگذار برای تکمیل پروژه نیمه تمام ریلی، جادهای و بندری و به مشارکت طلبیدن کشورهای منتفع از این پروژهها ضروری است.
**************
روزنامه ایران**
پس از اتمام سفر رئیس جمهور به کرمانشاه در شامگاه پنجشنبه، تنها سه سفر استانی دیگر در سال اول دولت سیزدهم باقی مانده است
در دیار پهلوانان/ گروه سیاسی
کرمانشاه مقصد بیست و هشتمین سفر استانی رئیس جمهور بود. آیتالله رئیسی مطابق آخرهفتههای گذشته، پنجشنبه 23 تیر همراه با وزرای کشور، جهاد کشاورزی، نیرو، آموزش و پرورش، میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، رئیس سازمان برنامه و بودجه، رئیس دفتر رئیس جمهور، معاون اجرایی و مشاور رئیس جمهور در امور اقوام و اقلیتهای دینی و مذهبی عازم کرمانشاه شد تا به منظور ادامه روند پیگیری مسائل استان در حوزههای مختلف، اعضای کابینه نیز حضور داشته باشند.
دیدار با اقشار مختلف مردم سرپلذهاب و کرمانشاه، نشست با ایثارگران، نخبگان و خانواده شهدا، برگزاری شورای اداری، دیدار با علما و برگزاری نشست خبری در پایان سفر از مهمترین برنامههای سفر یکروزه رئیس جمهور به کرمانشاه بود.
بازدید مرزی در دستور کار
رئیسی به محض ورود به کرمانشاه، با بالگرد راهی مناطق مرزی ایران با عراق شد و ضمن بازدید از مرز مشترک دو کشور، بهصورت هوایی از پایانه مرزی و گمرک «پرویزخان» در شهر قصرشیرین بازدید کرد. در جریان این بازدید هوایی، رئیس جمهور با توضیحات استاندار کرمانشاه در جریان روند فعالیتها و مبادلات اقتصادی پایانههای مرزی استان قرار گرفت. وی پس از این بازدید راهی پادگان ابوذر در شهرستان سرپلذهاب شد و با فرماندهان و افسران تیپ ۳ لشکر ۸۱ زرهی ارتش دیدار و گفتوگو کرد.
سنگ تمام سرپل ذهاب در استقبال
رئیس جمهور در اجتماع مردم سرپل ذهاب، این شهر را «مشهد مظلومان فاتح» خواند که ایستادگی و مقاومتشان در مقابل صدامیان، زبانزد خاص و عام است و با بیان اینکه بردباری، صبر، شکیبایی، روحیه ایستادگی و مقاومت مردم سرپل ذهاب در مقابل بمبارانها و ستمهایی که صدامیان به آنها کردند، مثالزدنی است، افزود: به همه دختران و پسران این سرزمین میگویم که تاریخ مقاومت و ایستادگی اهالی سرپل ذهاب را مطالعه کنند.
وجب به وجب این سرزمین یادآور رشادت، شهامت، شجاعت، ایستادگی، مقاومت، دلدادگی به خدا و ولایتمداری است. رئیسی با تأکید بر اینکه مجاهدتهای اهالی این خطه همواره باید گرامی داشته شود، اظهار داشت: زمانی که مردم در اینجا مشغول سازندگی و رفع خرابیهای جنگ بودند، به یکباره با یک زلزله مواجه شدند.
در این زلزله مردم عزیزی که در دوران دفاع مقدس ۸ سال مقاومت کرده بودند، خسارتهای بسیاری دیدند. وقوع این حادثه در سرپلذهاب باعث شد موضوع نه فقط در استان کرمانشاه، بلکه در سطح کشوری مورد توجه قرار گیرد و رهبری معظم انقلاب اسلامی به شخصه نسبت به این منطقه توجه کردند.
مهلت جدید برای بازپرداخت وامها
رئیسی با اشاره به نگرانیهای مردم برای وامهایی که برای بازسازی خسارات زلزله دریافت کرده بودند، اما با شیوع کرونا در بازپرداخت آن دچار مشکل شدهاند، گفت: از همینجا از آقای استاندار و مسئولان مربوطه میخواهم نسبت به بازپرداخت وامها تجدیدنظر و مهلت جدید برای بازپرداخت به مردم داده شود.
