صادرات، اولویت اقتصاد

درباره راهکار‌های رشد و حمایت از صادرات ایران و آنچه دولت در این زمینه می‌تواند انجام دهد، باید اذعان داشت، بار‌ها در این مورد پرسش شده که راهکار‌های دولت در حمایت از صادرات چیست و آیا دولت می‌تواند بستر‌هایی برای رشد و رونق صادرات کشور فراهم کند، قطعاً پاسخ مثبت است؛ زیرا دولت در ایران در همه ساحت‌های اقتصادی حضور دارد. اساساً اگر دولت‌ها زمینه‌سازی و حمایت‌های لازم از روند صادرات را ایجاد نکنند صادرات شکل نمی‌گیرد، لذا یک رکن اساسی در افزایش صادرات که دولت بسترساز آن است، توجه لازم به استفاده از ابزار‌های دیپلماسی اقتصادی است.

اگر دیپلماسی اقتصادی با آهنگ صادرات هماهنگ نباشد، قطعاً نمی‌توانیم صادرات به روز و موفقی داشته باشیم. از سوی دیگر، نباید فراموش کنیم در این روند نیازمند حمایت جریان‌های سیاسی و نقش کلیدی آنها در قالب‌های حمایتی پشتیبانی‌های حقوقی، قانون و مقررات، زمینه‌سازی‌های لازم برای گسترش تعاملات منطقه‌ای و بین‌المللی و چگونگی برخورد فرهنگی هستیم؛ زیرا برخورد غیر فرهنگی موجب کاهش صادرات می‌شود؛ بنابراین اگر در این مسیر که بخش قابل توجهی از فراهم‌سازی زیرساخت‌های آن به دست دولت انجام می‌شود، مجموعه دولت و جریان‌های سیاسی در کنار بخش خصوصی نباشند، نمی‌توانیم صادرات اثرگذاری داشته باشیم. در صورتی که دیپلماسی اقتصادی کشور مبتنی بر همراهی، هم‌جهتی و پشتیبانی از صادرات و واردات نباشد، تجارت خارجی موفق شکل نمی‌گیرد. بنابراین، باید دیپلماسی اقتصادی و نقشی را که وزارت خارجه در گسترش صادرات کشور ایفا می‌کند، جدی بگیریم و نباید فراموش کنیم عمده تهدید‌های کشور‌های منطقه و جهان یا به عبارت روشن‌تر بیش از ۵۰ درصد این تهدید‌ها ناشی از ضعف ما در دیپلماسی اقتصادی است؛ زیرا جنگ در دنیای امروز جنگ نظامی نیست، بلکه جنگ اقتصادی است. امروز شاهد اثرگذاری جنگ‌های تعرفه‌ای در اقتصاد‌ها هستیم، اثراتی شاید مخرب‌تر از جنگ‌های نظامی، بنابراین نباید از توسعه صادرات و تقویت اقتصاد و حتی سیاست خارجی به واسطه صادرات روزافزون غافل شویم. رئیس‌جمهور آمریکا با کشور‌های قدرتمند در حوزه اقتصادی، مانند چین و در حوزه نظامی، مانند روسیه با تعرفه و تحریم اقتصادی به صورت غیرمستقیم می‌جنگد، پس میدان جنگ در دنیای امروز به عرصه اقتصاد کشیده شده است. اروپا اسنپ‌بک را علیه ایران فعال می‌کند تا با توسل به سازوکار‌های اقتصادی و دسته‌بندی‌های جهانی ما را تحت فشار‌های اقتصادی و تحریمی قرار دهد. روند‌های حاکم بر دنیای امروز نشان می‌دهد، توسعه اقتصادی و افزایش صادرات با کیفیت و با قیمت رقابتی را نباید دست کم گرفت؛ زیرا مسائل نظامی نیز وابسته به رشد یا عدم رشد اقتصاد و تجارت خارجی است.

در صورتی که دولت‌ها زمینه‌های لازم برای توسعه صادرات با کیفیتی که قابلیت رقابت در بازار‌های منطقه‌ای و جهانی را داشته باشد، فراهم نکنند چگونه می‌توانیم از ضربه‌ها و تهدید‌های سایر کشور‌ها جلوگیری کنیم؟ صادرات باید مورد حمایت و پشتیبانی مختلف دولت و حاکمیت قرار بگیرد و این مهم ممکن نمی‌شود، مگر ایجاد تغییرات اساسی در ذهنیت و ایده‌های وزارت خارجه، دیپلماسی اقتصادی، تأثیرگذاران بر اقتصاد، سیاست‌گذاران اقتصادی و مجموعه‌ای از تأثیرگذاری روابط بانکی، بانک مرکزی و... ایجاد شود.