امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی):
برادران عزیز، خواهران عزیز، ملت عظیم ایران، جوانان خوش‌روحیه و پُرتلاش سراسر کشور! باید به توصیه امام گوش فراداد. امام بزرگ است، سرآمد است، زنده است، با ما حرف دارد، با ما حرف می‌زند. ما هم راه طولانی‌ای در پیش داریم؛ ما هم کارهای بزرگی در پیش داریم؛ [لذا] احتیاج به توصیه امام داریم. امام به ما چه توصیه‌ای می‌کند؟ یقیناً بزرگ‌ترین توصیه امام، ادامه [دادن] راه اوست، نگهبانی از میراث اوست؛ این بزرگ‌ترین توصیه امام بزرگوار ما است.(1402/3/14)
نشریه اخبار و تحلیل‌ها WORD
نشریه اخبار و تحلیل‌ها PDF
▼ حرف روز
از دیپلماسی اقتصادی تا سفره مردم
یکی از نقاط قوت دولت افزایش تحرک در عرصه دیپلماسی و تنوع سبد ارتباط با کشورهاست؛ برای مثال راه‌اندازی کریدور شمال به جنوب می‌تواند در آینده ایران را به مسیر جایگزین کانال سوئز برای برخی کشورها تبدیل کند. تبدیل ایران به هاب گازی و غلات می‌تواند دو مشکل دیرین ما یعنی کمبود انرژی و غلات را حل کند. در کنار آنچه گفته شد پیگیری اموراتی که در سفر به آمریکای جنوبی مانند پالایشگاه و کشت فراسرزمینی انجام شد مایه امیدواری است و می‌تواند موجب بازارسازی نفت و تأمین مایحتاج کشور مانند ذرت، سویا و... گردد. اما دو نکته‌ای که باید مدنظر قرار بگیرد این است که:
تناسب بین کار بنیادین و فعل روزمره: ممکن است در هر دولت کارهای زیربنایی صورت پذیرد که اثرات آن در آینده قابل مشاهده باشد اما آنچه وجود دارد این است که جامعه اسیر واقعیت‌های آنی و شرایط فعلی جامعه است و باید برای شرایط فعلی در کنار برنامه‌ریزی‌های آینده‌محور تلاش صورت پذیرد. بر این اساس، رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند: «شما که امروز چه در زمینه نفت، راه، صنعت، کشاورزی و چه در زمینه بازرگانی و... تلاش می‌کنید، کارهای ماندگاری انجام می‌دهید که بالاخره سه، پنج یا ده سال دیگر در زندگی مردم منعکس خواهد شد و مردم نتیجه کار شما را بلاشک در سفره، خانه و جیب خودشان حس خواهند کرد؛ لیکن این کارها علی‌العجاله کارهای بلندمدت و سازنده قواره کلی کشور است. اما نوع کار دوم، کارهای روزمره است که به نظر من ظرافتش بیشتر از کارهای اساسی و بنیادی است.» لذا باید بین کارهای زودبازده و تأثیرگذار در معیشت و امید مردم و اقدامات اساسی و بنیادین دیربازده تناسب برقرار نمود.
تناسب بین احساس و عمل: برای مسئله امیدآفرینی می‌توان دو ساحت عمل و احساس را تعریف کرد. در واقع در ساحت عمل، مخاطب امیدآفرینی مسئولان، متولیان و کارگزاران هستند و در ساحت بازنمایی و ایجاد احساس، مخاطب امیدآفرینی «رسانه» اعم از بنگاه‌های خبری تا فرد رسانه‌هاست. طبیعتا اگر هر کدام از این دو ساحت مأموریت خود را به درستی انجام ندهند امیدآفرینی به درستی شکل نخواهد گرفت. چه اینکه اگر کاری شود بدون پیوست رسانه‌ای، مردم آن را آن‌گونه که باید نخواهند دید؛ همان‌طور که اگر کاری انجام نشود و رسانه گزارشی غیرواقعی از آن رویداد را بازنمایی کند، خروجی ندارد جز رشد بی‌اعتمادی.
لذا امروز دولت در مسیر امیدوار‌کننده‌ای قدم برداشته که احساس آن در کف جامعه مقدمات و الزاماتی دارد که باید برای آن تلاش و برنامه‌ریزی صورت پذیرد.
