مرتضی افقه اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه چمران در گفتوگو با پایگاه خبری تحلیلی بصیرت با اشاره به اینکه همچنان در برابر تکانههای نرخ ارز، معیشت مردم تحت فشارهای بسیار جدی و قوی است، به این موضوع اشاره داشت که نمیتوان به راحتی عنوان کرد افزایش نرخ ارز فقط هیجانی است و اثری روی معیشت مردم به جا نمیگذارد، وی در این باره گفت: در الفبای اقتصاد، تمام دانشجویان اقتصادی این نکته را خواندهاند که افزایش قیمتها وابسته به عوامل متعددی دارد که یکی از مهمترین آنها میتواند افزایش نرخ ارز باشد، زیرا افزایش نرخ ارز اثر انتظارات تورمی را تقویت و تشدید میکند.
وی خاطر نشان کرد: مسئولان دولتی و بانک مرکزی نمیتوانند به راحتی و به این آسانی عنوان کنند، افزایش نرخ ارز ناشی از هر مسأله سیاسی مثلاً احتمال فعالسازی اسنپبک هیجانی و روانی است و ناشی از عوامل بنیادین اقتصاد نیست. قطعاً درست است ناشی از عوامل اقتصادی نیست، اما آثار سیاسی افزایش نرخ ارز به سرعت از بین نمیرود، زیرا نرخ ارز در طی چند سال اخیر از سه هزار تومان به صد هزار تومان نشان داده ارز هیجانی به سرعت دچار کاهش نمیشود.
کارشناس و تحلیلگر اقتصادی تأکید کرد: انتظارات تورمی که در اقتصاد بر اثر افزایش نرخ ارز ایجاد میشود امری واقعی است؛ یعنی اینگونه نیست که عنوان کنیم در صورت فعالسازی مکانیسم ماشه اگر نرخ ارز بالا رفت افزایش هیجانی است و بعد از مدتی کاهش مییابد، زیرا نگرانی نسبت به آینده اقتصاد و نرخهای بالا مانده ارز طی چند سال گذشته که بر اثر مسائل سیاسی و اقتصادی بوده ثابت کرده به این سرعت امیدی به فرو کاستن هیجانات در نرخ ارز نیست.
مرتضی افقه معتقد است: اگر نرخ ارز به دلیل هیجانی بسیار معمولی بالا رفته باشد به سرعت پایین میآید، اما وقتی در ده سال گذشته بعد از تشدید تحریمها هر بار به دلیلی شاهد صعود نرخ ارز بودهایم سادهانگاری است که مسئولیت را از گردن خود سلب کنیم و در برابر فشار معیشتی که به مردم وارد میشود بانک مرکزی اظهار کند افزایش نرخ ارز هیجانی و روانی است.
کارشناس و تحلیلگر اقتصادی تاکید کرد: کاهشهایی که طی سالهای گذشته در نرخ ارز دیدهایم، کاهش معناداری نبوده که قابل اتکا باشد. کاهشهایی موقتی بوده که با خبری سیاسی روند صعودی شدیدی به خود گرفته است.
عضو هیئت علمی دانشگاه اهواز یادآور شد: بنده بارها در مصاحبههایم بدین نکته تأکید کردهام زمانی بانک مرکزی و دولت میتواند عنوان کند افزایش نرخ ارز روانی است که موقتی باشد، یعنی ظرف دو سه هفته کاهش بیابد؛ در غیر این صورت افزایش نرخ ارز بر معیشت مردم و گرانتر شدن نرخ کالاها اثرگذار است. لذا انتظار میرود بانک مرکزی به وظیفه خود در قبال کاهش نرخ تورم و توجه به این مقوله بسیار مهم عمل کند و پاسخگو باشد.
وی در پایان گفتگو خاطرنشان کرد: خبرهایی مثل توافق ایران با آژانس منجر به کاهش نرخ ارز شد، اما چند درصد، بازار منتظر خبر است؟ یعنی به اخبار واکنش نشان میدهد تا زمانی که همه چیز در صحنه سیاست خارجی و اقتصادی عادی شود آن زمان نرخ ارز متعادل میشود و میتوان گفت بازار خالی از هیجانات روانی شده است.