بیانات رهبر معظم انقلاب درباره «بسیج» واجد روح و حقیقت بسیج است و شاخصهایی را برای ارزیابی آن به دست میدهد. یکی از جملات حکیمانه ایشان درباره بسیج که همواره باید مقابل چشم همه آحاد مردم و بسیجیان باشد، این است: «آنچه برای همه ما، برای همه بسیجیان عزیز، برای جوانها در هر نقطهای از این عرصه عظیم که مشغول کار هستند، باید به عنوان شاخص مطرح باشد، عبارت است از این سه عنصر: «بصیرت، اخلاص، عمل بهنگام و به اندازه»؛ این سه عنصر را همیشه با یکدیگر توأم کنید و در نظر داشته باشید.» در دنیایی بهشدت مادیگرا که همه چیز را با معیار هزینه و سود میسنجد و سعی در تجاریسازی هر چیزی دارد، بسیج، پدیدهای است که با اطمینان میتوان گفت در هیچکدام از چارچوبها و معیارهای چنین وضعیتی نمیگنجد. این پدیده جمعی ویژگیهایی ممتاز و خاص دارد. برخی از این ویژگیهای شاخص این جمع از این قرار است: مردمی هستند، اهل کار نمایشی نیستند، خستگیناپذیرند، بابت تلاشی که میکنند توقعی از کسی ندارند، خطرپذیر هستند، از فرصتها و ابزارهای احتمالی که در اختیارشان است استفاده شخصی نمیکنند، احساس مسئولیت میکنند، برای حضور در صحنهای که لازم است منتظر فرمان و دستور نیستند، از خود برای دیگران مایه میگذارند، ناامید و بیتفاوت نیستند، اهل یکجانشستن و نق زدن نیستند، یاور و پشتیبان مظلومان و مستضعفان هستند، از دشمنهراسی ندارند و اهل باند و جناح و گروهی هم نیستند. وقتی گروهی بزرگ در یک کشور چنین ویژگیهایی داشته باشد، بدون شک در بسیاری از بزنگاهها و مقاطعی که لازم باشد، میتواند بسیار مؤثر و کارآمد ظاهر شود و وقتی آن کشور دشمنان بسیاری داشته باشد، بدون شک چنین جمعی، از سوی دشمنان بسیار مورد غضب و کینه خواهد بود و خواهند کوشید با انواع و اقسام ترفندها آن را تضعیف کرده و به حاشیه برانند؛ اما مقابله با چنین جمعی آسان هم نیست. آنان انگیزههای مادی و شخصی ندارند که بتوان آنها را تطمیع کرد. اهل ترس هم نیستند. پس ابزار ارعاب نیز کارایی ندارد. در چنین وضعیتی شاید تنها سلاح باقیمانده علیه این جمع، عملیات روانی و تخریب باشد؛ باید چهره و جایگاه و ماهیت آنان را از طریق جنگ ترکیبی و شناختی مخدوش کرد تا مانع گسترش و تداوم آن شد. اما این راهکار نیز با وجود صرف بودجههای سنگین و تلاشهای شبانهروزی اثر چندانی نداشته و نخواهد داشت. چرا؟ چون مردم کارنامه و عملکرد این جمع را از ابتدای انقلاب تاکنون دیدهاند. از این رو است که رهبر معظم انقلاب در دیدار بسیجیان فرمودند که بسیج یک تفکر و فرهنگ است و بسیجی بودن لزوماً وابسته به نامنویسی و مشارکت سازمانی در فعالیتهای بسیج نیست. هرکس از این فرهنگ برخوردار باشد، بسیجی است. شرایط خاص امروز کشور و لزوم همبستگی ملی در برابر دشمنان این آبوخاک، نیاز به فرهنگ بسیجی را برجستهتر میکند.