گرجستان گرفتار انقلاب رنگی

پس از این‌که حزب حاکم گرجستان تصمیم گرفت موضوع ادغام اروپا را تا سال ۲۰۲۸ به تعویق بیندازد، اعتراض‌های مخالفان در تفلیس با شدت بیشتری شعله‌ور شد. مخالفان با تصمیم دولت مبنی بر به تعویق انداختن مذاکرات با بروکسل درباره الحاق این کشور به اتحادیه اروپا تا سال ۲۰۲۸ موافق نیستند.

بسیاری از کارشناسان بین‌الملل بر این باورند که اتفاقی که در تفلیس می‌افتد، خاطرات وقایع نوامبر ۲۰۱۳ کی‌یف را یادآوری می‌کند. در آن زمان تصمیم دولت اوکراین برای تعلیق مقدمات امضای توافق‌نامه همکاری بین اوکراین و اتحادیه اروپا دلیلی برای اعتراض‌های گسترده و چند ماهه مخالفان درمیدان شدکه درنهایت به کودتای فوریه۲۰۱۴ منجر شد. نخست وزیر گرجستان اتحادیه اروپا را به باج‌خواهی متهم و خاطرنشان کرد که آنچه در اطراف گرجستان اتفاق می‌افتد مستقیما با تلاش غرب برای کشاندن این کشور به درگیری در اوکراین در سال ۲۰۲۲ مرتبط است. ایراکلی کوباخیدزه، رئیس رویای گرجستان، این شورش‌ها ازپیش‌سازماندهی و برنامه‌ریزی شده توسط مخالفان رادیکال می‌داند، اما کارشناسان اطمینان دارند که مخالفان دولت فعلی قدرت کافی برای تکرار سناریوی میدان اوکراین را ندارند. با این حال دولت گرجستان برای جلوگیری از اغتشاشات بیشتر در این کشور اعلام کرد که مذاکرات پیوستن به اتحادیه اروپا از‌سر گرفته می‌شود.

شکل‌گیری اعتراض‌ها
تصمیم دولت گرجستان برای تعلیق مذاکرات الحاق به اتحادیه اروپا موجب اعتراض‌های گسترده و درگیری میان معترضان و پلیس در تفلیس شده است. این اقدام در واکنش به عدم به‌رسمیت شناختن نتایج انتخابات پارلمانی گرجستان توسط اتحادیه اروپا صورت گرفته است. در پی اعلام نتایج انتخابات پارلمانی در این کشور، اتحادیه اروپا خواستار برگزاری مجدد انتخابات پارلمانی در گرجستان و آزادی تعدادی از زندانیان سیاسی در این کشور است. پارلمان اروپا با ادعای «عدم‌شفافیت» در انتخابات پارلمانی گرجستان، خواستار برگزاری مجدد انتخابات تحت نظارت نهاد‌های بین‌المللی شد. این درخواست به معنای عدم به‌رسمیت شناختن دولت قانونی و تحریک مردم به شورش است. بعد از این بیانیه تند اتحادیه اروپا، دولت گرجستان در واکنش به این اقدام از تعلیق مذاکرات الحاق به اتحادیه اروپا تا سال ۲۰۲۸، خبر داد.