یعقوب ربیعی
▼ گزارش روز
بازار را شرطی نکنید
واکاوی علل آشفتگی در بازارهای کشور، بخصوص در دهه نود، نشان می‌دهد که از جمله مهم‌ترین این عوامل حساسیت نامتعارف آن نسبت به حوادث پیرامون سیاست خارجی کشور، به ویژه مذاکرات هسته‌ای بوده است. در واقع پیش از آنکه اتفاقی در مورد تحریم‌ها در واقعیت رخ نماید، اخبار مربوط به مذاکرات هسته‌ای و تحریم، از کانال انتظارات تورمی و عوامل روانی‌ـ نه عوامل بنیادین اقتصادی‌ـ بر بازارهای کشور اثر گذاشته و اقتصاد را نسبت به این تحولات شرطی کرده است.
این شرطی‌سازی نامتعارف، در دهه گذشته و از زمانی شروع شد که برخی جریانات، رسانه‌ها و مسئولان دولتی این انگاره را ترویج دادند که بدون لغو تحریم‌ها، کاهش معضلات اقتصادی امکان‌پذیر نیست. این نگرش بود که باعث شد تا همه به روند و نتایج مذاکرات هسته‌ای حساس شوند و نماگرهای کلان اقتصادی منوط به وضعیت مذاکرات هسته‌ای گردند؛ و همه چیز معطل نتیجه مذاکرات هسته‌ای شود.
تردیدی نیست که اقتصاد ذاتا به حوزه سیاست وابسته است. اما در عین حال باید توجه داشت که حوزه سیاست به اندازه وزنی که دارد باید مؤثر بر اقتصاد باشد نه بیشتر. چه اینکه به جز سیاست، پارامتر‌های دیگری نیز وجود دارند که نماگرهای اقتصاد کلان را جهت‌دهی می‌کنند. در اینجا رفتار حکمران اقتصادی تعیین‌کننده است. در واقع مهم است که اولا سیاستگذار، تصمیماتش را از روی میزی که در آن انتخاب‌های زیادی دارد، به صورت خطی انتخاب می‌کند یا به صورت توأمان و باهم. و ثانیا اینکه حکمران و سیاستگذار از میان این تصمیمات، کدام راهبرد را در اولویت قرار می‌دهد؛ درونگرایی، برونگرایی یا درونگرایی توأم با برون‌نگری. تصمیمات حکمران در این زمینه معین می‌سازد که ظرفیت‌ها و توانمندی‌های ذاتی معطل و مغفول بمانند یا خیر.
آنچه مبرهن است این می‌باشد که در دهه گذشته حوزه سیاست خارجه برای رفع تحریم‌ها در اولویت گذاشته شد و پارامترهایی که می‌توانستند ظرفیت‌های خنثی‌سازی تحریم‌ها را ایجاد کنند، به حاشیه رفتند. سؤال اساسی اینجاست که آیا مسیر پیشرفت اقتصادی صرفا از کانال سیاست خارجه می‌گذرد یا عواملی مثل «ضابطه‌مند کردن خلق پول بانک‌ها»، «کاهش فرار مالیاتی»، «کاهش نرخ سود بانکی» و «وضع مالیات بر سوداگری» نیز باید در دستور کار باشد. وقتی سود بالای بازارهای نامولد، روند کند مجوزهای کسب‌‌وکار، ناتوانی بانک‌ها، مانع بزرگ بر سر رونق فعالیت‌های تولیدی هستند، چگونه می‌توان بدون در نظر گرفتن آنها به کنترل تورم و انتظارات تورمی در بازارها پرداخت تا بستر رشد اقتصادی فراهم شود!
فارغ از اینکه تا چه اندازه عملکردها مطابق با انتظارات بوده است، باید بر یک موضوع تأکید داشت که رویکردهای کلی اقتصادی در دهه اخیر، همچون گذشته خطی و تک‌قطبی نیستند که سیاستگذار فقط بر یک عامل‌ـ مثلا تمرکز بر رفع تحریم‌ها و مذاکره با غرب‌ـ تأکید کند، بلکه علاوه بر اینکه در حوزه سیاست خارجه شاهد تعدد زمین‌های بازی هستیم و به ظرفیت سازمان‌های بین‌المللی، آمریکای لاتین، چین، روسیه و کشورهای منطقه، هر کدام به اندازه وزن‌شان به آنها توجه می‌شود تا شبکه تسویه و تجارت کشور بهبود یابد، در حوزه حکمرانی اقتصادی در داخل کشور نیز اقدامات خوبی در حال وقوع است، که آینده‌ای امیدبخش را نوید می‌دهد. هر چند برای اینکه اثر آنها بر کنترل تورم و رشد اقتصادی تعلق بگیرد، نیازمند زمان و آسیب‌شناسی‌های بهتر و بیشتری هستیم.
