رجزخوانی به سبک اروپایی

آینده‌نگاری‌های صورت گرفته در اروپا، اکثرا پیروزی نزدیک ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴ را تایید می‌کنند. البته این تحقیقات و برآورد‌ها به دلیل شکل‌گیری الگوی رای بسیاری از شهروندان آمریکایی در روز‌های پایانی منتهی به انتخابات چندان مطلق و متقن نیست. با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، بروکسل نگران پیروزی دونالد ترامپ و قطع کمک‌ها به اوکراین است. اما سوال اصلی اینجاست که آیا اروپا به تنهایی می‌تواند جای خالی آمریکا را پر کند؟ به عبارت بهتر، آیا اعضای اروپایی پیمان آتلانتیک شمالی که تعداد آنها در حال حاضر ۲۸ کشور است، قدرت ایستادگی در برابر فرمول‌های پیشنهادی ترامپ برای پایان دادن به جنگ اوکراین را خواهند داشت یا خیر؟!

اروپای بی‌قرار و پرادعا! 
اتحادیه اروپا بی‌صبرانه و البته نگران منتظر نتایج انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده است، چرا که این رای‌گیری می‌تواند بسیاری از سیاست‌های اتحادیه اروپا از تجارت و یارانه‌های صنعتی تا نظارت دیجیتال و قوانین ضد انحصار را دستخوش تغییر کند. اما هیچ حوزه‌ای بیش از جنگ روسیه و اوکراین برای اتحادیه اروپا اسباب نگرانی نیست، چرا که هرگونه اختلال در حمایت از اوکراین، هرچند ناچیز می‌تواند نتایج میدان جنگ را تغییر دهد. این نگرانی عمیق از اظهارات دونالد ترامپ، نامزد جمهوری‌خواهان ناشی می‌شود که بار‌ها نارضایتی خود از کمک‌های آمریکا به اوکراین را آشکار کرده است. کلیت این نگرانی و دغدغه، نشان می‌دهد که اروپاییان نسبت به ناتوانی خود در مهار فرمول‌های تاکتیکی و رفتاری ترامپ (در صورت پیروزی وی در انتخابات ریاست جمهوری) آگاه هستند. به عبارت بهتر، اصل ابراز این دغدغه نشان می‌دهد که اروپاییان، توانایی یا قصدی برای مواجهه با آمریکای ترامپ، حتی در صورت وادارسازی زلنسکی از سوی کاخ سفید نسبت به سازش اجباری با روسیه ندارند.

نگاه خاص ترامپ به زلنسکی
رئیس‌جمهور سابق آمریکا، زلنسکی را یک عامل مزاحم برای اقتصاد کشورش می‌داند، زیرا کمک‌های مالی بلاعوض واشنگتن به کی‌یف سبب شده است. اوایل امسال، در جریان مذاکرات کنگره آمریکا درباره بسته کمک خارجی ۶۰ میلیارد دلاری به اوکراین، ترامپ تلاش کرد تا با فشار بر ساختارها، این کمک‌ها به صورت وام و با شروط بازپرداخت و نه به عنوان کمک بلاعوض ارائه شود. ترامپ در شبکه اجتماعی «تروث سوشال» که خود صاحب آن است نوشت: «دیگر نباید بدون امید به بازپرداخت یا [بدون هرگونه] شرط پولی بدهیم. ایالات متحده آمریکا دیگر نباید احمق باشد.»
او سپس در یک گردهمایی در ماه ژوئن، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین را «بزرگ‌ترین فروشنده در میان سیاستمداران تاکنون» توصیف کرد. او گفت: «هر بار که زلنسکی به کشور ما می‌آید، ۶۰ میلیارد دلار پول با خودش می‌برد.»