بازدید از نمایشگاه دستاوردها
رئیسی در ادامه برنامههای سفر خود به استان کرمانشاه از نمایشگاه دستاوردها و توانمندیهای برخی شرکتهای دانشبنیان استان کرمانشاه بازدید و در گفتوگو با فعالان این عرصه در جریان نظرات، مسائل و پیشنهادات آنها قرار گرفت. اقدامات این شرکتها شامل ساخت تجهیزات پیشرفته و مدرن تولید نشا، تولید نمکهای غیرخوراکی اکوسیستم دریایی، تولید تکنیکال کودهای شیمیایی، تولید اسیدهای فلوئور پایه و فوم آتشنشانی است.
خروج دولت از تصدیگری در اقتصاد
رئیسی سپس در نشستی با حضور فعالان اقتصادی استان کرمانشاه شرکت کرد و اظهار داشت: معنای مردمیسازی دولت، واگذاری کار تولید به بخش خصوصی و میدان دادن به بخش تعاونی است. تسهیلات و حمایتهای حقوقی باید در اختیار تولیدکننده فعال قرار گیرد.
تشریح اقدامات دولت برای مهار تورم
رئیسجمهور با تشریح اقدامات دولت برای مهار و کنترل تورم، گفت: از مجلس خواستیم که اجازه دهند، به برخی اقدامات و قوانین لایحه بودجه که تورمزا است، عمل نکنیم و در مورد آنها تجدیدنظر شود. به طور مثال گفتیم اگر حقوق گمرکی با ارز نیمایی محاسبه شود، طبیعتاً هزینه گمرکی بالایی به واردکننده تحمیل میشود و آثار تورمزا در اقتصاد ایجاد میکند.
واکنش به تحریف سخنان
آیتالله رئیسی تأکید کرد: برخی از رسانهها این حرف بنده را که گفتم انجام برخی از اقدامات را برای سال آینده میگذاریم، درست منعکس نکردند یا درست متوجه نشدند و گفتند قرار است برخی کالاها را گران کنند که این موضوع حرف بنده نبود، بلکه مفهوم سخن بنده این بود که بعضی از اقداماتی را که به موجب قانون باید آنها را اجرا کنیم و اجرای آنها موجب تورم میشود، انجام ندهیم.
کشاورزی قراردادی در دستور کار دولت
آیتالله رئیسی با اشاره به درخواست برخی فعالان اقتصادی برای اجرای طرح کشاورزی قراردادی هم گفت: وزارت جهاد کشاورزی در این زمینه اقدام کرده است. کشاورزی قراردادی در دستور کار دولت است و این کار به نوعی فراهم آوردن امکان پیشبینی تولید برای کشاورز است که مورد حمایت جدی دولت قرار دارد. تضمین خرید محصول در این طرح سبب آرامش کشاورز میشود.
بازگرداندن واحدها به چرخه تولید
رئیسجمهور در بخش دیگری از سخنان خود، محور اشتغال در کرمانشاه را کشاورزی، دامداری و صنایع برشمرد و افزود: باید برای راهاندازی صنایع نیمهتعطیل و تعطیل تلاش شود. دولت مردمی بهدنبال کلنگزنی طرحهای جدید نیست، بلکه تلاش میکنیم مشکل واحدها و طرحهای معطل حل شود و به چرخه تولید بازگردند.
راهحل رئیسی برای ساماندهی کولبری
رئیسی با تأکید بر اینکه توجه به دو حوزه پتروپالایشگاهها و دانشبنیانها از مهمترین برنامههای دولت است، گفت: کار دانشبنیان یعنی دانایی به توانایی تبدیل شود و این موضوع با جدیت در عرصه فعالیت پتروپالایشگاهها دنبال میشود. رئیسجمهور همچنین با تأکید بر ضرورت ساماندهی موضوع کولبری، تأکید کرد: راهحل این مشکل فعال کردن بازارچههای مرزی است. مرزهای ما فرصتهای ما هستند و باید از آنها نهایت استفاده را بکنیم. یکی از فرصتها تبدیل مرز به محل تبادلات تجاری است.
رفع بیکاری، مسأله مهم استان
رئیسی بعد از ظهر روز پنجشنبه در ادامه برنامههای سفر به استان کرمانشاه در دیدار آحاد مختلف مردم این استان در ورزشگاه امام خمینی(ره) این شهر، گفت : با وجود همه تلاشهای گذشته، اما وقتی به چهره استان و خواستههای مردم نگاه میکنیم، میبینیم که وضعیت باید متفاوت از این میبود و با این همه ظرفیت نباید شاهد بیکاری در استان باشیم.
