ولادیمیر زلنسکی رئیسجمهوری اوکراین، در ادامۀ سفر اروپایی خود و پس از دیدار با مقامات بریتانیا، فرانسه و آلمان در لندن و پاریس، وارد بروکسل شد و با سخنرانی در پارلمان اروپا، از ٢۷ کشور عضو اتحادیه اروپا خواست تا با ارسال سریع تسلیحات به اوکراین، از نیروهای این کشور در مقابله با پیشرویهای روسیه در دونباس، حمایت کنند.
رسانههای اروپایی که از ابتدای جنگ اوکراین پروژه "قهرمانسازی از زلنسکی" را جهت ترغیب وی نسبت به ادامه نبرد با روسیه را در دستورکار قرار دادهاند، این بار نیز در حمایت از وی سنگ تمام گذاشته و سخنان وی را در پارلمان اروپا (بروکسل) به صورت گسترده پوشش دادند. در این معادله، اما کمتر کسی به فرامتن سفر زلنسکی به کشورهای اروپایی توجه داشت!
بازی دوگانه اروپاییان با اوکراین
رئیسجمهوری اوکراین ابتدا مورد استقبال نمایندگان پارلمان اروپا قرار گرفت که او را مورد تشویق قرار دادند. سپس شارل میشل رییس شورای اروپا، خطاب به زلنسکی گفت: «به خانه خوش آمدید، به اتحادیه اروپا خوش آمدید».
زلنسکی همچنین در کنار روبرتا متسولا رئیس پارلمان اروپا، به سرود ملی اوکراین گوش سپرد که این روز را «روزی تاریخی برای اروپا» قلمداد کرد. به گزارش لوموند، زلنسکی در جریان سخنرانی در پارلمان اروپا، ضمن قدردانی از سران اتحادیۀ اروپا برای حمایتهای بیدریغ آنها از اوکراین در چند ماه اخیر، گفت: «ما تنها از خاک خود دفاع نمیکنیم، بلکه ما از خانۀ اروپایی خود دفاع میکنیم».
مقامات اروپایی درحالی زلنسکی را جزئی از اتحادیه اروپا دانستهاند که حتی با تقاضای اولیه عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا و ناتو مخالفت کردهاند! امانوئل مکرون رئیسجمهور فرانسه در یکی از سخنانش تاکید کرده است که اساسا روند عضویت اوکراین در اروپای واحد ممکن است دهها سال به طول بیانجامد و حتی این کشور، به دلیل حساسیتهای ژئواستراتژیک نمیتواند به عضوی از پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) تبدیل شود. در نهایت، فرانسویها به همراه کشورهایی مانند اتریش، کرواسی، رومانی و مجارستان معتقدند که اوکراین در نهایت میتواند حکم یک "شریک با اولویت" را برای غرب ایفا کند، نه بیشتر! از این رو زلنسکی خود نیز به خوبی میدانست که نباید بر روی تعارفات و تشریفات خاصی که سران اروپایی در میزبانی از وی تدارک دیده بودند حساب ویژهای باز کند.
التماس در میان تشوق!
بخشی از سخنان زلنسکی در پارلمان اروپا، اساسا نوعی هشدار به سران اروپایی بود! وی به نمایندگان پارلمان اروپا هشدار داد که باید اقدامات حمایتی بیشتری برای اوکراین انجام شود و تصریح کرد: «ما به توپخانه، مهمات، تانکهای مدرن، موشکهای دوربرد و هواپیماهای جنگنده مدرن نیاز فوری داریم تا بتوانیم از متجاوز به خاک خود، پیشی بگیریم».
اما رئیسجمهور اوکراین به خوبی میداند که امکان حمایتهای بیشتر غرب از دولت و ارتش اوکراین در میدان نبرد وجود ندارد. اکنون اولاف شولتس صدراعظم آلمان بابت ارسال تانکهای لئوپارد به میدان نبرد اوکراین مورد خشم و شماتت شدید مقامات روسی قرار گرفته و برخی کشورها مانند آمریکا و انگلیس نیز در عین اعلام حمایت تسلیحاتی از اوکراین، از ارسال تجهیزات پیشرفته خود به این میدان نبرد (آن هم به گونهای که بتواند معادلات نبرد را به ضرر روسیه تغییر دهد) اجتناب کردهاند، زیرا در این صورت، به گونهای خودخواسته وارد میدان جنگ با روسها شدهاند! زلنسکی در جریان سخنرانی اخیر خود در پارلمان اروپا، اصلیترین پیام خود یعنی ناکافی بودن حمایتهای غرب از ارتش اوکراین را به نمایندگان اروپایی مخابره کرد.
