زنگنه: رابطه مستقیمی بین تقویت پول ملی و رونق تولید وجود دارد

ایمان زنگنه کارشناس و تحلیلگر اقتصادی و ارزی در گفت‌و‌گو با پایگاه خبری تحلیلی بصیرت در خصوص موضوع مورد مطالبه رهبر معظم انقلاب اسلامی از دولتمردان و کارگزاران نظام در خصوص بهبود قدرت خرید مردم و کاهش نرخ ارز گفت: مقام معظم رهبری در دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام اسلامی دولتمردان و مسئولین اقتصادی کشور را به ثبات نرخ ارز در راستای افزایش قدرت خرید مردم مورد تاکید قرار دادند. آنچه می‌تواند مطالبه رهبر انقلاب را محقق کند حرکت به سمت رشد و رونق اقتصادی است که با جهش تولید میسر می‌شود.

وی در این باره بیان داشت: در صورت رشد و جهش تولید می‌توانیم پول قدرتمندی داشته باشیم، زیرا تقویت پول ملی به معنای قدرت حفظ خرید است به این خاطر که پول پرقدرت قابلیت معامله و خرید کالا و خدمات در داخل و خارح از کشور را دارد.

ایمان زنگنه کارشناس و تحلیلگر اقتصادی معتقد است: سیاست‌های تجاری اقتضا می‌کند ارزش پول ملی در برهه‌هایی از زمان کاهش بیابد تا صادرات بیشتر شود. اما این موضوع در همه کشور‌ها مصداق ندارد. به عنوان مثال کشور‌هایی توسعه یافته‌ای مثل ژاپن یا چین در برهه‌های زمانی به واسطه افزایش صادرات اقدام به کاهش ارزش پول ملی خود کردند، زیرا سیاست‌های صادرات محورانه خود توانسته‌اند اقتصاد کشورشان را رشد دهند، اما نباید فراموش کنیم این نسخه را برای همه اقتصاد‌ها نمی‌توانیم بپیچیم.

کارشناس و تحلیلگر اقتصادی تصریح نمود: به این دلیل نسخه کاهش ارزش پول ملی برای افزایش صادرات برای همه کشور‌ها قابل پیچیدن نیست، زیرا ممکن است بسیاری کشور‌ها از جمله ما اقتصادی به ظرفیت اقتصاد صادرات محور ژاپن یا چین نداشته باشیم بنابراین باید به شواهد تجربی که نشان می‌دهد این راهکار را نمی‌توان برای همه کشور‌ها حتی کشور‌های در حال توسعه اجرا کند دقت کنیم.

ایمان زنگنه کارشناس و تحلیلگر اقتصادی افزود: اینک خوب می‌دانیم گزاره کاهش ارزش پول ملی برای افزایش صادرات در طی سال‌های گذشته پاسخ نداده و عملکردی منفی داشته است. بر اساس مطالعات علم اقتصاد وجود شرایط لازم برای پیاده‌سازی این راهکار بسیار حائز اهمیت است از جمله اینکه کالای قابل توجه برای صادرات داشته باشیم و بازار‌های جهانی خواهان دریافت و خرید کالای ما باشند.

وی در این باره تصریح نمود: با اینکه در طول سال‌های گذشته به دفعات شاهد افزایش نرخ ارز به واسطه تاکید بر اینکه روند افزایش صادرات شتاب بگیرد بوده‌ایم، اما تحول خاصی در حوزه صادرات تولید ملی اتفاق نیفتاده است.

ایمان زنگنه تاکید کرد: وقتی آمار‌ها موید آن است که بین ۷۵ تا ۸۰ درصد واردات ایران، کالا‌های واسطه‌ای و مواد اولیه تولید است بدین معناست صادرات ما مبتنی بر واردات مواد اولیه و واسطه‌ای است لذا صادرات کشور آنگونه که عنوان می‌شود قابلیت رقابت‌پذیری ندارد و نمی‌تواند صادرات محور باشد فقط عده‌ای خام‌فروش از افزایش نرخ ارز منتفع می‌شوند.

کارشناس و تحلیلگر اقتصادی تصریح نمود: کسانی که مواد خام یا کانی‌ها و مشتقات نفتی و پتروشیمی و ... صادر می‌کنند از افزایش نرخ ارز بهره می‌برنند در حالی که این گروه‌ها کمترین کاری برای ایجاد ارزش افزوده‌ای روی مواد و محصولاتشان نکرده‌اند غیر از استخراج آن.

