پر فایده بودن شعار سال

ممکن است این پرسش مطرح شود که چرا رهبر معظم انقلاب اسلامی هر سال شعاری را انتخاب و آن را به صورت عمومی اعلام می‌کنند یا اساساً طرح شعار سال چه فایده و کارکردی دارد؟ حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (مدظله‌العالی) سال ۱۳۹۷ در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی به این پرسش این‌گونه پاسخ می‌دهند: «بعضی‌ها می‌گویند که شما شعار سال معین می‌کنید، فایده‌ای ندارد؛ عمل که نمی‌کنند، چرا بیخودی شعار سال معین می‌کنید؟ بنده قبول ندارم این حرف را. شعار سال با دو منظور مطرح می‌شود: یکی جهت دادن به سیاست‌های اجرایی و عملکرد مسئولین دولتی و مسئولین حکومتی است، یکی توجیه افکار عمومی است؛ یعنی افکار عمومی توجه پیدا کنند به اینکه چه مسئله‌ای امروز برای کشور مهم است؛ امروز برای کشور مسئله کالای ایرانی یک مسئله مهمی است. دولتی‌ها هم البته ممکن است در سال‌های مختلف، بعضی‌های‎شان این شعار‌هایی را که ما هر سال معین می‌کنیم قبول نداشته باشند، اما آنهایی که قبول دارند تلاش می‌کنند، عمل می‌کنند، به قدر توان خودشان کار می‌کنند؛ البته اگر کار، بهتر و جامع‌تر انجام بگیرد، نتایج بیشتری به دست می‌آید. بنابراین، این‌جور نیست که این شعار‌ها بی‌فایده باشد؛ نخیر، شعار‌ها اتفاقاً بافایده است.»

حلقه‌هایی برای تشکیل یک منظومه کامل
یکی از خصوصیات مهم و قابل درک شعار‌های سال، انسجام و پیوستگی منسجم و منطقی آنها با یکدیگر است؛ یعنی هر یک از شعار‌ها به مثابه حلقه‌های یک زنجیره واحد هستند که در کنار هم معنا یافته و یکدیگر را کامل می‌کنند و در نهایت، یک منظومه کامل و منسجم را قوام می‌بخشند. به نوعی می‌توان گفت، در چند سال اخیر، معظم‌له هر سال یک نوع از الزامات اقتصاد مقاومتی را بیان می‎کنند و در یک فرآیند چند ساله اقتصاد مقاومتی به منزله یک راهبرد کلان تا حد زیادی محقق خواهد شد. این خصوصیت به‌ویژه در نامگذاری آن دسته از شعار‌های سال که سویه‌های پررنگ اقتصادی دارند، مشهود است. در همین راستا، رهبر معظم انقلاب اسلامی سال ۱۳۹۱ در دیدار با کارگزاران نظام در این زمینه می‌فرمایند: «من سال ۱۳۸۶ در صحن مطهر علی‌بن‌موسی‌الرضا (علیه‌الصلاة و السلام) در سخنرانىِ اول سال گفتم که اینها دارند مسئله اقتصاد را پیگیری می‌کنند؛ بعد هم آدم می‌تواند فرض کند که این شعار‌های سال حلقه‌هایی بود برای ایجاد یک منظومه کامل در زمینه مسائل اقتصاد؛ یعنی اصلاح الگوی مصرف، مسئله جلوگیری از اسراف، مسئله همت مضاعف و کار مضاعف، مسئله جهاد اقتصادی، تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی. ما اینها را به عنوان شعار‌های زودگذر مطرح نکردیم؛ اینها چیز‌هایی است که می‌تواند حرکت عمومی کشور را در زمینه اقتصاد ساماندهی کند؛ می‌تواند ما را پیش ببرد. ما باید دنبال این راه باشیم.»

شعار سال به معنای بی‌اعتنایی به مسائل دیگر نیست
ممکن است برخی تصور کنند اینکه رهبر معظم انقلاب اسلامی طی سال‌های اخیر همواره محور‌های اقتصادی را به عنوان شعار سال مطرح کرده‌اند، به معنای غفلت از مسائل فرهنگی، اجتماعی و نظایر آنهاست؛ حال آنکه از منظر ایشان این‌گونه نیست و مسائل دیگر هم در جای خود حائز اهمیتند. بر همین اساس، رهبر فرزانه انقلاب اسلامی سال ۱۴۰۲ در جریان دیدار با مسئولان نظام می‌فرمایند: «اقتصاد، اولین مسئله کشور است، مهم‌ترین مسئله کشور است؛ مسئله معیشت مردم، مسئله ملموس همه آحاد کشور است. خب، شعار امسال، شعار مهمی است، شعار حساسی است؛ البته شعار‌های سال‌های قبل هم تا سال‌های متعدد عموماً اقتصادی بود؛ اما اینکه ما شعار‌ها را شعار‌های اقتصادی قرار دادیم، این به معنای بی‌اعتنایی به مسائل فرهنگی و اجتماعی و ... نیست؛ آنها هم به جای خود مهم است؛ اما یک اقتصاد نابسامان بر روی فرهنگ جامعه هم اثر می‌گذارد؛ یعنی تأثیر کج و کوله بودن و ناموزون بودن اقتصاد کشور بر روی مسائل اجتماعی و بر روی مسائل فرهنگی هم نباید نادیده گرفته بشود.»
در کل باید گفت، در طول ۲۵ سال طراحی شعار سال از سوی رهبر معظم انقلاب بیش از ۷۰ درصد شعار‌ها اقتصادی بوده و تکرار این میزان دلیل بر اهمیت موضوع اقتصاد و تولید در منظومه فکری معظم‌له دارد.