کرمانشاه قطب کشاورزی منطقه
رئیسجمهور با اشاره به اینکه در آغاز فعالیت استاندار کرمانشاه به ایشان توصیه کردم که مأموریت اصلی شما در این استان با چنین سابقهای از سلحشوری و ایستادگی، مسأله اشتغال است، خاطرنشان کرد: با این همه نیروهای جوان تحصیلکرده آماده کار و تلاش و ظرفیتهای خوبی که استان در حوزههای مختلف صنعت، کشاورزی و معدن دارد، نباید شاهد بیکاری در استان باشیم. کرمانشاه میتواند قطب کشاورزی منطقه باشد.
جبران عقبماندگی در زیرساختها
رئیس جمهورافزود: متأسفانه در زیرساختها، عقبماندگیهای بسیاری داریم با این حال، در زیرساختهای انرژی، طرحهای آبرسانی بزرگ، نیروگاهسازی و ساخت پالایشگاه و پتروپالایشگاهها، دولت کار خود را آغاز کرده است. برای کنترل تورم که مردم، دولت و همه مسئولان را رنج میدهد، گامهایی برداشته شده و انشاءالله با قوت دنبال خواهد شد.
کاهش نرخ رشد نقدینگی
آیتالله رئیسی همچنین با بیان اینکه نرخ رشد نقدینگی به کمترین حد خود در ۱۶ ماه اخیر رسیده است، اظهار داشت: روند خلق پول بانکها کاهشی شده و اینها همه نشانههای آن است که علاوه بر اصلاح برخی ساختارهای نادرست اقتصادی، گامهایی در جهت توسعه زیرساختها در حال برداشته شدن است که انشاءالله آثارش در زندگی مردم آشکار خواهد شد. رئیس جمهور صبوری و تحمل و همکاری مردم را برای دولت بسیار ارزشمند توصیف و تصریح کرد: همراهی شما مردم با دولت به کارهای بزرگی منتج میشود که دوستان را امیدوار و دشمنان را ناامید میکند. رئیسی کرمانشاه را چهارراهی برای ترانزیت کالا و انرژی معرفی و خاطرنشان کرد: همجواری کرمانشاه با عراق، زمینه خوبی است تا بتوانیم بازارچههای مرزی را فعال کنیم تا جریان کولبری در اینجا حل شود.
ارتباط دائمی دولت با نخبگان و جامعه
آیتالله رئیسی در دیدار با خانواده شهدا، ایثارگران و نخبگان استان کرمانشاه هم با تأکید بر ضرورت بهرهگیری صحیح از ظرفیت نخبگان در کشور، گفت: ارتباط بین دولت با جامعه و نخبگان باید دائمی و مستمر باشد.
تشکیل قرارگاه برای ایجاد اشتغال
رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنان خود ضمن گرامیداشت یاد شهید حاج قاسم سلیمانی، به محوریت اصل «ما میتوانیم» در دولت اشاره کرد و گفت: معتقدیم به دست توانای شما نخبگان بسیاری از کارها انجامشدنی است.
رئیس جمهور با اشاره به مشکل اشتغال در استان کرمانشاه، گفت: باید در این استان یک قرارگاه برای ایجاد اشتغال تشکیل شود؛ جوانان در این منطقه نباید احساس بیکاری کنند. حل این مشکل نیازمند اراده است. رئیس جمهور افزود: در بسیاری از نظرسنجیها امید به توانایی و کارآمدی دولت برای حل مشکلات وجود دارد و دولت مصمم است با عملکرد تحولگرایانه و جهادی از این امید پاسداری کند.
ارسال نماینده ویژه به استان
رئیسی همچنین با اشاره به پیشنهاد یکی از نخبگان در مورد اینکه نمایندگانی از سوی دولت به این استان اعزام شوند تا افراد ناکارآمد شناسایی و به رئیسجمهور گزارش داده شود، گفت: این کار را انجام خواهم داد و نمایندگانی برای بررسی این موضوع به استان خواهند آمد.
پیگیری فوری اجرای مصوبه تشکیل منطقه آزاد در قصرشیرین رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: اجرای پروژه راهآهن کرمانشاه، فعالسازی گمرکات مرزی و اجرای طرح ملی مسکن از مصوباتی است که باید سریعاً پیگیری و اجرایی شود.