وی تصریح نمود: وقتی می‌گوییم ارز گران یا ارزان است باید ببینیم گرانی یا ارزانی ارز به چه معناست و نسبت آن با رقابت‌پذیری اقتصاد کشور چگونه است؟ یا اینکه اقتصاد ایران چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد تا با توجه به سیاست‌های تجاری خود بتواند قیمت ارز را در نقطه بالا یا پایینی قیمت‌گذاری کند.

وی در این باره تاکید کرد: باید به این موضوع دقت کنیم در صورتی که ارزش پول داخلی بسیار زیاد باشد به معنای گران بودن ارز ملی، این روش نیز منجر به توفیق صادرات نمی‌شود، زیرا کالای تولیدی ما برای خارجی‌ها گران تمام می‌شود. وقتی کالای ما برای خارجی‌ها گران تمام شود صادرات نیز نخواهیم داشت و به تبع آن دیگران مبادله‌ای با ما نخواهند داشت، پس به مرور این اتفاق رخ می‌دهد که وقتی صادرات نداشته باشید فقط به اندازه داخل تولید انجام شود به گونه‌ای اقتصاد در جا می‌زند. در نقطه بعدی هم اگر ارز ارزان باشد و پول ملی قدرتمند نباشد به کاهش ارزش پول ملی منتهی می‌شود وضعیتی که امروز عملا با آن مواجه هستیم.

ایمان زنگنه گفت: در صورتی که ارز ارزان در اختیار واردکننده قرار بگیرد واردات افزایش می‌یابد و کالای وارداتی جایگزین محصولات تولید ملی می‌شوند، پس به مرور تولید ملی از بین می‌روند اتفاقی که به نام صنعت‌زدایی در کشور رخ داده است اینجا مشخص شد دو گزاره پیش روی ماست یا اینکه پول ملی را گران کنیم که این موضوع منجر به کاهش قدرت رقابت‌پذیری اقتصاد ما می‌شود یا اینکه ارزش پول ملی را مثل ژاپن و چین کاهش دهیم که این موضوع هم به کاهش قدرت خرید مردم منتهی می‌شود.

کارشناس اقتصادی در این باره توضیح بیشتری داد و گفت: نباید فراموش کرد چین اقتصاد بسیار بزرگی است که با تضعیف پول ملی خود به دنبال صادرات بیشتر است و از این طریق برای خارج کردن رقبا از عرصه صادرات کاهش ارزش پول ملی خود را جبران می‌کند، پس سیاست‌های اقتصادی و تجاری کشور‌ها با هم متفاوت است.

وی خاطر نشان کرد: برای اقتصاد ایران بهترین راهکار رسیدن به نقطه تعادلی است. در ایران پول ملی باید به اندازه‌ای ارزنده باشد تا مردم احساس نکنند که پول ملی و اتکای به ریال آنها را ضعیف می‌کند؛ و نمی‌توانند تورم را جبران کنند بنابراین برای نگرانی از دست نرفتن ارزش پول خود یا ریال به سمت خرید دارایی‌هایی مثل ارز و طلا بروند.

وی افزود: روی آوردن به خرید دارایی‌هایی مثل ارز و طلا اتفاق افتاده و روی آوردن مردم به سمت نگهداری ارز و طلا موجب تضعیف پول ملی می‌شود. به غیر از افرادی که اقتصاد پولی و مالی خوانده‌اند اگر از این دریچه نگاه کنیم و پول ملی را به منزله کالا در نظر بگیریم زمانی تقاضا برای پول ملی پیدا می‌شود که دیگران مایل به خرید کالای شما باشند یعنی تولید صادراتی رقابت‌پذیر داشته باشید لذا دیگران برای اینکه محصول داخلی ایران را خریداری کنند باید پول ما را داشته باشند و با ما تبادلات ارزی داشته باشند پس برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور و ارتقای قدرت خرید مردم باید به سمت تقویت ارزش پول ملی برویم، زیرا در سمت مخالف این وضعیت، زمانی که تقاضایی برای پول ملی ما وجود نداشته باشد و هیچ کشوری علاقمند به داشتن پول ملی ما نباشد، در شرایطی که کالایی برای عرضه به آنها نداشته باشیم آنها نیز ضرورت و نیازی برای خرید کالای ما و داشتن ارز ملی ما احساس نمی‌کنند از این روست که جریان تولید با کیفیت باید تقویت شود تا قدرت خرید مردم و ارزش پول ملی افزایش بیابد.