متأسفانه، برخی برنامههای طنز برای خنداندن مردم مدام سعی دارند از شوخیهای منشوری و جنسی استفاده کنند که هر روز هم به تعداد آنان اضافه میشود. البته سالهاست که در سینمای ایران نیز این موضوع دستمایه برخی فیلمسازان قرار میگیرد و گاهی بههمین دلیل فیلمهای پر فروشی هم دارند. در جامعه ما که بر پایه تعالیم الهی و میراث تمدنی کهن استوار شده، خندیدن به بهای فروپاشی ارزشهای اخلاقی، معاملهای زیانبار است. آنچه امروز در قالب طنز و شوخی در برخی برنامهها و فیلمها شاهد آن هستیم، نه تفریحی سالم، بلکه زهری کشنده است که به جام جامعه ریخته میشود. این شوخیهای جنسی و مبتذل، اگرچه ممکن است لبخندی موقت بر لب برخی افراد بنشاند، در باطن خود، بنیانهای اخلاقی همان فرد و جامعه را نشانه رفته است. به عبارتی، در کشور عزیزمان ایران که شئونات اجتماعی و رفتاری بر مبنای تعالیم دینی پایهگذاری شده است، این نوع برنامهسازیهای ضد اجتماعی تولید میشود که هر روز بیشتر سعی دارد پردههای حیا و عفت را کنار بزند؛ در حالیکه در روایات از بیعفتی و زشتگفتاری نهی شده است. امام صادق (ع) میفرمایند: «لکنّ اللهَ سَتِیرٌ یُحِبُّ السِّتر»؛ خداوند عفیف است و انسانهای با عفت را دوست دارد. (بحارالانوار، ج ۷۷، ص ۲۲۱)
شاید برخی افراد با این شوخیها بخندند، اما این دلیل نمیشود که آن را برای جامعه و مردم تجویز کنیم. وانگهی همان کسانیکه در این برنامههای طنز و فیلمهای طنز، همراه با شوخیهای جنسی و غیراخلاقی شرکت میکنند یا آن را در سینما و... تماشا میکنند خودشان حاضر نیستند خانواده و فرزندانشان را پای این برنامهها و فیلمها بنشانند! آری، وجدان اخلاقی و فطرت پاک انسانی آنان به خوبی میداند که این محتوا همچون سم است و نباید در معرض کسانی قرار گیرد که رشد اخلاقی و شخصیتی آنان در خطر است. این خود بزرگترین محکومیت برای اینگونه تولیدات است. اگر فرزندان ما در سنین نوجوانی و حتی جوانی در این شوخیها غرق شوند و عادت کنند که با سخنهای غیراخلاقی با یکدیگر سخن بگویند، نمیتوانند در آینده به اخلاقیات پایبند بمانند و ممکن است در سطحی نازلتر و رفتاری ناهنجارتر غرق شده و زندگی خودشان را به مشکلات مختلف دچار کنند. فکر نکنیم که سخنان منشوری و شوخیهای جنسی در جامعه اثر بد نمیگذارد، زیرا وقتی سخنی شایسته به زبان نمیآوریم شیطان وارد شده و اختلاف، دوری، دشمنی و فساد ایجاد میکند. خداوند در آیه ۵۳ سوره إسرا میفرماید: «وَقُلْ لِعِبَادِی یَقُولُوا الَّتِی هِیَ أَحْسَنُ إِنَّ الشَّیْطَانَ یَنْزَغُ بَیْنَهُمْ إِنَّ الشَّیْطَانَ کَانَ لِلْإِنْسَانِ عَدُوًّا مُبِینًا»؛ به بندگانم بگو: سخنی بگویند که بهترین باشد! چرا که (شیطان بهوسیله سخنان ناموزون)، میان آنها فتنه و فساد میکند؛ شیطان همیشه دشمن آشکاری برای انسان بوده است! همه ما میدانیم حرفی که از دهان بیرون آمد دیگر قابل کنترل نیست. پس نباید فکر کنیم یک جملهای بود و یک شوخی، تمام شد و رفت، اینجور جملات و تمثیلها و شوخیهای به مرور جامعه را به تاریکی و فساد میکشاند. پیامبر خدا (ص) میفرمایند: «.. گاه انسان سخنى ناخرسندکننده خداوند مىگوید که گمان نمىکند آن سخن بدانجا رسد که رسید و خداوند به سبب آن سخن، خشم و ناخشنودى خود را تا روزى که دیدارش کند، براى او مىنویسد.» (الترغیب والترهیب، ج۳، ص ۹۶) این حدیث به وضوح نشان میدهد، یک سخن به ظاهر کوچک و بیاهمیت، چگونه میتواند موجبات خشم الهی را فراهم آورد، چه رسد به شوخیهای مستمر و برنامهریزی شدهای که عفت کلام و حیای جامعه را هدف گرفتهاند. امام علی (ع) میفرمایند: «هر که سخن بسیار گوید، خطایش بسیار شود و هر که بسیار خطا کند، شرم و حیایش کم شود و هر که کم شرم و حیا شود، پارسایىاش کاهش یابد و هر که پارسایىاش کم شود، دلش بمیرد و هر که دلش بمیرد، به آتش رود.» (نهجالبلاغه، حکمت ۳۴۹)
دین مبین اسلام با بینشی عمیق، پیروان خود را از هرگونه گفتار و رفتار بیهوده و غیراخلاقی بر حذر داشته است. خداوند متعال در قرآن کریم ویژگیهای بندگان خویش را اینگونه برمیشمارد: «وَ الَّذینَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ»؛ و کسانی که از لغو و بیهودگی رویگردانند. شوخیهای مبتذل، مصداق بارز «لغو» هستند؛ سخنان و رفتارهایی که هیچ خیر و سود دنیوی یا اخروی در آنها نیست و تنها پیامدشان، کاستن از حیثیت انسانی و بهخطر انداختن عفت عمومی است. شوخیهای غیراخلاقی میتوانند افراد را به سمت فجور و بیبندوباری سوق دهند. این یک زنجیره به هم پیوسته است که انتهای آن، دوری از رحمت الهی و عذاب اخروی است. همانگونه که یک نخ سیگار، دریچهای به سوی ورطه هولناک اعتیاد به مواد مخدر میگشاید، یک شوخی مبتذل نیز میتواند سرآغازی برای بیاخلاقی و فروغلتیدن به ورطه بیعفتی باشد. نوجوان و جوانی که بارها و بارها در معرض این شوخیها قرار میگیرد، به تدریج حساسیت خود را از دست میدهد. امروزه برخی افراد این مسائل را با مشکلات جامعه قیاس کرده و میگویند فساد اینگونه برنامهها از اختلاسها بیشتر نیست؛ اما فکر نمیکنند که همان اختلاسگر هم روزی گناهان کوچکی داشت و به مرور به اژدهایی چند سر تبدیل شد که اموال مردم را میبلعد و هر روز بزرگتر میشود.