علی محمدی
▼ اخبار
1ـ مناظره‌ای بر رفتار دوگانه آمریکا
کانال i24 روز گذشته شاهد مناظره داغ کارشناسان سیاسی در مورد ایران و حضورش در آمریکای جنوبی بود. نصیرالعمری عضو حزب دموکرات آمریکا در این زمینه گفت: «رژیم‌های ایران، کوبا و ونزوئلا دیکتاتور، تمامیت‌خواه و جنایتکار هستند و این ائتلاف در مقابل ائتلاف دموکراتیکی با حضور آمریکا، غرب و ژاپن قرار دارد آمریکا می‌تواند اقدامات زیادی علیه این حکومت‌ها انجام دهد اما رهبران آمریکا متعهد به دموکراسی و قانون هستند. این اظهارات با واکنش حسن مرهج کارشناس سیاسی عرب مواجه شده و گفت: «کسی که حرف‌های مهمان شما را گوش بدهد ذهنش به سمت اقدامات آمریکای به اصطلاح دموکراتیک می‌رود. اقدامات تروریستی، قتل و انداختن بمب در ژاپنی که از آن صحبت شد، آمریکای دموکراتیک تنها کشوری در جهان است که از بمب هسته‌ای استفاده کرده است در داستان برجام آمریکا خواستار اجرای نصف و نیمه توافق با ایران است چون نمی‌تواند متعهد باشد، کسی که به امضای خود احترام نمی‌گذارد نباید به حرفش احترام گذاشت و نمی‌تواند دموکراتیک هم باشد.»
2ـ تکذیب توافق موقت توسط آمریکا
آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا اعلام کرد گزارش‌ها در مورد توافق موقت با ایران در زمینه هسته‌ای صحت ندارند و درست نیست. او گفت: «ما مصمم به جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای هستیم و همچنان معتقدیم بهترین روش برای رسیدن به این هدف از طریق دیپلماسی است. ما هیچ گزینه‌ای را از روی میز حذف نکرده‌ایم. هنوز توافقی وجود ندارد و گزارش‌ها در این خصوص صحت ندارند. در مورد شهروندان آمریکایی زندانی در ایران باید بگویم که هیچ امری خوشایندتر برای من از اعلام آزادی آنها وجود ندارد اما متأسفانه در این زمینه نیز توافقی وجود ندارد. آمریکا به استفاده از تمام ابزار موجود خود از جمله دیپلماسی برای پیشبرد اهداف خود ادامه خواهد داد اما هنوز به نقطه‌ای نرسیده‌ایم که بتوانم اعلام کنم.»
3ـ خودکفایی ایران در تولید قرنیه مصنوعی
دبیر بورد چشم پزشکی وزارت بهداشت در خبری اعلام کرد: «یکی دیگر از دستاوردهای کشور تولید قرنیه مصنوعی و پیوند آن به بیمارانی است که نمی‌توانند از بافت انسانی و سلول‌های بنیادی پیوند بگیرند، تاکنون جراحی در این زمینه موفقیت‌آمیز بوده و بینایی خود را به دست آورده‌اند. ایران از نظر وضعیت تحقیقات و پژوهش در حوزه چشم پزشکی با کشورهای پیشرفته برابر است و به دلیل گستردگی و کیفیت بالای ارائه خدمات و درمان چشم پزشکی هیچ بیماری به خارج اعزام نمی‌شود و بیماران زیادی از کشورهای مختلف دنیا برای درمان به ما مراجعه می‌کنند.»
4ـ شکست رکورد صادرات نفت ایران
خبرگزاری رویترز از ثبت رکورد جدیدی برای تولید و صادرات نفت ایران از سال ۲۰۱۸ تاکنون، باوجود تحریم آمریکا خبر داد. اطلاعات شرکت کپلر(یک شرکت ردیابی نفتکش‌ها) نشان می‌دهد که صادرات نفت خام ایران در ماه «مه» از یک و نیم میلیون بشکه در روز بیشتر شده که از سال ۲۰۱۸ تاکنون بی‌سابقه است. براساس آمار سازمان کشورهای صادرکننده نفت(اوپک)، میزان نفت تولیدی ایران در ماه «مه»، سه درصد از نفت تولیدی در جهان است و تولید این مقدار نفت در روز، از سال ۲۰۱۸ تاکنون بی‌سابقه است.
