جهاد استعمارشناسی

رهبر معظم انقلاب در تقریظی که به تازگی بر کتاب «ایستگاه خیابان روزوِلت» نوشتند،  ضمن تجلیل از گزارش متقن و پرفایده این کتاب از حادثه مهم تسخیر لانه جاسوسی در سال ۵۸، نبود چنین روایت‌هایی را یکی از خلأ‌های رسانه‌ای و تبلیغاتی دانستند و در ادامه تقریظ تأکید فرمودند: «ما به جنگ روایت‌ها در پیکار‌های جهانی توجه لازم را نکرده‌ایم و دشمنان و بدخواهان ما از غفلت ما بهره برده و بسیاری از حوادث را وارونه نشان داده‌اند.»

یکی از مهم‌ترین ابعاد جهاد تبیینی این موضوع، پرداختن به چرایی این قبیل غفلت‌ها و علت‌کاوی این کمبودهاست. تأمل در حوادث مهم مرتبط با انقلاب و تورق در توصیه‌های بزرگان انقلاب اسلامی نشان می‌دهد، با وجود تأکیدات امامین و سایر رهبران فکری انقلاب ازجمله شهید مطهری، توجه لازم و شایسته‌ای به تاریخ، به‌ویژه تاریخ معاصر نشده و نمی‌شود. این کم‌توجهی نه تن‌ها در دانشگاه‌ها، بلکه در حوزه‌های علمیه نیز مشهود است. بدون شک، علت اصلی این مسئله، توجه نکردن مدیریت‌های فرهنگی و سیاسی به این موضوع است. مسئله مهم دیگر این است که با گذشت نزدیک به نیم قرن از واقعه تسخیر لانه جاسوسی و رویارویی مستمر ملت ایران با آمریکا، اسناد تاریخی به‌دست‌آمده از لانه جاسوسی به‌درستی تجزیه‌وتحلیل و روایت نشده‌اند. این در حالی است که رهبر فرزانه انقلاب همواره به جوانان و دانشجویان توصیه می‌کنند با تاریخ ۱۵۰ ساله اخیر کشورتان آشنا شوید تا ریشه بسیاری از مسائل امروز کشورتان را درک کنید.

این موضوع اهمیت دارد که برای تولید محتوا، به‌خصوص در زمینه اسناد تاریخی، به متخصص نیاز داریم. برای نمونه، درباره اسناد لانه جاسوسی لازم است آن را در سه بخش بررسی کنیم. بخش اول اسناد دیپلماتیک است، که نیازمند افرادی است که با زبان و ادبیات دیپلماتیک آشنا باشند و بتوانند میزان صداقت یا ریاکاری را تشخیص دهند. بخش دوم، اسناد تاریخی مربوط به گروه‌ها و شخصیت‌های سیاسی، ازجمله «حزب زحمتکشان»، «نهضت آزادی»، «جبهه ملی» و برخی از شخصیت‌های سیاسی وابسته به همین جریان‌های سیاسی است؛ بخش سوم، اطلاعات امنیتی مرتبط با سازمان‌های سیاسی است، که برای تحلیل و بررسی آنها، نیرو‌های امنیتی متخصص لازم است.

اسناد لانه جاسوسی ظرفیت عظیمی دارند که می‌توانند در دانشکده‌های علوم سیاسی و تاریخ، به‌ویژه در دانشگاه‌هایی که مرتبط با تاریخ انقلاب اسلامی هستند، تحلیل و به مطالبی قابل‌فهم برای عموم تبدیل شوند. به‌عبارتی، این مسیر باید با تحلیل‌های علمی و سیاست‌محور از استعمارشناسی آغاز شود. مشکل اصلی دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه ما این است که کرسی‌های آموزشی برای استعمارشناسی ندارند. ما نیاز داریم حرکت استعمار غرب را به‌صورت کلی تدریس کنیم.