از توافق‌های مشکوک تا قراردادهاي بلند‌ پروازانه

(روزنامه جمهوري اسلامي – 1395/01/25 – شماره 10566 – صفحه 12)

بعد از آن که ژنرال «عبدالفتاح السیسی» رئیس‌جمهور رژیم مصر و « سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه سعودی توافقنامه‌هایی را در قاهره بین دو کشور امضا کردند، سوالات زیادی در افکار مصری‌ها شکل گرفت.

روزنامه لبنانی الاخبار در این زمینه نوشت: بیشتر مصری‌ها، روح این توافق را دست کشیدن مصر از جزایر« صنافیر و تیران» به نفع سعودی‌ها می‌دانند که دهه‌ها تحت حاکمیت مصر بوده است و به ویژه از دهه پنجاه به عنوان گذرگاه و یک منطقه راهبردی محسوب می‌شود.

در جریان سفر پنج روزه شاه سعودی به مصر، « شریف اسماعیل» نخست‌وزیر مصر و « محمد بن سلمان» جانشین ولی عهد و وزیر دفاع سعودی توافقنامه ترسیم مرزهای بین دو کشور را امضا کردند.

تاکنون جزئیات این توافقنامه تردید آمیز و پیچیده فاش نشده اما منابع آگاه مصری و سعودی گفته‌اند که شامل تقسیم مناطق گازی و نفتی در دریای سرخ به جز منطقه نزدیک به «حلایب» و «شلاتین» می‌باشد تا موجب برانگیخته شدن اعتراض سودانی‌ها نشود به ویژه این که رئیس‌جمهور سودان همواره تاکید می‌کند حلایب شهری سودانی است.

جزئیات این توافقنامه‌ها که در نشست‌های محرمانه « شورای هماهنگی مصر – سعودی» در شش ماه گذشته در چارچوب تحرکات سعودی برای سرمایه‌گذاری در مصر و حمایت از اقتصاد آن تصویب شده اند، فاش نشده است.

این توافقنامه‌ها بعداز فرمان پادشاه سعودی برای تخصیص 30 میلیارد ریال سعودی به مصر در دستور کار قاهره و ریاض قرار گرفتند تا صرف هزینه‌های اجرای طرح‌های اقتصادی در مصر شود و با این حساب رقمی که سعودی به مصر از 30 ژوئن سال 2013(زمان سرنگونی دولت محمد مرسی) تاکنون به مصر می‌پردازد به حدود 14 میلیارد دلار می‌رسد.

به نظر می‌رسد که مهمترین توافقنامه‌های بین سعودی و مصر که البته باید به تصویب مجلس مصر برسند قبل از این که رئیس‌جمهور مصر دستور اجرای آنها را بدهد، سرنوشت دو جزیره «تیران» و «صنافیر» است که از دهه پنجاه تاکنون تحت حاکمیت مصر بوده‌اند.

این دو جریزه که نامشان در توافقنامه ننگین « کمپ دیوید» بین مصر و اسرائیل هم آمده است، از مناطق طبیعی در جنوب صحرای سینا هستند که گردشگران زیادی به آن می‌روند و در فصل گردشگری با ایجاد یک خط دریائی گردشگران از شرم الشیخ به این دو جزیره برده می‌شوند. اما اهمیت راهبردی این دو جزیره این است که می‌تواند راه ورودی و خروجی به خلیج عقبه باشند و در صورت بسته شدن، فعالیت‌های دریائی در بندر « ایلات» در فلسطین اشغالی متوقف می‌شود.

الاخبار نوشت: با وجود انتقادها به دولت السیسی به خاطر درز اطلاعاتی از این توافقنامه، به نظر می‌رسد مجلس مصر که به دولت نزدیک است، آن را تصویب کند.

« احمد النجار» رئیس هیات مدیره موسسه الاهرام گفته است که « برای حفظ این دو جزیره مصری، خون نظامیان مصر در جنگ به زمین ریخته شده است».

این روزنامه لبنانی افزود: سخنرانی سلمان در مجلس مصر که در تاریخ روابط دو کشور کم سابقه است برای جلوگیری از هرگونه اعتراض به توافقنامه مرتبط با جزایر «تیران» و «صنافیر» صورت گرفت تا خطرناک‌ترین توافقنامه دوران السیسی برای مصر با کمترین اعتراض‌ها به تصویب برسد.

سکوت رسمی مصر در حالی که رسانه‌های سعودی خبر توافقنامه دو جزیره را بزرگنمائی کرده اند، تاکیدی است بر این که سعودی‌ها درصدد هستند تا مصر را تسلیم محض حاکمیت خود کنند.

درخواست‌های سعودی برای تملک این دو جزیره از سال 2005 (84ش) زمان ریاست جمهوری حسینی مبارک شروع شده اما تاکنون مذاکرات دو طرف بدون نتیجه بوده است.

