وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی: مقدمات ملی شدن صنعت نشر فراهم است

محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همزمان با آغاز به کار سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، چهارشنبه شب ۱۹ اردیبهشت مهمان گفت وگوی ویژه خبری شد و گزارشی از روند برگزاری این دوره از نمایشگاه کتاب ارائه کرد.

اسماعیلی در این برنامه تلویزیونی گفت: در طول دو سال و چند ماهی که از آغاز به کار دولت سیزدهم گذشته بنا داشتیم در حوزه فرهنگ تغییرات جدی ایجاد کنیم چرا که پیشران حل مسائل کشور است.

وی افزود: به همین دلیل مسائل زیر ساختی حوزه فرهنگ شناسایی شده است. در شهریور سال ۱۴۰۰ تولید کاغذ تحریر پنج هزار تن بود ولی الان به هشتاد هزار تن رسیده است و در ماه‌های آینده پنجاه هزار تن دیگر نیز اضافه خواهد شد و به عدد یکصد و سی هزار تن می‌رسیم.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: کاغذ مسأله اول حوزه کتاب است، ملی شدن صنعت نشر شعارم بود که در مجلس آن را عنوان کردم و امروز همه مقدمات لازم برای اینکه بتوانیم این شعار را تا پایان دولت به نتیجه برسانیم فراهم شده است.

وزیر فرهنگ گفت: این مسأله به نوعی به هویت فرهنگی جامعه گره خورده است. سلسله‌ای از کارخانجات جدید در حال آماده شدن است که در صورت تکمیل به صادر کننده کاغذ تبدیل خواهیم شد.

وی افزود: نیاز کاغذ در همه بخش‌های کشور حدود دویست و هفتاد هزار تن است. پیش بینی ما این است که در صورت تحقق برنامه‌ها به حدود سیصد هزار تن تولید کاغذ دست یابیم.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به تشکیل کارگروه کاغذ و نشر در دولت، تصریح کرد: رهبر انقلاب سال گذشته در نمایشگاه کتاب عنوان کردند که چنین وعده‌ای داده شده است و باید این اتفاق رخ دهد.

وزیر فرهنگ گفت: اقدامات دیگری هم انجام شده است؛ نیازمند گسترش کتابخانه‌های عمومی هستیم. در چند ماه آینده بزرگترین کتابخانه منطقه در اراک افتتاح خواهد شد چندین مورد از کتابخانه های مرکزی را در شهرهای مختلف افتتاح کردیم.

وی افزود: پس از افتتاح یکی از کتابخانه ها شاهد بودیم مردم برای ثبت نام در آن صف کشیدند، حوزه کتاب نقطه قوت تاریخی ایران است.

اسماعیلی تاکید کرد: به واسطه ظرفیت‌های حوزه فرهنگ سایر مسائل هم حل می‌شود به موازات سایر کارهایی که در داخل انجام می‌دهیم دیپلماسی فرهنگی در این رابطه را نیز پی می‌گیریم.

وزیر فرهنگ ادامه داد: ما در زنجیره تولید و نشر کتاب از نویسنده تا کتابفروشی که تکمیل کننده این چرخه است را مورد توجه قرار می‌دهیم، و معتقدیم‌کتابفروشی روح فرهنگی در کشور است.

وی افزود: برای حمایت از کتابفروشی‌ها نیز سامانه‌ای را احداث کردیم برای خرید مجازی در کشور که کتابفروشی‌ها هم در کنار ناشران در آن حضور دارند و حمایت‌های مجازی برای همه کتابفروشی‌ها برقرار است.

اسماعیلی با تاکید بر این نکته که طبق مصوبه‌ای در دولت در همه شهرها کتاب‌فروشی‌های بزرگ‌احداث خواهد شد ادامه داد: این مصوبه برای تقویت‌جامعه کتابفرکشی‌ها است و هدف ما این است که این فروشگاه‌های جدید توسط خود کتابفروش‌ها انجام شود.

وزیر فرهنگ تصریح کرد: معتقدیم کتابفروشی‌ها روح فرهنگی شهرها است و فضای فرهنگی که شکل بگیرد کتابفروشی‌های کوچک و خرد هم تقویت می‌شوند.

وی درباره افزایش قیمت کتاب در دو سال گذشته تصریح کرد: در حال حاضر رشد قیمت کتاب متناسب با رشد نرخ تورم بوده است.

اسماعیلی در مورد افزایش قیمت کتاب تاکید کرد: طبق آمار از سال ۱۴۰۰ تا سال ۱۴۰۲ حدود ۴۵ تا ۵۵ درصد رشد قیمت کتاب را شاهد بوده‌ایم ولی ممکن است برخی ناشران از کاغذ خارجی استفاده کنند که طبعاً به دلیل افزایش قیمت ارز افزایش قیمت بیشتری دارد.

وزیر فرهنگ درباره حمایت‌های وزارت فرهنگ برای کنترل قیمت کتاب گفت: ماهیانه هزار تن به صورت سهمیه‌ای کاغذ ایرانی به ناشران تخصیص داده‌ایم تا مشکلی در خصوص قیمت کاغذ نداشته باشند.