رئیسی همچنین با تأکید بر پیگیری فوری اجرای مصوبه تشکیل منطقه آزاد در قصرشیرین از سوی مسئولان مربوطه افزود: معاون اجرایی ریاستجمهوری حداکثر در مدت ۱۵روز اقدامات لازم برای تصویب آییننامه تأسیس این منطقه آزاد را در دولت انجام دهد.
رئیسجمهور در ادامه از وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی خواست نسبت به تعیینتکلیف سریعتر تزاحمهایی که از ناحیه میراث فرهنگی برای مردم پیش آمده اقدام کند و اظهار داشت: اگر جایی واقعاً جزو میراث فرهنگی است، باید با رعایت قانون تملک شده و حقوق مردم پرداخت شود و اگر هم جایی جزو میراث فرهنگی نیست، نباید مانع کار و زندگی مردم شد.
هدفگذاری رشد اقتصادی ۸ درصدی
آیتالله رئیسی شامگاه پنجشنبه در پایان بیستوهشتمین سفر استانی دولت در نشستی با خبرنگاران به تشریح نتایج و دستاوردهای این سفر و برنامههای دولت برای رشد استان پرداخت و گفت: امسال رشد اقتصادی ۸ درصدی را هدفگذاری کردیم که با توجه به ظرفیتهای کشور، قابل دستیابی است. رئیسی افزود: قبل از این دولت، میزان رشد اقتصادی 0.4 درصد بود که در پایان سال ۱۴۰۰ به حدود ۵درصد رسید و در صورت مدیریت و کنترل نقدینگی و پایه پولی میتوان این روند افزایشی را استمرار بخشید. رئیسی با بیان اینکه مردم ایران اهل سفر هستند و باید مسیرهای سفر امن شوند، گفت: از اولویتهای دولت اصلاح جادههای حادثهخیز است.
رئیسی ادامه داد: اولویت کاری دولت فعال کردن واحدهای تولیدی تعطیل و نیمهتعطیل و رفع برخی مشکلات اداری و مالی این واحدها است و باید از زیرساختهای موجود رفع مشکل شود.رئیسجمهور در پایان با قدردانی از اصحاب رسانه، از آنها خواست اجرای مصوبات سفر را پیگیری کنند و تصریح کرد: دولت تلاش میکند پروژههای نیمهتمام زودتر تمام شوند و در پی افتتاحهای جدید و مراسمهای تشریفاتی نیستیم بلکه دنبال باز کردن گره از کار مردم هستیم. پیگیریهای رسانهها برای اجرا و اتمام طرحها مایه اطمینان دولت است.
رئیس جمهور با اشاره به اعلام رسمی امریکاییها مبنی بر شکست مفتضحانه سیاست فشار حداکثری تصریح کرد
ایران از همیشه قویتر و امریکا از همیشه ضعیفتر
سفر رئیس جمهور امریکا به منطقه و حضور در سرزمینهای اشغالی و عربستان سعودی با گمانهزنیهایی در خصوص افزایش تحرکات ضدایرانی این رژیم همراه بوده است. هرچند بسیاری از کشورهای منطقه اعلام داشتهاند که با هرگونه طرح تقابلجویانه ایالات متحده علیه ایران همراهی نخواهند کرد.
آیتالله رئیسی در جمع آحاد مردم کرمانشاه به این مسأله پرداخت و به امریکا و برخی متحدان منطقهای این کشور که همچنان در تردید برای همراهی با طرحهای ضدایرانی هستند واکنش نشان داد.
هرگونه خطایی در این منطقه با پاسخ سخت و پشیمانکنندهای مواجه خواهد شد
آیت الله رئیسی در دیدار با آحاد مردم کرمانشاه به سفر جوبایدن رئیس جمهور امریکا و تحرکات این کشور در منطقه واکنش نشان داد.
رئیس جمهور با بیان اینکه متأسفانه برخی کشورهای منطقه در حال ترانزیت ناامنی و تروریسم از غرب و ایالات متحده به منطقه هستند، گفت: اجازه دهید در جمع مردم غیور و مقاوم کرمانشاه به امریکاییها و متحدان آنها در منطقه بگویم که ملت بزرگ ایران هیچگونه ناامنی و بحران را در منطقه نمیپذیرد و هرگونه خطایی در این منطقه با پاسخ سخت و پشیمانکنندهای مواجه خواهد شد. وی افزود: امریکاییها و متحدان منطقهایاش بدانند که ملتهای مسلمان منطقه از روابط تحقیرآمیز دولتهای خود با امریکاییها که موجب غارت منابع آنها میشود، سخت بیزارند.