پل ارتباطی بین سعودی و مصر و سرمایه گذاری‌های سلمان در سینا

اعلام خبر تصمیم ملک سلمان در سفر به مصر که «محمد بن سلمان» جانشین ولی عهد هم او را همراهی می‌کند، مبنی بر ایجاد پل زمینی بین دو کشور و نصب « مدال نیل» بالاترین نشان مصر برسینه سلمان توسط السیسی از عناصر غافلگیر‌کننده این سفر است.

ناظران معتقدند که مصر و سعودی تصمیم گرفته‌اند به بهانه ترس از « گسترش نفوذ ایران در منطقه»، اختلافات را کنار بگذارند و به همین دلیل درنشست‌های محرمانه طرح‌هائی را برای اجرا در سوریه، یمن و حتی لیبی تهیه کرده‌اند.

ملک سلمان در دومین روز از سفر پنج روزه خود به مصر از توافق با مصر برای ایجاد پل بین دو کشور و همچینن امضای 17 توافق دیگر ابراز خوشحالی کرد.

یک بازرگان سعودی گفته است که « کمک‌های مالی سعودی به مصر به صورت وام خواهد بود و کمک‌های بلاعوض نیست زیرا سعودی خود در نتیجه کاهش قیمت نفت با بحران مالی مواجه و درآمدهایش کاهش یافته است».

پادشاه سعودی در کنفرانس خبری مشترک با السیسی در باره طرحی بلندپروازانه گفت: پل بین سعودی و مصر، گامی تاریخی است که ارتباط زمینی بین دو قاره آسیا و آفریقا را فراهم می‌کند و مبادلات تجاری بین دو قاره افزایش چشمگیر و بی‌سابقه خواهد یافت و گذرگاه اصلی حجاج و گردشگران خواهد بود.

سلمان با اشاره به رویای تشکیل به اصطلاح «ائتلاف نظامی اسلامی تحت رهبری سعودی با مشارکت 39 کشور » و اقدامات ائتلاف تحت رهبری رژیم سعودی علیه ملت مظلوم یمن و ابراز خرسندی از مشارکت فعال مصر در این ائتلاف‌ها، گفت: ما پیام‌های خود را با برگزاری رزمایش « رعد شمال» به جهان دادیم.

السیسی هم گفت:از محضر پادشاه اجازه می‌خواهم تا نام این پل ارتباطی را پل ملک سلمان بن عبدالعزیز بگذاریم!

نقل و انتقال زمینی بین مصر و سعودی هم اکنون از طریق یک خط دریائی بین بندر «نویبع» در صحرای سینا و بندر «ینبع» سعودی و یا از طریق اردن صورت می‌گیرد. «جلال سعید» وزیر ارتباطات و حمل و نقل مصر گفته است که اقدامات سیاسی برای ساخت این پل زمینی بین مصر و سعودی صورت گرفته است و دو طرف در صدد شروع اقدامات فنی هستند.

روزنامه لبنانی السفیر هم به نقل از « انور عشقی» مدیر مرکز مطالعات سیاسی و راهبردی در ریاض نوشت که این مرکز بررسی‌های ساخت این پل بزرگ را انجام داده است. این پل در دو مرحله ساخته می‌شود، در مرحله اول منطقه الشیخ حمید در سعودی به جزیره تیران در خلیج عقبه متصل می‌شود و در مرحله دوم که چند کیلومتر است جزیره تیران به جنوب تفرجگاه شرم الشیخ پیوند می‌خورد.

گفته شده است که طول این پل بزرگ دریائی 19 کیلومتر است.

عشقی اضافه کرد: هزینه ساخت این پل بستگی به امکانات آن دارد زیرا فقط برای رفت و آمد خودروها نیست و قرار است یک کابل برق بین دو کشور کشیده شود و یک ریل قطار هم برای آن در نظر گرفته شده و در کنار آن یک خط لوله انتقال گاز و نفت هم ساخته خواهد شد.

منابع خبری گفته‌اند که مجموع سرمایه‌گذاری سعودی‌ها در صحرای سینا حدود یک و نیم میلیارد دلار می‌شود که یک سرمایه‌گذاری نادر در این صحرا است که همواره در معرض حمله‌های گروه داعش می‌باشد.

السفیر خاطرنشان کرد که این سرمایه‌گذاری سخاوتمندانه یک و نیم ملیارد دلاری سعودی در صحرای سینا حتی خود مصری‌ها را هم شگفت زده کرده است و به همین دلیل تصمیم دارند نام دانشگاهی را که در شهر الطور در جنوب سینا در حال ساخت است به نام سلمان نام‌گذاری کنند.

این روزنامه لبنانی نوشت: سفر سلمان به مصر در شرایط منطقه، سوال‌های زیادی را به دنبال داشته است به ویژه این که همزمان با آن خبر دعوت ترکیه از شاه سعودی برای سفر به آنکارا اعلام شد در حالی که تلاش‌های سعودی برای مصالحه بین این دو کشور و پایان دشمنی‌های بین آنها نتیجه بخش نبوده است.

http://jomhourieslami.net/?newsid=86815

ش.د9502770