سیدحسن خمینی: امیدوارم شاهد صداوسیمای بازتري باشیم

(روزنامه شرق ـ 1395/03/16 ـ شماره 2599 ـ صفحه 7)

گروه تولید برنامه نگاه یک شبکه اول سیما چهارشنبه‌شب گذشته در جماران حضور پیدا کردند تا در ویژه‌برنامه‌ای به مناسبت سالگرد ارتحال امام خمینی (س) با حجت‌الاسلام سیدحسن خمینی یادگار گرامی امام، گفت‌وگوی زنده تلویزیونی داشته باشند. این اولین‌بار بود که نوه امام در یک برنامه زنده تلویزیونی شرکت می‌کرد و به سؤالات مجری آن پاسخ گفت.

سیدحسن خمینی در این مصاحبه درباره انتخاب مقام معظم رهبری پس از رحلت امام و شرایط حاکم آن زمان بر اوضاع کشور گفت: حادثه سنگینی بود. به‌ویژه شرایط آن زمان کشور را یادمان بیاید که هنوز نه صلح بود و نه جنگ و هنوز هیچ قراردادی بین ما و عراق برقرار نشده بود و کشور، رهبر و قائم‌مقام رهبری نداشت و دو ماه قبلش عزل قائم‌مقام رهبری اتفاق افتاده بود؛ حادثه سنگینی بود. یعنی اگر عزم ملی و وحدت کلمه همه مسئولان با هم نبود و نقشی که مرحوم ابوی ما در تثبیت رهبری داشتند، ممکن بود کشور آسیب جدی ببیند. بحمدالله مجلس خبرگان تصمیم بجا و به‌موقعی گرفت و توانست به‌سرعت جانشین امام را انتخاب کند و آن خلأ وجودی را که می‌توانست حادثه سنگینی برای کشور باشد پر کرد و از آن فاجعه‌ای که می‌توانست رخ دهد، جلوگیری کرد.

او ادامه داد: من تقریبا ١٧ساله و در متن حوادث بودم. خیلی افراد طمع داشتند که بعد از امام کشور بپاشد و از بین برود. تنها یک عامل بود که ما را از آن گردنه عبور داد و آن وحدت بود. یعنی تمام نیروهای انقلاب آمدند و عزم کردند که کشور را از آن بحران عبور دهند.

نباید یک نهاد، فرد یا دسته حق دیگری را بخورد

سیدحسن خمینی سپس درباره ویژگی‌های انقلاب اسلامی گفت: انقلاب اسلامی تلاقی سه خواسته تاریخی ما یعنی استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی است. اینکه امام پرچم آینده و دیروز ماست، به‌خاطر این است که این سه‌گانه تاریخی، ما را هم نمایندگی و هم احیا می‌کند. یعنی ما در اثر انقلاب اسلامی به دنبال این سه‌گانه تاریخی هستیم. ما هم استقلال داریم که البته در حد بسیار خوبی است. البته در ابعاد فرهنگی و اقتصادی باید تلاش‌های بیشتری صورت بگیرد. در بعد آزادی نیز همین‌طور است. در بعد دین‌داری، معنویت و خدامحوری نیز همین است. ما تا می‌گوییم دین به خاطر یک مغالطه تاریخی بلافاصله به ظواهر شرعی می‌رسیم. اینها قطعا جزء دین هستند. ما به محض اینکه می‌گوییم دین‌داری می‌گوییم حجاب، نماز، روزه، عدم اختلاط حرام بین زن و مرد، اینها قطعا جزء دین است ولی دین فقط اینها نیست. دین حق‌الناس است. دین ظلم‌ستیزی است. دین این است که نباید یک نهاد، فرد یا دسته حق دیگری را بخورد. دین یعنی اینکه همه بتوانند آزادانه صحبت کنند. دین یعنی اینکه نباید در جامعه فقر باشد. دین یعنی باید در جامعه همه بتوانند به‌راحتی سخن بگویند بدون اینکه ترس از کسی داشته باشند. دین یعنی اینکه همگان باید بتوانند در معیشت، خوب و راحت زندگی کنند. این معنویتی است که ما به‌عنوان یک خواسته تاریخی می‌خواهیم. اینجاست که امام نقطه تلاقی این سه‌گانه تاریخی است که سعادت فردای ما را در بر دارد. ما اگر به این سه‌گانه خودمان برسیم، آن‌وقت است که می‌توانیم مطمئن باشیم آینده ما از دیروزمان بهتر است.

