پیچ و خم توافق‎ با روسیه در مجلس

«جلیل جلالی‎فر» کارشناس تجارت خارجی و فعال اقتصادی در گفت‎وگو با «صبح صادق» با اشاره به اهمیت شروع همکاری ایران و روسیه در زمینه تجارت آزاد و کم‎کاری‌های ایران در این موضوع پر اهمیت که می‎تواند نیاز‌های کشور را تأمین کرده و آغازی بر توسعه صادراتی ایران باشد، گفت: «در این موضوع شکی نیست که روسیه در راستای توسعه اقتصادی و همگرایی خود با کشور‌های گوناگون، از جمله کشور‌های همسایه و منطقه استراتژی نگاه به جلو را در نظر گرفته است؛ به این دلیل خواهان همکاری تجاری و اقتصادی با کشور‌های دوست و هم‎پیمان، از جمله جمهوری اسلامی ایران است؛ موضوعی که ایران باید به نحو احسن به آن توجه داشته باشد؛ چرا که طبیعتاً افزایش ارتباط تجاری با همه کشور‌ها و اقتصادها، از جمله همسایگان و کشور‌های دوست جزء اولویت‎های ما به شمار می‎رود.»
وی در این باره خاطرنشان کرد: «روسیه در راستای راهبرد توسعه اقتصادی و همگرایی خود با کشور‌های همسایه و منطقه، سند راهبردی همکاری تجارت آزاد با جمهوری اسلامی ایران را در ۸ نوامبر ۲۰۱۷ به تصویب رساند تا تجارت آزاد با ایران را کلید بزند؛ چرا که روسیه به ظرفیت‎های بزرگ و مهم تجاری ایران بسیار واقف است.»
این فعال تجاری و اقتصادی خاطرنشان کرد: «بحث تجارت آزاد ایران و روسیه در دولت سیزدهم به امضای دو طرف رسید و موافقت‎نامه موقت ایران و روسیه بین دولت سیزدهم و دولت روسیه امضا شد و متعاقب آن مذاکرات تجارت آزاد صورت گرفت و در نهایت به جایی که الآن هستیم، رسیده‎ایم. در این مدت شاهد بودیم که این توافق‎نامه در بین کشور‌های عضو، یعنی کشور‌های هم‎پیمان اوراسیا در مجلس و دولت این کشور‌ها مصوب شده، اما در ایران هنوز خبری از تصویب این توافق‌نامه نیست که به نظر می‎رسد ما به اهمیت این موضوع چندان واقف نیستیم.»
جلیل جلالی‎فر با تأکید بر اینکه دولت و مجلس در اتمام موارد مرتبط با امضای توافق‎نامه و کلید زدن کار تجارت آزاد با روسیه متأسفانه کم‎کاری‎هایی می‎کنند که از هر جهت به زیان اقتصاد و تجارت کشور است، گفت: «مشخص نیست چرا مجلس، وزارت صمت و در نهایت دولت در این زمینه کم‎کاری می‌کنند؟ بهتر است در این باره به افکار عمومی توضیح دهند که چرا پیش‎زمینه‏های تجارت آزاد با روسیه را شروع نمی‎کنند؟ در حالی که مسئله اقتصاد و به تبع آن تجارت باید جزء اولویت‌های اصلی ما باشد، کم توجهی به چنین مواردی پذیرفته نیست.»
وی در این باره گفت: «سستی و بی‎عملی دولت و مجلس در این موضوع بسیار مهم جای تعجب دارد؛ چرا که هر دولت و هر مجلس دیگری در کشور‌های کوچک یا بزرگ اگر این توافق‎نامه را با روسیه امضا می‌کرد، بی‎شک برای تحقق آن همه کار‌ها را زمین می‎گذاشت تا این امر را میسر کند، نه اینکه موضوع را رها کرده یا به آن بی‎توجه باشد.»
این فعال اقتصادی و تجاری یادآور شد: «امروز بسیاری از کشور‌های دنیا تلاش می‎کنند با روسیه ـ که ۳۰۰ میلیارد دلار واردات و تجارت دارد ـ چنین تفاهم‎نامه‎ای را به امضا برسانند و تجارت آزاد خود را با روس‎ها به بهترین شکل ممکن آغاز کنند؛ اما این توافق‎نامه که در دولت سیزدهم به امضا رسید، اکنون در پیچ و خم مصوبه مجلس مانده است.»