دستورالعملی که زلنسکی نمیتواند اجرا کند
آخرین دستورالعمل ارائه شده به اوکراینیها، ادامه جنگ با روسیه است! مثلا همانگونه که اشاره شد، مقامات فرانسوی از یکسو، پیوستن اوکراین به ناتو را غیرممکن دانسته و از سوی دیگر، بر استمرار جنگ میان مسکو و کییف تاکید میکنند. میان تصمیمسازان حوزه سیاست خارجی آلمان و انگلیس نیز تناقضات معناداری در قبال این جنگ وجود دارد که بیانگر تعارض ایدهآلها و واقعیات در قبال چنین منازعه تمام عیاری است. واقعیت این است واشنگتن و لندن به عنوان دو بازیگر آتلانتیکی فعال، دیگر بازیگران اروپایی را وارد یک منازعه طولانیمدت و فرسایشی کردهاند. بدونشک، روسیه تا زمانی که نسبت به عدم گسترش ناتو به شرق اطمینان نداشته باشد، جنگ را متوقف نخواهد کرد.
از سوی دیگر، تصمیم سوئد و فنلاند مبنی بر عضویت در پیمان آتلانتیک شمالی، به طور طبیعی مولد تنشهای دیگری در شمال روسیه خواهد بود که به طور طبیعی ۲۷عضو اروپایی ناتو (با احتساب سوئد و فنلاند ۲۹عضو اروپایی) را درگیر خواهد کرد. اصرار دولتهای آمریکا و انگلیس بر تبدیل کردن اوکراین به یک گره کور ژئواستراتژیک در منطقه آسیای میانه و اروپا هزینههای راهبردی زیادی را متوجه بازیگران اروپایی خواهد کرد. حتی اگر اوکراین تضمین دهد که به عنوان بازیگری بیطرف در مناقشات و ائتلافسازیهای نظامی باقی بماند، این مسئله منتج به عدم مداخلهگرایی غرب در اوکراین و پیشگیری از بروز تنشهای غیرنظامی، اما جدی میان کییف و مسکو نخواهد شد.
در هر حال، پیام اصلی زلنسکی در نشست اخیر پارلمان اروپا این بود که او تناقضات بازی غرب در قبال کشورش را درک نکرده است! فراتر از آن، زلنسکی نتوانسته است ترس اصلی خود را در سفر به بروکسل، پاریس و لندن پنهان نگاه دارد. او شدیدا از اینکه به موضوع معامله روسیه، آمریکا و اتحادیه اروپا طی ماههای آتی تبدیل شود نگران است، زیرا به وضوح نسبت به نگاه ابزاری واشنگتن و بازیگران اروپایی نسبت به خود و اوکراین آگاه میباشد!
وی در سفر اخیر خود به انگلیس تلاش کرد تا از ریشی سوناک نخستوزیر انگلیس که کشورش نزدیکترین متحد امنیتی، بینالمللی و درون آتلانتیکی واشنگتن محسوب میشود، در خصوص مواضع واقعی دولت آمریکا در قبال جنگ اوکراین و موضوعاتی مانند لزوم جدایی کریمه از خاک اوکراین به عنوان راهحلی برای انعقاد پیمان صلح با روسیه بپرسد، اما سوناک نیز به مانند بسیاری از سیاستمداران اروپایی پاسخ قانعکنندهای به وی نداد! در چنین شرایطی بر روی صدای تشویق ممتد نمایندگان پارلمان اروپایی هنگام سخنرانی زلنسکی نمیتوان حساب ویژهای باز کرد. مسئلهای که سیاستمداران اوکراینی خود نیز نسبت به آن آگاه هستند..