ممنوع‌التصویر کردن مسخره ‌کردن خودمان است

او در پاسخ به این سؤال مجری درباره اشراف امام نسبت به اینکه مردم چه می‌خواهند، هم گفت: در اینکه رابطه امام با مبارزان چگونه است اتفاق مهمی است. امروز شما ببینید اصلا چیزی به اسم اینکه حرف کسی به کسی نرسد، وجود ندارد. یعنی نمی‌توان با ممنوع‌التصویر‌کردن، ممنوع‌السخن‌کردن و ممنوع‌الگفتن، كاري مي‌كرد کسی با کسی ارتباط برقرار نکند. این در حقیقت مقداری مسخره‌کردن خودمان است. امروز روز سخن‌گفتن است. ولی در آن دوره این‌طور نبود. در آن دوره صدا به ‌صدا نمی‌رسد و حرفی مطرح نمی‌شود. صدایی در رادیویی وجود دارد که از نجف پخش می‌شود که آقای دعایی آن را اداره می‌کردند. البته بعدها که وارد پاریس شدند، دوره کاست است. یعنی پیام‌ها از گروهی که در مخابرات هستند، می‌آید.

یعنی در آن دوره با همه سختی‌های ارتباطات که هیچ چیز از قبیل اینترنت و روزنامه نبوده است، شما می‌بینید که پیام امام به مردم می‌رسد. علتش این است که همه این جامعه بنای ارتباط‌گیری دارد. خدا رحمت کند مرحوم عسگراولادی را؛ از شریفان نهضت بود. ایشان خاطره‌ای نقل کرد. می‌گفت ما در زندان مشهد بودیم، یک نفر آمد، دیدیم زندان را جارو می‌کشد و به من رسید و چیزی گفت. ما به کنار آمدیم. گفت خودم را زندانی کردم تا این پیام را به شما برسانم. این یعنی انقلاب مال خود مردم است.

سفره انقلاب متعلق به همه است

او ادامه داد: یکی از محورهای ارتباط امام با مبارزان، مرحوم حاج احمدآقا بود و در صحبت‌هایشان هم دارند که من بودم و دیدم که چه کسانی بودند و چه کسانی نبودند؟ چه کسانی بعد سر سفره نشستند و چه کسانی از اول زجر کشیدند. من در متن مبارزه بودم و می‌دانم چه کسانی برای انقلاب چوب خوردند و چه کسانی وقتی پلو را آوردند سر سفره، آمدند. البته سفره انقلاب متعلق به همه است. همه بنشینند؛ اما جای بقیه را تنگ نکنند. سیدحسن خمینی درباره سیر تحول و تطور انقلاب و اینکه چطور از ایده حکومت دینی به مردم‌سالاری دینی رسیده است، هم گفت: به نظر من سیری ندارد؛ یکی است. وعده‌ای که امام از پاریس به مردم داد همین بود که وقتی می‌آییم، حکومت را به رأی و نظر مردم می‌گذاریم. یک بحث مفصل فقهی وجود دارد که رأی مردم دخالت در مشروعیت و مقبولیت دارد و نظر امام کدام است؟ من نظر خاص خودم را دارم. قطعا حکومت بدون رأی مردم امکان بقا ندارد.

امام مردم را داشت

او درباره این تحلیل که امام ابزار نداشتند، ولی می‌توانستند کشور را مدیریت کنند، چنین پاسخ داد: مردم را داشت. یکی از جامعه‌شناسان راجع به بحث‌های کردستان تعبیری دارد که خیلی تعبیر قشنگی است. من اولا بگویم نسبت به مردم کرد ارادت خیلی ویژه‌ای دارم. دوره جنگ مقطعی در منطقه مریوان بودم. بسیار هم به خاطر لطف و صفایی که کردهای کشور دارند، به آنها علاقه دارم. بنابراین بحثم نسبت به جریان جدایی‌طلب است. جریان جدایی‌طلبی که مطرح شد، تلقی‌شان این بود که ضعف حکومت داخلی زمینه جدایی است. غافل بودند از اینکه انقلاب یک توانمندی قوی در همگرایی دارد. ضعف حکومت داخلی اگر همراه با انقلاب باشد، به یک همگرایی و مرکزگرایی می‌کشد. اما دیگر اینکه ارتش، ارتش ٢٠‌میلیونی است. کودتای نوژه را مادر افسری لو می‌دهد که قرار است فردا بمباران کند.