رئیس جمهور قدرت نظامی، تواناییها و اقتدار ایران در منطقه را امنیتساز دانست و تأکید کرد: دخالت بیگانگان و امریکاییها در منطقه جز ایجاد بحران و ناامنی نتیجه دیگری ندارد.رئیسی با بیان اینکه رژیم صهیونیستی بداند که نباید در این منطقه چشم طمع به هیچ کجا داشته باشد، اظهار داشت: برقراری ارتباط و عادیسازی روابط، به هیچ وجه برای رژیم صهیونیستی امنیتساز نخواهد بود.
این پیام را همه خبرنگاران به همه جهان مخابره کنند که ایران اسلامی امروز از همه زمانها قویتر و امریکا از همیشه ضعیفتر است. رئیس جمهور با اشاره به اعلام رسمی امریکاییها مبنی بر شکست مفتضحانه فشار حداکثری به جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: شما ما را با تحریمها و تهدیدها آزمودید، چرا امر تجربه شده را دوباره میآزمایید.
رئیسی همچنین با بیان اینکه امروز علاوه بر نیروهای مسلح مقتدر، تولیدکنندگان و فناوران کشور عقبه راهبردی اقتدار جمهوری اسلامی ایران هستند، گفت: دشمنان از پیشرفت و اقتدار ایران ناراحت هستند و نمیخواهند قدرتمند باشیم. این میدان، عرصه نبرد ارادهها است و ما در سنگری ایستادهایم که باید با کار و تلاش مضاعف با دشمن مبارزه کنیم.
هرچه مردم امیدوارتر شوند و اعتماد آنان به نظام افزایش یابد و نظام اداری کشور کارآمدتر شود، کشور با شتاب بیشتری به سمت تعالی و پیشرفت حرکت خواهد کرد.
**************
روزنامه شرق**
غلبه ریزگردها بر دیپلماسی منطقهای/ محمدحسین عمادی
درحالیکه پدیده ریزگرد منطقه خاورمیانه را بیرحمانه مورد هجوم فزاینده خود قرار داده، وزرای محیطزیست و مسئولان 11 کشور منطقه جهت چارهجویی سهشنبه گذشته به دعوت ایران، در تهران گرد هم آمدند.
با وجود حضور رئیسجمهور در مراسم افتتاحیه این نشست و اصرار ایشان به پرهیز از تعارفات در مواجهه با ریزگردها و معضلات مشترک زیستمحیطی در منطقه، اما این نشست و نتایج آن پژواک مؤثری در رسانههای داخلی و انعکاسی در کشورهای منطقه نداشت.
پیام این بیتوجهی شاید اختلاف منافع و ناامیدی مردم و رسانهها از اجماع و دیپلماسی ناکارآمد منطقهای در حل معضلات مشترک منطقه و ریزگردها باشد.در همین حال، سازمانهای بینالمللی معتقدند شدت ظهور این پدیده و دامنه تأثیر آن بهسرعت رو به افزایش است.
مشاهدات آنها نشانگر آن است که بهزودی ابعاد بیشتری از زندگی و فعالیتهای بشری تحت تأثیر این پدیده قرار خواهد گرفت و باعث مهاجرتهای گسترده انسانی در منطقه میشود.
محققان عامل اصلی ظهور و تشدید ریزگردها را تغییرات اقلیمی میدانند و تخمین میزنند که منطقه خاورمیانه سالانه متحمل بیش از ۱۳ میلیارد دلار خسارتهای مستقیم و غیرمستقیم میشود. این پدیده از طریق صدمه بر سلامت شهروندان و زیرساختهایی مانند خطوط برق، سایر جنبههای حیاتی و محصولات کشاورزی و صنعت حملونقل را بیش از پیش تحت تأثیر جدی قرار خواهد داد.
در مواجهه با این پدیده، برخی از کشورهای منطقه بهصورت انفرادی تلاشهای پراکندهای را آغاز کردهاند؛ ایران در منطقه جنوب و بهمنظور کنترل کانونهای تولید ریزگرد پروژههای آب و خاکی را آغاز کرده، عربستان سعودی پروژه بلندپروازانه کاشت ۱۰ میلیارد درخت را اعلام کرده، امارات عربی با کمک تکنولوژی دیجیتال یک مدل مبتنی بر وب را راهاندازی کرده که جهت پیشبینی و پیشگیری نقشههای دقیق ردیابی و تعقیب ریزگردها را ارائه دهد؛ اما نکتهای که همه صاحبنظران بر آن تأکید دارند آن است که تأثیر این اقدامات در قبال وسعت و شدت افزایش و تأثیرگذاری ریزگردها، قطرهای در دریاست، بهخصوص وقتی آن را در افق زمانی بلندمدت ارزیابی کنیم.