وی در این باره تصریح کرد: «آغاز به تجارت آزاد با روسیه فقط وابسته به مصوبه مجلس است؛ موافقت‎نامه‌ای که امضا شده و منتظر تصویب مجلس است؛ اما به نظر می‌رسد مجلسی‎ها توجه چندانی به این موضوع ندارند.» 
این فعال اقتصادی گفت: «اگر در این کشور صادرات برای مجلس شورای اسلامی اهمیتی داشت، قطعاً اجازه نمی‌داد یک شب از امضای این توافق‎نامه بگذرد؛ یعنی نمایندگان همان شب در مجلس این توافق‎نامه را به امضا می‎رساندند؛ اما متأسفانه شاهد هستیم مجلس و دولت در این قضیه قصور و کوتاهی بسیار زیادی صورت داده‎اند و در زمینه سرانجام تجارت آزاد با روسیه به فعالان اقتصادی، تجاری و صادرکنندگان پاسخگو نیستند.»
جلالی‎فر با اشاره به این موضوع که افزایش تجارت با اوراسیا، از جمله روسیه به نفع اقتصاد کشور است، گفت: «امضای تجارت آزاد با روسیه یا سایر کشور‌های اتحادیه اقتصادی اوراسیا به این دلیل اهمیت دارد که ضمن خنثی‎سازی اثر تحریم‎های آمریکا، دست ما را برای واردات کالا‌های مورد نیازمان و صادرات ایران به کشور‌های عضو باز می‎کند؛ یعنی تحریم‎ها خاصیت باقیمانده خود را نیز از دست می‎دهند. در واقع، این موضوع گام دیگری در راستای بی‎اثر کردن تحریم‎هاست.»
این فعال اقتصادی و تجاری معتقد است: «اگر مجلس شورای اسلامی در این زمینه کاری صورت دهد و موافقت‎نامه تجارت آزاد را مصوب کند، با توجه به اینکه در تجارت طراحی شده ذیل این موافقت‎نامه تعرفه‎ها صفر می‎شود، آن زمان دیگر لازم نیست هزینه اضافی به واسطه تحمیل تحریم‎ها برای واردات کالای مورد نیازمان بپردازیم. این مورد هم یکی از مزایای این همکاری با روسیه و کشور‌های عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیاست.»
جلیل جلالی‎فر معتقد است: «متأسفانه در ایران همواره شاهد فرصت‎سوزی‎های بسیاری از سوی مسئولان و دست‏اندرکاران مربوطه در خصوص مواردی بوده‎ایم که به صورت مستقیم در اقتصاد تأثیرگذار است. اگر این توافق‎نامه و همکاری در مجلس شورای اسلامی مصوب شود، بی‎تردید فرصت همکاری جدیدی برای نشان دادن ظرفیت‎های ایران باز می‎شود؛ یعنی ما در میدان عملی قرار می‎گیریم که قطعاً برای اقتصاد کشور بازدهی بسیاری دارد.»
وی در این باره تأکید کرد: «یک بار برای همیشه باید طعم رقابت‎پذیری و رقابت با کشور‌های برتر جهان را بچشیم؛ این موضوع تحقق نمی‎یابد مگر اینکه فرصت‎های پیش رو را از دست ندهیم؛ یعنی در اجرای توافق‎نامه آزاد با روسیه و کشور‌های عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا کاهلی و تنبلی نکنیم.»
جلیل جلالی‎فر خاطرنشان کرد: «برای رسیدن به توسعه کشور باید کار را از اولین گام، یعنی همکاری با کشور‌هایی شروع کنیم که متخاصم نیستند و به همکاری با ایران تمایل دارند. کشور‌هایی که ظرفیت‎های همکاری با ما را می‎شناسند و به دنبال کاهش هزینه‎های صادراتی هستند.»
این کارشناس تجارت خارجی و فعال اقتصادی در پایان این گفتگو خاطرنشان کرد: «بعد از تصویب توافق‎نامه تجارت آزاد با روسیه در مجلس شورای اسلامی که شبیه عبور از هفت‎خان رستم شده، لازم است همه مسئولان امر به موضوع تقویت زیرساخت‎ها و لجستیک مورد نیاز تجارت آزاد با روسیه و کشور‌های عضو اتحادیه اوراسیا اهمیت دهند. در غیر این صورت حتی با تصویب مجلس شورای اسلامی وقتی لجستیک و زیرساخت‎ها آماده نباشند، نمی‎توانیم از این توافق‎نامه و تجارت آزاد آنگونه که برای آن برنامه‎ریزی کرده‎ایم، بهره‎برداری کنیم.»