برق از هوا نمی‌آید!

«یحیی آل اسحاق» رئیس اتاق بازرگانی ایران و عراق در گفتگو با «صبح صادق» با اشاره به اهمیت تغییر رویکرد‌ها در برخورد و مواجهه با مشکلات کشور از جمله مسئله روز اقتصاد ایران، یعنی افزایش ناترازی‌ها در حوزه‌های مختلف اعم از اقتصادی تا انرژی گفت: «در این موضوع تردیدی نیست که با افزایش جمعیت نیاز‌های کشور به انرژی بیشتر می‌شود؛ بنابراین تأمین نشدن انرژی مورد نیاز کشور هم به نیروی انسانی و هم به صنعت و تولید لطمه می‌زند؛ لذا باید چاره‌ای اساسی برای رفع همه ناترازی‌ها در حوزه‌های مختلف با تأکید بر رفع ناترازی انرژی اتخاذ شود.»

وی در این باره یادآور شد: «تداوم ناترازی انرژی ضربه شدیدی به بخش تولید کشور در سال جهش تولید وارد می‌کند. مسئله حائز اهمیت این است که متأسفانه ما فقط در حوزه انرژی از ناترازی رنج نمی‌بریم، بلکه در همه حوزه‌ها اعم از بانکی، بودجه‌ای و... گرفتار هستیم. به عبارت دیگر، می‌توان گفت مجموعه اموری داریم که دچار ناترازی شده و اقتصاد کشور را درگیر کرده است.»

این فعال تجاری و اقتصادی معتقد است: «پرسش اصلی بعد از اینکه متوجه زیان ناترازی‌ها شده‌ایم، این است که راهکار رفع صحیح و سریع ناترازی‌ها چیست؟ در پاسخ باید به این نکته اشاره شود که اول باید ببینیم ناترازی‌های موجود سطحی است یا ریشه‌ای؟»

وی در این باره توضیح داد و گفت: «با توجه به اینکه متأسفانه در بسیاری از بخش‌ها ناترازی‌ها ریشه‌ای و عمقی است، باید به دنبال راهکار‌های عمقی و نه سطحی باشیم؛ با کم‌کاری و کار سطحی نمی‌توان ناترازی‌های ذاتی را پایان داد، پس نباید به سراغ عملیات ظاهری برویم و گمان کنیم با برخی حرکات نمایشی و شعاری می‌توانیم به صورت مقطعی از چالش‌های پیش رو خلاص شویم.»

رئیس اتاق بازرگانی ایران و عراق تأکید داشت: «سطحی‌نگری مدیران در طول بیش از چهار دهه گذشته به مسائل و مشکلات کشور، موجب عمیق شدن ناترازی‌ها شده است. دولت باید با این مسئله کنار بیاید و به این واقعیت مهم برسد که ناترازی‌های زیادی در حوزه برق و گاز دارد که نمی‌تواند تنها با شعار بر آن سرپوش بگذارد، بلکه باید به دنبال راهکاری برای سرمایه‌گذاری و خصوصی‌سازی صنایع مرتبط با تولید انرژی بود.»

به اعتقاد آل اسحاق، با خاموشی منازل به نفع بنگاه‌های صنعتی و تولیدی یا حمایت از مردم و خاموشی دادن به صنایع نه کار تولید پیش می‌رود و نه مردم از این وضعیت رضایت خواهند داشت، بلکه مردم و صنعت از دست می‌روند و اعتماد آنها به دولت کاهش می‌یابد؛ بنابراین نباید حرف زد؛ بلکه باید بهترین و اثرگذارترین راه، یعنی هموار کردن راه برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در صنعت برق، نفت، گاز و... را مهیا کرد.

وی در این باره بیان داشت: «متأسفانه ناترازی برق در تابستان به زمستان سرایت کرده است. مردم و صنعت گمان می‌کردند در تابستان قطعی برق دارند؛ اما زمستان نیز این مشکل دست از سر آنها برنداشته است. پس یک جای کار می‌لنگد و آن بخشی نیست جز مقاومت در برابر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی واقعی و بخش مردمی در این حوزه‌ها، که باید اصلاح شود.»

وی بیان داشت: «دولتمردان و مسئولان بدانند برق از هوا نمی‌آید، بلکه باید سرمایه‌گذاری کنیم و این سرمایه‌گذاری هم باید بدون دعوا و بحث به بخش خصوصی رقابتی باشد.» این فعال اقتصادی یادآور شد: «وقتی مسائل به صورت ریشه‌ای حل نمی‌شود و دولت‌ها و مجلس برای رأی گرفتن بیشتر تا حل مشکلات عمقی کشور تلاش می‌کنند، وضعیت از این بهتر نمی‌شود. هنگامی که حوزه‌های اقتصادی کشور تحت تأثیر مسائل و جریان‎های سیاسی است، مشخص است که برنامه‌های بلندمدتی برای اجرا در نظر گرفته نمی‌شود؛ چون عمر دولت و مجلس چهار سال است. به این دلیل مسئولان به اجرای برنامه‌های راهبردی بلندمدت برای رفع همه ناترازی‌ها توجه نمی‌کنند.»