گزارش منتشرشده توسط صندوق بینالمللی پول در ماه مارس نشان میدهد که از دهه ۱۹۹۰، خاورمیانه دو برابر سریعتر از میانگین جهانی گرم شده و این امر روند ظهور و تهاتر ریزگردها در منطقه را بهسرعت تشدید میکند.
به گفته بانک جهانی، در بسیاری از کشورهای خاورمیانه که بیش از ۸۵ درصد از منابع آب به بهرهبرداری کشاورزی اختصاص مییابد، شیوههای کشاورزی معمول که متکی به استفاده بیش از حد از مواد شیمیایی و ماشینآلات و شیوههای مرسوم آبیاری هستند روند بیابانیشدن و ظهور ریزگردها را تسریع میکند. مدیریت ناصحیح منابع آب و خاک، حکمرانی نامناسب و تغییرات اقلیمی نیز در بلندمدت این فرایند را قطعا در منطقه و ایران تسریع میکند.
از آنجا که ماهیت این پدیده «منطقهای» و «چندوجهی» است، آموزههای جهانی و توصیه سازمانهای بینالمللی بهبود شرایط را در گرو دو عنصر اصلی میداند:
1- همکاری تنگاتنگ دولتهای منطقه در شناخت، تحلیل و آمادگی در مواجهه 2- بهکارگیری شیوههای مدیریت نوآورانه یکپارچه و فناوریهای نوین در سطح ملی.
اما واقعیت سیاسی حاکم بر منطقه، کشمکشهای سیاسی، اختلاف منافع و ناآرامیهای سیاسی امنیتی خاورمیانه عملا هرگونه همکاری معنادار منطقهای را با دشواری جدی روبهرو میکند و زمینه پاگرفتن دیپلماسی فعال برای یافتن راهحل جامع و پایدار را محدود میسازد.
بدیهی است که 12 کشور آسیبپذیر از ریزگردها در منطقه راهی بهجز همکاری مشترک و تنگاتنگ در کاهش گازهای گلخانهای و ایجاد سیستمهای هشداردهنده و پیشبینی اولیه، سرمایهگذاری مشترک و اتخاذ سیاستهای مدیریت کارآمدتر و مدیریت سرزمین و اقدامات حمایتی برای کمک به جوامع آسیبپذیر از توفان ریزگردها را ندارند.
نشست آینده تغییرات اقلیمی در شرمالشیخ (مصر) و پیامد آن در نشست امارات پیرامون مباحث مرتبط با تحولات اقلیمی در منطقه خاورمیانه شاید زمینه مناسبی جهت تعامل و گفتوگوهای منطقهای باشد، اما متأسفانه هنوز مقوله ریزگردها از دیدگاه سیاستمداران منطقه یک مقوله ثانویه تلقی میشود و متناسب با نقش مخرب و روبهرشد و منطقهای خود مورد توجه جدی واقع نشده و هنوز اولویت و پلتفرم متناسب دیپلماتیک به منظور تعامل فعال و همکاری منطقهای نیافته است.
پیشقدمی و ابتکار ایران در برگزاری نشست اخیر در تهران گام مثبتی در شناخت و کنترل ریزگردها از طریق رایزنی منطقهای تلقی میشود، اما به منظور حصول به نتیجه به نظر میرسد گامهای جدی و گستردهتری از سوی ایران و کشورهای منطقه باید برداشته شود.
به برخی از این اقدامات میتوان اشاره کرد:
۱- اصلیترین شیوه و روش مقابله با ریزگردها در کوتاهمدت و میانمدت، پیشبینی و پیشگیری خواهد بود و این آمادگی مستلزم دسترسی به دادههای معتبر و بهنگام و مجهزشدن به تحلیلهای دقیق با استفاده از فناوری دیجیتال و هوش مصنوعی است که زیرساختهای آن در منطقه وجود داشته و سازمانهای تخصصی مربوطه بینالمللی توان تأمین و پشتیبانی آن را خواهند داشت.
**************************************************************