انتظار کاهش تورم منطقی است

نرخ رشد نقدینگی در یک‌ساله منتهی به خرداد ۱۴۰۲ به ۲۹ درصد کاهش پیدا کرده که کمترین رشد سالانه از بهمن ۱۳۹۸ به بعد بوده و ۸ درصد از رشد این متغیر در یک‌ساله منتهی به خرداد ۱۴۰۱ کمتر است؛ همچنین میزان رشد نقدینگی در سه ماهه نخست سال در حدود 3/9 درصد بوده که کمترین رقم در مقایسه با سه ماهه نخست سال‌های اخیر است.

بر اساس اعلام بانک مرکزی، کنترل رشد نقدینگی از طریق کنترل مقداری ترازنامه بانک‌ها و جریمه بانک‌های متخلف از طریق افزایش سپرده قانونی میسر شده است و همچنان ادامه پیدا خواهد کرد. کنترل ترازنامه بانک‌ها به معنی کنترل طرف دارایی‌ها و بدهی‌های بانک‌ها و به کنترل قدرت خلق نقدینگی از سوی نظام بانکی مرتبط است.

از آنجا که بخش مهمی از نقدینگی برخلاف تحلیل جریان مرسوم اقتصاد از پایه‌ پولی و ضریب فزاینده نبوده و این سیستم بانکی است که بدون توجه به پایه‌ پولی خلق نقدینگی کرده و پایه پولی را به دنبال خود می‌کشاند، بانک مرکزی به درستی بر کاهش قدرت بانک‌ها و کنترل آن دست گذاشته است. از طرفی کنترل نقدینگی در اقتصاد کشور به معنی بالا رفتن قدرت سیاست‌گذار در کنترل تورم بوده، به طوری که بر اساس نمودار از ابتدای آذر ۱۴۰۰ تا شهریور ۱۴۰۱ روند رشد نقدینگی و تورم در راستای یکدیگر بوده و وابستگی قابل‌توجهی بین آنها وجود دارد.

در واقع با افزایش نقدینگی، تورم نیز افزایش یافته که تأییدی بر وجود تورم طرف تقاضا در آن برهه است. از طرفی از شهریور ۱۴۰۱ تا اردیبهشت ۱۴۰۲ متغیر نقدینگی روند کاهشی و در مقابل تورم روند افزایشی طی نموده که تناقض به جهش نرخ ارز در این بازه برمی‌گردد. در واقع عمده تورم بازه مذکور به افزایش نرخ دلار مربوط بوده که تأییدی بر وجود تورم طرف هزینه این برهه است؛ اما حالا با تثبیت دلار در محدوده ۴۹ تا ۵۰ هزار تومان در یک ماهه اخیر و همچنین روند ادامه‌دار کاهش نقدینگی مجدداً شاهد برقراری رابطه مستقیم دو متغیر نقدینگی و تورم خواهیم بود.

در واقع با کنترل نرخ ارز، اثرگذاری نقدینگی بر تورم بیشتر بوده و از همین رو با کاهش نرخ رشد سالانه آن می‌توان منتظر افت تورم در ماه‌های آینده بود. بانک مرکزی به دنبال تدوین و اجرای برنامه پولی خود، رشد نقدینگی در سال ۱۴۰۲ را در رقم ۲۵ درصد تعیین کرده و در کنار آن سیاست کنترل مقداری رشد ترازنامه بانک‌ها را پیگیری کرده است؛ از همین رو، با توجه به موفقیت در کنترل روند سالانه و ماهانه نقدینگی و همچنین تثبیت قیمت دلار و تمام شدن روند صعودی آن می‌توان به کنترل تورم در روز‌ها و ماه‌های آینده امیدوار بود.