او ادامه داد: جامعه‌شناسان تعبیری با عنوان کنترل رسمی و کنترل غیررسمی دارند. کنترل رسمی متعلق به جایی است که نهادها شکل‌ یافته باشند. اما وقتی خود جامعه حرکت می‌کند، کنترل غیررسمی دارد. این قوی‌ترین نوع کنترل است و نمی‌گذارد بزه و ناهنجاری اتفاق بیفتد.

هزینه‌ شخصی ‌دادن برای انقلابی بودن

خمینی درباره تعریف انقلابی‌بودن و انقلابی‌ماندن از نگاه امام هم گفت: من فکر می‌کنم انقلابی یعنی کسی که خودش را نسبت به ارزش‌هایی که انقلاب ما داشته مقید می‌داند و حاضر است برای این ارزش‌ها هزینه دهد؛ حتي اگر این هزینه شخصی باشد. انقلابی یعنی نسبت به ارزش‌های انقلابی مقیدبودن و اینکه شخص‌گرا نباشیم. مشکل این است که تا وقتی من سر کار هستم خوب است؛ وقتی من را کنار گذاشتند بد می‌شود. این‌گونه نباشد. ما به ارزش‌های انقلاب پایبند باشیم و حاضر باشیم که هزینه بدهیم؛ این می‌شود انقلابی‌بودن. ارزش‌های انقلاب همان سه‌گانه است و مواردی که می‌توان در کنار آن به‌عنوان ارزش‌های زیر‌دستی مطرح کرد.

هیچ‌کس در مقابل ما هیچ غلطی نمی‌تواند بکند

سیدحسن خمینی درباره این جمله امام که آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند هم گفت: اینکه آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند در حقیقت بیان دیگری است از اینکه هیچ‌کس در مقابل ما هیچ غلطی نمی‌تواند بکند؛ آمریکا وقتی نتواند، به طریق اولی بقیه هم نمی‌توانند. به این معنا که ما نباید از ترس تصمیم بگیریم. ما مصالح خودمان را باید ببینیم. باید در چارچوب منافع ملی خودمان تصمیم بگیریم. نه آمریکا، نه شوروی، نه انگلیس و نه هیچ کشور دیگری نباید برای ما با خط‌و‌نشان‌کشیدن، تعیین تکلیف کند. طبیعتا وقتی نماد استکبار آمریکاست، در رابطه با آمریکا بیشتر از بقیه این جمله مصداق دارد.

انقلاب دوم در نطفه یک حساسیت منطقی نسبت به کودتای ٣٢ است

خمینی درباره تعبیری که امام درباره تسخیر لانه جاسوسی به کار گرفته و آن را انقلاب دوم دانستند، هم گفت: مقطع زمانی لانه جاسوسی را فراموش نکنید. ٣٢ تا ٥٧، ٢٥ سال است؛ یعنی از فوت امام تا الان کمتر است. یعنی مردم یادشان نرفته که ٣٢ چه اتفاقی افتاده است؟ آن نسل زنده و تأثیرگذار است. برای کسانی که از سوراخی مثل سفارت آمریکا در عملیات معروفی که به فروپاشی دولت ملی می‌انجامد، یعنی کودتای ٢٨ مرداد و برگرداندن شاه را دیدند ترس‌آور است که این اتفاق دوباره رخ دهد. یعنی برای همه انقلابیونی که آن روز حضور دارند، یک اتفاق اصلا غیرقابل پیش‌بینی نیست. اگر ١٠ یا ١٥ سال پیش اتفاقی افتاده باشد و زمینه‌های آن ایجاد شود، حساسیت شما نسبت به آن خیلی بیشتر است تا کسی که برای اولین‌بار می‌خواهد بیاید. پس پیدایش داستان لانه جاسوسی و انقلاب دوم در نطفه یک حساسیت منطقی نسبت به اتفاقی است که ٢٥ سال پیش از آن افتاده و جامعه نسبت به آن اتفاق حساسیت دارد.