نقش ویژه برای سالومه زورابیشویلی
سالومه زورابیشویلی، رئیس‌جمهور گرجستان که دوره ریاست‌جمهوری‌اش به‌زودی به پایان می‌رسد از حامیان سرسخت پیوستن گرجستان به اتحادیه اروپاست و این اقدام دولت را محکوم کرده است. این در‌حالی است که حزب «رؤیای گرجستان» با رد ادعا‌های اپوزیسیون و انتقاد‌های غرب از روند انتخابات، بر سلامت و مشروعیت آن تأکید می‌کند. رهبران این حزب، از‌جمله ایراکلی کوباخیدزه، نخست‌وزیر گرجستان، انتقاد‌های غرب از انتخابات را نوعی فشار و دخالت در امور داخلی گرجستان توصیف کرده و معتقدند که گرجستان نباید تسلیم این فشار‌ها شده و باید مسیر مستقل خود را ادامه دهد. پس از تصمیم دولت، زورابیشویلی حزب حاکم رؤیای گرجستان را به کودتای قانون اساسی متهم کردوخود را تنها نماینده قدرت مشروع در کشور خواند. حالا اپوزیسیون گرجستان و متحدان غربی آنهاباحمایت ازادعا‌های زورابیشویلی و تلاش برای اجرایی‌کردن فراخوان‌های او، اقدام به سازماندهی تظاهرات واعتراضات کرده‌اند. این تحرکات نگرانی‌هایی را درمورد تکرارسناریوی اوکراین در گرجستان ایجاد کرده است. ناظران بین‌المللی این روند را «انقلاب رنگی» نامیده‌اند که می‌تواند به تشکیل یک دولت طرفدار غرب در گرجستان منجر شود.

کارشناس‌ها چه می‌گویند
به نظر می‌رسد که در گرجستان، عده‌ای بر این باورند که تنها راه نجات کشور، روی کار آمدن مخالفان، عضویت در اتحادیه اروپا و دشمنی با روسیه است. این طرز تفکر که توسط رئیس‌جمهور زورابیشویلی که تابعیت فرانسوی دارد و ارتباطش با آژانس‌های غربی دور از ذهن نیست، ترویج می‌شود، اما این مسأله با واقعیت‌های جامعه گرجستان همخوانی ندارد. پس از آن‌که پارلمان اروپا نتایج انتخابات پارلمانی گرجستان را به‌رسمیت نشناخت، تبدیل اعتراضات به ناآرامی در این کشور، سناریوی قابل‌پیش‌بینی بود. پیش از این سازمان‌های اطلاعاتی روسیه نسبت به برنامه‌های غرب برای ایجاد انقلاب در گرجستان هشدار داده بودند. غرب پس از مشاهده ناکامی جنبش اعتراضی مخالفان در انتخابات گذشته، تصمیم گرفت با «آتش‌افروزی» اوضاع را متشنج کند. پتره مامرادزه، نماینده سابق گرجستان در گفتگو با خبرگزاری نووستی، معتقد است که تکرار سناریوی اوکراینی، گرجستان را تهدید نمی‌کند. وی با اشاره به این‌که اپوزیسیون قدرت کافی برای این کارواستراتژی لازم را ندارد و تنها راهبرد آنها ادامه اعتراض‌هاست. این کارشناس علوم سیاسی با تاکید بر این‌که هیچ شکافی درساختار‌های حزب حاکم و حکومت وجود ندارد و این مهم‌ترین مؤلفه‌ای است که می‌تواند مانع از انقلاب‌های رنگی شود، خاطر‌نشان کرد‌:
معتقدم در گرجستان «انقلاب رنگی» رخ نخواهد داد. نیکولای سیلایف، محقق ارشد مرکز مشکلات قفقاز و امنیت منطقه‌ای نیز در این‌باره، خاطرنشان کرد: نقش واقعی زورابیشویلی در این واقعیت خلاصه می‌شود‌: «پس ازانتخاب رئیس‌جمهورجدید، او با آرامش عازم فرانسه خواهد شد، اما مقامات فعلی گرجستان خجالتی نیستند.»، اما سرانجام نخست‌وزیر گرجستان به‌دنبال اعتراض‌های گسترده طی شب گذشته و روز‌های قبل در پایتخت این کشور، اعلام کرد که مذاکرات پیوستن به اتحادیه اروپا از‌ سرگرفته می‌شود. به نظر می‌رسد دولت گرجستان ترجیح می‌دهد قبل از این‌که شرایط این کشور خطرناک شود، به خواسته معترضان تن دهد.