آل اسحاق معتقد اسـت: «با وجود اینکه بنیان‎ها و ریشه‌های اقتصادی ایران بالقوه بسیار بزرگ است و خوشبختانه از ذخایر انرژی و معدنی بسیار بالایی برخوردار هستیم، نیروی انسانی جوان و تحصیل‎کرده داریم و ایران اسلامی در موقعیت جغرافیایی خوبی قرار گرفته و از ظرفیت تجارت خارجی بالایی برخوردار است، اما به دلیل نبود نگاه عمقی به حل مسائل، مشکلات ریشه‌ای شده و سیستم ناترازتر شده است.»

آل اسحاق تصریح کرد: «تورم یک ناترازی در اقتصاد ایران است که سال‌هاست معیشت مردم را به بدترین شکل ممکن از خود متأثر کرده است. ریشه تورم در کسری بودجه دولت، افزایش حجم نقدینگی و نبود تعادل بین تولید ناخالص داخلی و نیاز‌های اقتصادی کشور است. با اینکه مسئولان هر سال از رشد اقتصادی ۸ درصدی سخن می‌گویند؛ اما به دلیل نبود نگاه عمقی به حل مسائل، رشد‌های صفر درصدی و حتی منفی داشته‌ایم، پس عیب کار از جای دیگری است.»
وی در پاسخ به این پرسش که راهکار حل ناترازی‌های اقتصادی در حوزه‌های مختلف چیست، گفت: «نبود اقتدار و انضباط در دستگاه مدیریتی کشور و بی‎توجهی به اتخاذ رویکرد‌های اساسی و حرکت به سمت جهت‌گیری‌های درست ریشه مشکلات موجود است.»

آل اسحاق افزود: «مدیران ما بعد از گذشت ۴۰ سال به نتیجه نرسیده‌اند که مسیر مدیریت اقتصادی کشور اشتباه بوده است. آنها هنوز باور ندارند که باید تغییر رویکردی اساسی در خصوص مسائل اقتصادی و تجاری ایجاد شود؛ چرا که عزم و اراده‌ای برای این تغییر رویکرد نیست، مثل بی‌توجهی به استفاده از فرصت‌های تجاری که متأسفانه به یک معضل بزرگ تبدیل شده است.» 

وی در این باره توضیح بیشتری داد و گفت: «با اینکه موقعیت جغرافیایی ایران فرصت بی‌نظیری برای توسعه روابط تجاری‌ـ منطقه‌ای ایجاد کرده است؛ به طوری که اکنون از ظرفیت بین ۱۲۰۰ تا ۲۵۰۰ میلیارد دلاری منطقه در تجارت با همسایگان می‌توانیم بین ۳۰۰ تا۴۰۰ میلیارد دلار تجارت داشته باشیم؛ اما به دلیل نگاه منفی و بی‌تفاوت به مسئله تجارت سهم ما از تجارت منطقه‌ای در حال حاضر بین ۳۰ تا ۴۰ میلیارد دلار است!» وی در این باره توضیح بیشتری داد و گفت: «متأسفانه رویکرد منفی مدیران به مسئله تجارت باعث شده تجارت غیرمولدی داشته باشیم، به این دلیل است که تکلیف و سرنوشت تجارت کشور را به وزارت صمت محول کرده‌اند؛ یعنی این میزان کار بر سر یک وزیر ریخته شده است، مشخص است که توانایی رتق و فتق آن را ندارد و از پس این حجم از کار برنمی‌آید و مدیریت ضعیف می‌شود.»

آل اسحاق خاطرنشان شد: «برای عبور از این وضعیت که صدمات جبران‌ناپذیری به کشور زده، نیازمند تغییر دیدگاه و روند‌های حاکم بر مدیریت اقتصادی و تجاری کشور هستیم، درست نیست؛ در حالی که ایران دومین دارنده گاز جهان به شمار می‌رود و بر دریایی از گاز خوابیده، مردم و صنایع از کمبود گاز رنج ببرند و نتوانیم به کشور‌های مختلف گاز صادر کنیم.» آل اسحاق معتقد است: «مدیریت این صنایع مهم باید از دولت گرفته شود و به بخش خصوصی با سهامی عام سپرده شود تا صنایع را به صورت رقابتی و پرمزیت اداره و مدیریت کند، قطع به یقین شرکت سهامی گاز که زیر نظر وزارت نفت است نتوانسته موفق عمل کند، اینجا نباید معطل باشیم هر یک دقیقه تعلل، خسارت بسیاری بر اقتصاد کشور وارد می‌کند، پس باید این شرکت را به شرکت سهامی عام واگذار کنند تا منابع مورد نیاز کشور حتی صادراتی فراهم شود.»

وی در پایان گفتگو خاطرنشان کرد: «متأسفانه مشکلات ناترازی‌های کشور ریشه در مدیریت دولتی دارد که ریسک‌پذیر نیست تا زمانی که مدیریت بخش‌های اقتصادی به دست توانای بخش خصوصی سپرده نشود، گرهی از مشکلات اقتصادی و تجاری کشور باز نمی‌شود.»