نهنگی که آمریکا را بلعید!

«دیپسیک» در هفته‌های اخیر، یکی از جنجالی‌ترین کاربرد‌های هوش مصنوعی، ظهور فناوری پیشرفته چینی به نام (DeepSeek) بوده است. این فناوری به منزله یکی از پیشرفته‌ترین سیستم‌های یادگیری عمیق دنیا شناخته می‌شود که قابلیت‌های پیچیده‌ای در زمینه تحلیل داده، شناسایی الگوها، تولید محتوا و حتی دست‌کاری اطلاعات دارد. برخلاف بسیاری از فناوری‌های دیگر، دیپسیک از زمان معرفی خود به شدت مورد توجه محافل سیاسی، امنیتی و رسانه‌ای در غرب، به‌ویژه ایالات متحده قرار گرفته است. به دلیل اینکه این هوش مصنوعی عمدتاً از سوی چین توسعه یافته و مدیریت می‌شود، نگرانی‌ها درباره اهداف و پیامد‌های آن به سرعت گسترش یافته است. دیپسیک توانایی تحلیل و پردازش سریع حجم عظیمی از داده‌ها را دارد و می‌تواند محتوای کاملاً سفارشی و حتی جعلی تولید کند. این فناوری با بهره‌گیری از الگوریتم‌های هوش مصنوعی پیشرفته، قادر است چهره‌های سیاسی را شبیه‌سازی کند، گفتار‌های جعلی ایجاد کند و حتی رفتار‌های دیجیتالی افراد را با دقت بالایی تقلید کند. آنچه دیپسیک را متمایز می‌کند، سرعت بالای پردازش و قدرت یادگیری بی‌نظیر آن است که به راحتی می‌تواند سناریو‌های پیچیده‌ای را برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی و حتی مقامات تصمیم‌گیر طراحی کند.

یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که دیپسیک برای ایالات متحده ایجاد کرده، استفاده احتمالی از این فناوری در عملیات‌های جنگ اطلاعاتی و سایبری است. مقامات آمریکایی معتقدند، چین می‌تواند از دیپسیک برای تغییر محتوای رسانه‌ای، دست‌کاری افکار عمومی و حتی ایجاد بی‌ثباتی سیاسی در کشور‌هایی که هدف قرار می‌دهد، استفاده کند. به‌ویژه در آستانه انتخابات و تصمیمات حساس سیاسی، این فناوری می‌تواند با انتشار اطلاعات گمراه‌کننده و ویدئو‌های جعلی، مسیر نتایج را تحت تأثیر قرار دهد. در سال‌های اخیر، نمونه‌هایی از استفاده از فناوری‌های مشابه برای ایجاد تفرقه و بی‌اعتمادی اجتماعی در غرب مشاهده شده است. با این حال، دیپسیک به دلیل قابلیت‌های فراتر از «دیپ فیک» به تهدیدی چندلایه تبدیل شده که می‌تواند امنیت ملی و اطلاعاتی آمریکا را به چالش بکشد. برای نمونه، سناریو‌هایی مطرح شده‌اند که در آن دیپسیک از طریق ایجاد گزارش‌های جعلی درباره مقامات بلندپایه یا انتشار اخبار نادرست درباره حملات سایبری، وضعیت بحرانی برای آمریکا ایجاد کرده است.

 همچنین، ارزش فناوری‌های هوش مصنوعی که در گذشته یکی از مهم‌ترین دارایی‌های آمریکا در رقابت‌های بین‌المللی بود، به دلیل ظهور دیپسیک و فناوری‌های مشابه به شدت تحت فشار قرار گرفته است. در چند سال اخیر، آمریکا به طور قابل توجهی شاهد کاهش اعتماد به هوش مصنوعی بومی خود بوده است، زیرا بسیاری از کشور‌ها به ویژه چین با سرعت بالا در حال پیشرفت در این حوزه هستند. از دست دادن مزیت رقابتی در این زمینه سبب کاهش ارزش اقتصادی برخی از پروژه‌های بزرگ هوش مصنوعی در آمریکا شده و نگرانی‌هایی را درباره کاهش نوآوری‌های آینده به وجود آورده است.

در این میان، ایران به منزله یکی از کشور‌هایی که تحت تحریم‌های گسترده آمریکا قرار دارد، می‌تواند از فرصت‌های ایجاد شده در فناوری دیپسیک به خوبی بهره‌برداری کند. این فناوری نه تنها ایران را شامل تحریم نکرده، بلکه با توجه به پیچیدگی‌های ساختاری آن، فرصت استفاده از داده‌های پردازش شده و توانایی‌های پیشرفته هوش مصنوعی را برای کشور فراهم کرده است. ایران می‌تواند از دیپسیک در حوزه‌های گوناگونی همچون دفاع سایبری، تبلیغات هوشمند و حتی بهبود زیرساخت‌های اطلاعاتی استفاده کند. از سوی دیگر، ایالات متحده در حال توسعه ابزار‌های جدیدی برای مقابله با تهدید‌های دیپسیک است. پنتاگون و دیگر نهاد‌های اطلاعاتی آمریکا پروژه‌های ویژه‌ای را آغاز کرده‌اند که شامل تشخیص فوری محتوای جعلی، تقویت امنیت سایبری و استفاده از هوش مصنوعی داخلی برای مقابله با تکنیک‌های پیچیده دیپسیک می‌شود. با این حال، سرعت رشد این فناوری چینی به قدری بالا بوده که بسیاری از مقامات آمریکایی نگران هستند اقدامات دفاعی آنها به اندازه کافی سریع و کارآمد نباشد. با توجه به قدرت بی‌نظیر دیپسیک در تحلیل و تولید محتوای پیشرفته، کارشناسان معتقدند، این فناوری به زودی به ابزاری استراتژیک در رقابت‌های بین‌المللی تبدیل خواهد شد. بسیاری بر این باورند که اگر آمریکا نتواند راهبرد‌های مناسبی برای مقابله با دیپسیک اتخاذ کند، این کشور در بلندمدت با بحران‌های اطلاعاتی بزرگی مواجه خواهد شد. در نهایت، ایران می‌تواند با سیاست‌های هوشمندانه و بهره‌گیری از این فناوری پیشرفته چینی، در زمینه‌های اقتصادی، اطلاعاتی و حتی دیپلماتیک دستاورد‌های بزرگی کسب کند. این در حالی است که آمریکا برای محافظت از امنیت خود به اقدامات گسترده‌تری نیاز دارد تا بتواند در برابر موج فناوری‌های جدید و قدرتمندی، مانند دیپسیک مقاومت کند. ترکیب هوش مصنوعی، مدیریت هوشمند داده‌ها و اتخاذ رویکرد‌های چندجانبه می‌تواند از اثرات منفی این فناوری کاسته و به کشور‌های هدف فرصت رشد بیشتری بدهد.