رمزگشایی از جمله ترامپ 
رئیس‌جمهور سابق آمریکا می‌گوید به این روند (استقراض اوکراین از آمریکا) پایان خواهد داد. رمزگشایی از این جمله ترامپ چندان دشوار نیست: وی در صدد پایان دادن به جنگ اوکراین است! دونالد ترامپ در ماه ژوئیه با ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان به عنوان یکی از نزدیک‌ترین متحدانش در اروپا دیدار کرد تا در مورد این جنگ گفتگو کند. اوربان پس از این دیدار تاکید کرده است که او حتی یک پنی هم به جنگ اوکراین و روسیه نخواهد داد؛ بنابراین جنگ پایان می‌یابد، زیرا واضح است که اوکراین نمی‌تواند به تنهایی روی پای خود بایستد. ویکتور اوربان در نامه‌ای تحقیرآمیز به دیگر رهبران اتحادیه اروپا اظهارات خود را تکرار کرد و افزود که بازگشت احتمالی ترامپ به قدرت، پویایی مالی بین ایالات متحده و اتحادیه اروپا در مورد حمایت از اوکراین را تغییر خواهد داد. این تغییرات مالی بین آمریکا و اتحادیه اروپا موجب نگرانی بروکسل شده است. از روز‌های آغازین حمله روسیه، اتحادیه اروپا در تماس نزدیک با واشنگتن بوده است تا واکنش‌های خود را هماهنگ کند و جبهه غربی را در مقابل ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، تقویت کند. اتحادیه اروپا جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا را یک مدافع قاطع برای اتحاد فراآتلانتیک می‌داند. جو بایدن مدعی است حمله روسیه به اوکراین نقض آشکار قوانین بین‌المللی است و اوکراین حق دفاع از سرزمین خود و بازیابی حاکمیتش را دارد. به عبارت بهتر، واشنگتن در این منظومه، در کسوت یک "حامی بزرگ اروپا" ظاهر شده است. هرچند هر دو طرف در انتخاب سیاست‌های خود مستقل بوده‌اند، اما مسیرهایشان این‌گونه با یکدیگر هم‌راستا و هماهنگ شده است؛ از یک سو در مورد حمایت از ارتش و اقتصاد اوکراین و از سوی دیگر، اعمال فشار تحریمی برای فلج‌کردن ماشین جنگی روسیه. اما در صورتی که ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پیروز شود، این مناسبات بر هم می‌ریزد.

زمزمه‌های منازعه در دو سوی آتلانتیک 
در این صورت، شاهد بروز اختلافات عدیده‌ای در دو سوی آتلانتیک بر سر نحوه پایان دادن به جنگ اوکراین خواهیم بود. با این حال اروپاییان با توجه به سوءسوابق خود در دوران ریاست جمهوری اولیه ترامپ (بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ میلادی)، نمی‌توانند مدعی استقلال از کاخ سفید و اداره مستقل نبرد اوکراین شوند! آمریکا به عنوان تولیدکننده بزرگ تسلیحات، بیشتر بر ارائه سلاح‌های پیشرفته به اوکراین تمرکز کرده و از آغاز جنگ تاکنون بیش از ۶۴ میلیارد دلار کمک نظامی در قالب سلاح‌هایی، چون موشک‌های دوربرد «اتکمز» و سامانه‌های «پدافند هوایی پاتریوت» به کی‌یف ارسال کرده است. فراتر از آن، مقامات آلمانی و فرانسوی بار‌ها اذعان کرده اند که اساسا نمی‌توان در درون پیمان آتلانتیک شمالی، نقش یک اپوزسیون را در برابر کاخ سفید ایفا کنند. در دوران ریاست جمهوری ترامپ، امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه بار‌ها از عزم خود و کشورش متبوعش برای تاسیس ارتش مستقل اروپایی خبر داد، اما در عمل، اقدامی در این راستا صورت نداد. این موضوع بیش از پیش، نشان دهنده عدم استقلال واقعی اروپاییان در حوزه روابط بین الملل است. گره خوردگی مناسبات امنیتی، اقتصادی، سیاسی و اظلاعاتی اروپا به آن سوی آتلانتیک (آمریکا)، گزاره ایست که رسانه‌ها و سیاستمداران اروپایی قدرت کتمان یا سانسور آن را ندارند. در بزنگاه‌هایی مانند برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا (و سنجش تاثیر آن بر تصمیمات کلان اتخاذ شده از سوی اتحادیه اروپا)، این ضعف ساختاری و راهبردی اروپا مشخص می‌شود. به عبارتی گویاتر، این همگرایی ممکن است با پیروزی یا شکست یک نامزد، یک شبه از همدیگر فرو بپاشد!