وی با تاکید بر اینکه قسمتی از افزایش قیمت کتاب به دلیل هزینه نیروی انسانی و هزینه مکان تولید و عرضه کتاب است ادامه داد: ما برای حمایت بیشتر معافیت‌های‌فرهنگی در حوزه مالیات را داشته‌ایم.

اسماعیلی افزود: امسال یارانه‌های مستقیم در این حوزه را افزایش داده‌ایم و به ۲ میلیون کارمند دولت یارانه خرید کتاب تعلق خواهد گرفت که ورود این بودجه موجب رونق حوزه کتاب خواهد شد.

وزیر فرهنگ با بیان اینکه یارانه خرید کتاب کارمندان به صورت مرحله‌ای تا پایان سال پرداخت می‌شود افزود: با راه‌اندازی نمایشگاه مجازی کتاب، علاقه‌مندان در اقصی نقاط کشور به راحتی می‌توانند کتاب مورد نظر خود را خریداری کنند و وزارت فرهنگ به صورت رایگان و با همکاری اداره پست کتاب‌های مورد نظر را به آنها تحویل خواهد داد و سال گذشته هم ۲‌میلیون‌کتاب را به‌صورت رایگان تحویل دادیم.

وی در مورد کیفیت کاغذ تولید داخلی گفت: ما در مورد کیفیت کاغذ تولید داخل ادعا نداریم که در حد مطلوب است ولی سال ۱۴۰۱ کاغذ ۴ رنگ ایرانی را رونمایی کردیم که کیفیت مناسبی دارد و کاغذ روزنامه هم که بیشتر از نوع خارجی استفاده می‌شد در داخل کشور تولید می‌شود.

وزیر فرهنگ گفت: دوستان در تولید داخل مدعی هستند توانایی تولید کاغذ روزنامه که از منابع خارجی تأمین می‌شود را دارند با این وجود باز هم یارانه خرید کاغذ خارجی داده می‌شود.

وی افزود: همین مجموعه‌ای که انشاالله قرار است در شیراز افتتاح شود از چوب استفاده نمی‌کند و مواد اولیه آن از ضایعات کاغذ است که اتفاقی مبارک در حوزه محیط زیست محسوب می‌شود. در ماشین آلات این مجموعه از فنآوری های نو استفاده می‌شود، فرزندانمان در شرکت‌های دانش بنیان در این عرصه وارد شدند و هر روز در این حوزه در حال پیشرفت هستیم.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: سامانه‌ای برای نظارت مردمی راه اندازی کرده ایم، این ساز و کار را برای ارتباط با مردم تعریف کردیم که با استفاده از این سامانه انتقادات و پیشنهادات در مورد کتب مطرح می‌شود، اصولاً کار در دست بخش خصوصی است و ما در وزارت فرهنگ و دولت از فعالان بخش خصوصی حمایت صد در صدی داریم در همین راستا به عنوان مثال تسهیلات بانکی در دسترس قرار گرفته است.

وزیر فرهنگ با بیان اینکه در وزارت ارشاد در دو حوزه معاونت امور فرهنگی و نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور کتاب را خریداری می‌کنیم، گفت: باید اعتراف کنم در حوزه فرهنگ در ۱۵، ۱۶ سال گذشته تا شروع دولت وضعیت بدی تجربه کردیم، سال ۱۳۸۴ اقتصاد کتاب در کشور حدود ۲۵۰ میلیارد تومان بود و وزارت ارشاد هشتاد میلیارد تومان پول برای مدیریت بازار کتاب داشت اما سالی که ما کار را شروع کردیم اقتصاد کتاب نزدیک به یازده هزار میلیارد تومان بود ولی وزارت ارشاد سی میلیارد تومان برای مدیریت کتاب بودجه داشت؛ حرکتی در آن سال‌ها شکل گرفته بود مبنی بر اینکه حکمرانی فرهنگی از دست دولت خارج شود.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: در دو سال اخیر این بودجه را به حدود سیصد میلیارد تومان افزایش دادیم و امسال با توجه به بسته‌های حمایتی این عدد را تا دو هزار میلیارد تومان خواهیم رساند.

وزیر فرهنگ گفت: دولت سیزدهم در بودجه فرهنگی انقلابی را ایجاد کرد. سالی که وزارت فرهنگ را تحدیل گرفتم بودجه وزارت فرهنگ ۱,۲۰۰ میلیارد تومان بود ولی امسال بودجه اصلی ما نزدیک به بیست هزار میلیارد تومان رسید.

وی با اشاره به تصریح قانون در مورد اختصاص یک درصد از بودجه دستگاه‌ها به امور فرهنگی افزود: شرکت‌های دولتی سال ۱۴۰۰ مبلغی پرداخت نکردند. سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ هم مبالغ ناچیز بود اما امسال این مسأله را در حوزه استنکاف قرار دادیم یعنی اگر هر سه ماه یکبار تکالیف پرداخت نشود، خزانه به طور مستقیم آن را اخذ می‌کند و در اختیار نهادهای فرهنگی قرار می‌دهد.