داعش مسئله فلسطین را کم‌رنگ کرده است

او در پاسخ به این تحلیل مجری مبنی بر اینکه امام بارها بر حمایت از مستضعفان و مبارزه با مستکبران و به‌ویژه رژیم صهیونیستی تأکید مي‌كرد، به نظر شما اگر امام امروز بودند، چه پاسخی به مقامات آمریکا می‌دادند، گفت: فکر می‌کنم ما همان مسیری را داریم که به‌عنوان عزت خودمان داریم. امروز هم در بحث مبارزه با صهیونیست‌ها به‌عنوان غده چرکینی که در سرزمین‌های اسلامی پدید آمده، هیچ‌کس در ایران شبهه ندارد. ولی واقعیت این است که پیدایش سیستم فاجعه‌آمیزی به نام داعش و مشغول‌شدن جامعه اسلامی به خودش اساسا ذهنیت جامعه اسلامی را نسبت به مسئله فلسطین کم‌رنگ کرده است. من فکر می‌کنم برای اسرائیلی‌ها که یک کشور نیستند و یک نظام خبیث بی‌منطق هستند که بر نامشروعیت سیاسی بنیان‌گذاری شده، بهترین دوره همین الان است. مسلمانان به خودشان مشغول‌اند و طوری گرفتار هم شدند که فراموش کردند عنصری به نام اسرائیل وجود دارد.

امام حتی اجازه یک ترور کور را نداده است

او اضافه کرد: در اینکه آمریکا از این مسئله سهم می‌برد تردیدی نیست. ولی این حماقت مجموعه جریانات تکفیری است که به این صحنه‌ها می‌آیند. بیشترین نفع را از این قضیه، اسرائیلی‌ها بردند.

سیدحسن خمینی ادامه داد: افتخار ما این است که مکتب اهل‌ بیت درگیر این مدل خشونت‌های کور نبوده است. انقلاب اسلامی ما اصلا افراطی و متحجر نبوده است. امام اجازه یک ترور به صورت یک ترور کور نداده است. حتی وقتی مبارزان رفتند منصور را ترور کنند، امام اجازه نداده است. امام می‌گفتند من با ترور و این کارها در نهضت موافق نیستم. پیروزی نهضت با مردم است. اگر مردم آمدند، مانند سیلابی است که همه را می‌شویند و کنار می‌گذارند. رهبر معظم انقلاب نیز می‌گویند وقت موج جمعیت می‌آید رذائل اخلاقی جامعه را می‌شورد و می‌برد ولی ما باید برای پیشرفت تفکر و اندیشه خودمان به این نکته مهم اتکا کنیم که رمز پیروزی امام اتکای به مردم است؛ اتکا به حرکت‌هایی است که همه مردم در آن دخیل هستند. هر وقت مردم هستند، پیروزی حاصل می‌شود.

نمی‌توانیم هیچ تفکری را اگر مردم نمی‌خواهند حاکم کنیم

او اضافه کرد: اگر می‌خواهیم مسیر انقلاب ادامه پیدا کند، آن سه‌گانه تاریخی یعنی استقلال، آزادی و اسلام و جمهوریت اسلامی را فراموش نکنیم. اگر می‌خواهیم این سه‌گانه تاریخی همیشگی بماند نقش مردم را فراموش نکنیم. مردم اگر در مسیری توفاني شرکت کردند و چیزی را خواستند حتما دست خداوند نیز کمک می‌کند. این را ما از امام یاد گرفتیم و بعد از او خلف امام گفتند و برای همیشه تاریخ انقلاب ما هم باید در ذهنیت ما بماند که نمی‌توانیم هیچ تفکری را اگر مردم نمی‌خواهند حاکم کنیم؛ نه حقش را داریم و نه امکانش را داریم. با مردم می‌توانیم به اعلی علیین جامعه برسیم؛ دست خداوند هم کمک می‌کند. حضرت صاحب هم کمک می‌کند. مملکت ما واقعا صاحب دارد.