5ـ وزیر سعودی در تهران
وزیر خارجه عربستان امروز به منظور دیدار و گفت‌وگو با مقامات ایران به تهران سفر خواهد کرد. برخی منابع خبری عربی اعلام کرده‌اند وزیر خارجه عربستان سعودی اعلام کرده است: «حامل پیامی از طرف ملک سلمان بن عبدالعزیز پادشاه سعودی برای سیدابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور ایران است که به توسعه روابط دو کشور مربوط می‌شود.»
▼ اخبار کوتاه
◄ سفر رئیسی دهن‌کجی به آمریکا/ سالازر رئیس کمیته فرعی مجلس نمایندگان آمریکا با ابراز ناراحتی از سفر رئیس‌جمهور به آمریکای جنوبی گفت: «سفر رئیس‌جمهور ایران به ونزوئلا، نیکاراگوئه و کوبا سرپیچی آشکار از ایالات متحده و نشانه شکست کامل سیاست واشنگتن در آمریکای لاتین است. هدف اصلی ایران ایجاد اتحاد با دولت‌های همفکر برای از بین بردن نفود ایالات متحده در نیمکره غربی و به چالش کشیدن واشنگتن در حیاط خلوت این کشور است.»
◄ جهان دیگر تک‌قطبی نخواهد بود/ پوتین رئیس‌جمهور روسیه گفت: «علی‌رغم ضربه‌ای که به دلیل تحریم‌ها خوردیم توانستیم به رشد دست پیدا کنیم و به دستاوردهای تاریخی در کاهش تورم و بیکاری دست یافته‌ایم. استراتژی ما حمایت از اقتصاد و تولید داخلیک است تا غیبت شرکت‌های خارجی را جبران کنیم. سیستم بین‌المللی نواستعماری دیگر وجود ندارد. جهان چندقطبی در حال تقویت است و این روند غیرقابل اجتناب است.»
◄ تسلیحات هسته‌ای روس در سرزمین بلاروس/ رئیس‌جمهور بلاروس اعلام کرد: «کشورش تحویل تسلیحات هسته‌ای تاکتیکی روسیه را آغاز کرده که برخی از آنها سه برابر قوی‌تر از بمب‌های اتمی بودند که ایالات متحده در سال ۱۹۴۵ بر روی هیروشیما و ناکازاکی انداخت. این استقرار نخستین اقدام از سوی روسیه برای جایگذاری چنین کلاهک‌هایی در خارج از این کشور از زمان فروپاشی شوروی است.»
◄ استخراج بزرگ‌ترین معدن مس ایران از ماه آینده/ مدیرعامل شرکت ملی مس جمهوری اسلامی ایران از آغاز استخراج از معدن مس «سُریدون» از ماه آینده خبر داد و گفت: «این معدن، بزرگ‌ترین ذخیره مس در غرب آسیا و شمال آفریقا است که پس از انقلاب اسلامی با توان متخصصان ایرانی اکتشاف شده است.»
◄ فوتبال ایران و قراردادهای نجومی/ این روزها صحبت از قرارداد بازیکنان فوتبال داغ است. مأمور ویژه سازمان بازرسی اعلام کرد: «مجموع رقم قراردادهای تیم‌های لیگ برتر فوتبال در سال 1398، ۴۰۰ میلیارد تومان بود اما در سال 1399، ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ بدون آپشن‌ها ۲۴۰۰ میلیارد تومان شده است.»
◄ افزایش مبادلات تجاری ایران و هند/ وزارت بازرگانی و صنعت هند از رشد ۶ درصدی صادرات ایران به این کشور در چهار ماهه نخست ۲۰۲۳ خبر داد و کل تجارت دو کشور در این دوره را حدود ۷۰۰ میلیون دلار اعلام کرد.
◄ اسلحه نمی‌دهیم چون می‌ترسیم/ نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی ضمن انتقاد از روابط ایران و روسیه دلیل عدم ارسال سامانه‌های تسلیحاتی به اوکراین را نگرانی از دستیابی ایران به آن فناوری‌ها دانسته است.
