عمل سازنده، عمل مقدس

یکی دیگر از موضوعاتی که در جامعه اسلامی باید تبیین شود، اهمیت وجدان کاری و نظم اجتماعی درجامعه است. از جلوه‌های وجدان، داشتن وجدان کاری است؛ یعنی گوهر انسانیت آدمی، ایجاب می‌کند که هر فعالیت و وظایفی را که انسان به عهده می‌گیرد، به نیکوترین وجه ممکن به پایان رساند و از هرگونه سهل‌انگاری و مسامحه‌کاری بپرهیزد. به بیان دیگر، منظور از وجدان کاری در کوتاه‌ترین و زیباترین کلام، خوب، دقیق و کامل انجام دادن کار است. وجدان کاری در هر مسئولیتی آنقدر مهم و ضروری است که رسول اکرم (ص) حتی برای چیدن لحد نیز آن را لازم می‌داند؛ ابراهیم (فرزند خردسال رسول اکرم (ص)) درگذشت، وقتی او را در قبر گذاشتند و لحد را چیدند، رسول خدا (ص) روزنه‌ای در لحد مشاهده کرد و با دست خود آن را پوشاند و سپس فرمود: «هرگاه یکی از شما کاری انجام می‌دهد، آن را محکم و دقیق انجام دهد.»

وجدان نیرویی ناشناخته در درون انسان، اما محسوس است و مکتب‌های گوناگون بشری و الهی در تعریف، شناسایی و کاربرد آن، سخن‌ها گفته و کتاب‌ها نوشته‌اند و جملگی بر وجود، صداقت و کارآیی آن اتفاق نظر دارند. همه ما انسان‌ها فارغ از اینکه از چه مکتب و مرامی پیروی می‌کنیم، کارآیی وجود موضوعی به نام وجدان در حیات خودمان را به همان اندازه درک می‌کنیم که آثار و پیامد‌های نبود آن را می‌فهمیم. داشتن وجدان کاری به فعالیت‌های اجتماعی ارزش و اعتبار می‌بخشد و کسانی‌که همواره در زندگی کاهلی و کم‌کاری می‌کنند، آسیب‌های جبران‌ناپذیری به خود و اجتماع وارد می‌کنند. از بُعد فردی لقمه‌های خود را به حرام می‌آلایند و از بُعد اجتماعی چرخه کار جمعی را از حرکت می‌اندازند. سال‌ها لازم است که یک عادت زشت برطرف شود و یک عادت خوب در جان یک ملت ریشه بدواند. این کارِ یک ماه و دو ماه و چند ماه و یک سال نیست. 

رهبر معظم انقلاب درباره تبیین این امر مهم در پیام روز اول سال ۱۳۷۴ فرمودند: «بنابراین عرض می‌کنم آن دو شعار را که عبارت بود از تلاش برای به وجود آمدن وجدان کاری و تلاش برای پدید آمدن انضباط اجتماعی در مردم، در داخل جامعه، در مسئولان، در کارگزاران کشور و در هر کسی که به کاری مشغول است، باید ادامه دهیم... باید کسانی که منادی و محافظ مسائل فرهنگی هستند، آن مسائل را ترویج کنند؛ مسائل را درست برای مردم بشکافند و تبیین کنند. کسانی که اهل برنامه‌ریزی هستند، برای دمیدن دو روحیه وجدان کاری و انضباط اجتماعی در مردم برنامه‌ریزی کنند.»