تحریف ناخواسته به معنای نگاه کاریکاتوری ‌کردن است

او همچنین در پاسخ به این تحلیل مجری برنامه مبنی بر اینکه امروز نیز مقام معظم رهبری همان اصول را پی می‌گیرند؛ مقام معظم رهبری از خطر تحریف امام نام بردند. چه جریانی و با چه اهدافی این کار را انجام می‌دهند؟ گفت: تحریف گاهی خودخواسته و گاهی ناخواسته است. تحریف‌های خود‌خواسته هم خیلی زود لو می‌رود و هم الان که نسل اول یاران و شاگردان امام هستند، می‌توانند آن را به‌راحتی بیان کنند. اما خطری که به نظر من عمیق‌تر است، تحریف ناخواسته است. تحریف ناخواسته به معنای نگاه کاریکاتوری‌کردن است. نگاه کاریکاتوری‌کردن به این معناست که شما یک بعدی را از آن اندازه‌ای که دارد، بزرگ‌تر بِبرید. کاریکاتور شما کاریکاتور شماست؛ کاریکاتور من نیست. ولی چرا کاریکاتور است؟ به خاطر اینکه بینی که باید یک‌چهارم صورت باشد، یک دوم آن می‌شود. آنجایی تحریف خطرناک است که شما یک بعد را پررنگ‌تر از ابعاد دیگر کنید؛ به یک بعد توجه بیشتر کنید.

باید همه ابعاد امام مطرح شود

سیدحسن خمینی ادامه داد: مثلا در صحبت‌های خودمان اگر ما مردم‌مردم گفتیم و یادمان برود که یک بعد دیگر نیز در انقلاب ما وجود دارد و نقش دین و ارزش‌های دینی است، یک تحریف است. هرآنچه من گفتم از امام گفتم ولی باید همه‌چیز را بگویم؛ باید همه ابعاد را بگویم. اگر یک بعد را گفتم و بعد دیگر را نگفتم یعنی به استقلال توجه کردم و به آزادی توجه نکردم، سرآغاز یک تحریف ناخواسته است. این تحریفی است که مقابله با آن بسیار سخت است. اگر من صریحا گفتم امام نگفته ما چیزی به نام مردم یا ولایت فقیه داریم، بلافاصله جمله‌های امام را جلو من می‌گذارید. ولی اگر این را که دو بال اندیشه دینی است یکی را تقویت و دیگری را تضعیف کردم، درست نیست. باید وقتی بیان می‌کنیم هر چیز را به اندازه و در ظرف و ظرفیت خودش ببینیم. مشکل امروز جامعه ما تحریف از این سنخ است. دشمن و دوست هم همین کار را می‌کنند.

او در پایان گفت: من از شما و دوستان پشت صحنه تشکر می‌کنم. امروز صبح توفیقی بود در حرم امام میزبان مسئولان جدید صداوسیما بودم. ان‌شاءالله آقای علی‌عسگری به دستورالعمل‌هایی که مقام معظم رهبری برای صداوسیما صادر کردند، عمل کنند و شاهد صداوسیمای بازتر و بهتری باشیم.

به گزارش جماران، همچنین حجت‌الاسلام سیدحسن خمینی در مراسم بیست و هفتمین بزرگداشت امام خمینی که در حرم ایشان برگزار شد، با اشاره به نکاتی درباره انقلاب اسلامی و ارزش‌های آن، تأکید کرد: به یاد بیاوریم که در چه ذلتی بودیم و تصمیمات سیاسی این کشور در چه افقی و در چه سفارتخانه‌هایی گرفته می‌شد و امروز کدامین عزت را در افق سیاسی داریم؟ امروز روی پای خودمان می‌ایستیم و در سایه رهنمودهای امام و مقام معظم رهبری و با اتکای به شور و نشاط ملی خود تصمیم می‌گیریم و با هم مشورت می‌کنیم؛ اما رمز استقلالمان را به‌عنوان عزت فراگیر فراموش نمی‌کنیم.

سیدحسن خمینی تأکید کرد: این روز بزرگ، روز تجدید بیعت با امام و آرمان‌های امام و روزی است که گردهم می‌آییم تا ارزش‌های متعالی‌ای که پایه‌گذار جمهوری اسلامی به ما یادآور شد، را با هم مرور کنیم، روز بزرگداشت انقلاب الهی و مردمی ماست. یکی دیگر از عوامل الهی‌بودن انقلاب‌ها این است که همراه با مردم است؛ دل‌های مردم با هم گره می‌خورد تا یک کار بزرگ را فراهم بیاورند.

http://www.sharghdaily.ir/News/94495

ش.د9500627