نشریه اخبار و تحلیل‌ها شنبه 2 بهمن

پایگاه بصیرت

▼ حرف روز   
ترامپ و آمریکای تغییرناپذیر
سخنان دونالد ترامپ، چهل‌وپنجمین رئیس‌جمهور آمریکا در مراسم تحلیف حاوی نکاتی تأمل برانگیز بود. ترامپ با انتقاد از دولت‌های پیشین، انتخاب خود را انتقال قدرت از واشنگتن به مردم آمریکا و یک جنبش خواند؛ جنبشی که در قلب آن مطالبات به حق مردم برای داشتن امنیت، آموزش و رفاه قرار دارد. ترامپ همچنین با انتقاد از سیاست‌ خارجی آمریکا و روندهای جهانی اقتصاد که آمریکا گرفتار آن شده و به زعم ترامپ، دستاوردی برای مردم آمریکا نداشته است، خواهان توجه به تقویت اقتصاد آمریکا با قطع ارتباط با روندهای جهانی اقتصاد، استخدام کارگران آمریکایی و خرید کالاهای آمریکایی شد. در بیانیه‌ای نیز که کاخ سفید لحظاتی پس از مراسم تحلیف ترامپ منتشر کرد، آمده است: دولت ترامپ شکست «گروه‌های تروریستی اسلام‌گرای افراطی» را در اولویت سیاست خارجی خود قرار خواهد داد. همچنین، دولت ترامپ سامانه موشکی پیشرفته‌ای برای حفاظت در برابر حملات موشکی کشورهایی، نظیر ایران و کره شمالی تولید خواهد کرد. در این زمینه توجه به چند نکته خالی از فایده نخواهد بود:
1ـ سخنان ترامپ نشان‌دهنده عمق تبعیض و ناکارآمدی دولت آمریکاست و یکی از مهم‌ترین دلایل اقبال مردمی به وی نیز دست گذاشتن بر همین مسائل بود.
2ـ سخنان ترامپ در بعد اقتصادی حکایت از شکست سیاست‌های جهانی‌سازی آمریکا دارد. از این رو، با توجه به مشکلات اقتصادی آمریکا و دلال‌مسلکی ترامپ، به نظر می‌رسد که سیاست خارجی آمریکا در این دوره، ماهیت تهاجمی خود را از دست بدهد و در بسیاری از زمینه‌ها به درون روی آورد.
3ـ بیانیه کاخ سفید نشان می‌دهد آنها همچنان جمهوری اسلامی را دشمن می‌دانند و علی‌رغم احتمال تغییر در سیاست خارجی آمریکا، در قبال ایران یک سیاست تهاجمی اتخاذ خواهند کرد؛ از این ‌رو در قضایای مختلف،‌ به ویژه برجام باید خود را برای مقابله با توطئه‌های آمریکا براساس بدترین سناریوهای ممکن آماده کنیم.
4ـ در ارتباط با مبارزه با گروه‌های اسلام‌گرای افراطی نیز نمی‌توان انتظار داشت تغییر چندانی در سیاست آمریکا روی دهد؛ زیرا اساس سیاست آمریکا در این زمینه، بازی با کارت آنها در منطقه به منظور در حاشیه امن قراردادن رژیم صهیونیستی و تضعیف محور مقاومت اسلامی است.

▼ گزارش روز                         
بیم‌ها و امیدها
هر بار که فیلم لحظه حادثه در قاب تلویزیون به نمایش در می‌آمد، دعا می‌کردم که ستون‌های آهنی دوام بیاورند و ساختمان فرو نریزد، اما برج پیر خیابان جمهوری تاب نمی‌آورد و همچون بغض ما مردم در هم می‌شکست. هر بار که خبرنگاری آمار مفقودان را از مسئول و مأموری جویا می‌شد، دعا می‌کردم که بگوید همه دوستان ما اینجا هستند و هیچ‌کس مفقود نیست؛ اما واقعیت چیز دیگری بود. ساعت‌ها از این حادثه گذشته است و آتش‌نشان‌های فداکار به خانه برنگشته‌اند. چه پنجشنبه تلخ و چه جمعه جان‌کاهی را از سر گذراندیم.
حادثه تلخی که در پس غم از دست دادن آتش‌نشانان عزیز و اندوه از بین رفتن دارایی صدها تولیدکننده ایرانی و بیکاری چند هزار کارگر، هشدار جدی بحران‌خیز بودن ساختمان‌های قدیمی پایتخت و محدودیت تجهیزات مهار بحران در کشور را به تصویر کشید. تا آنجا که یکی از اعضای شورای شهر تهران اعلام کرد، تنها در خیابان محل حادثه، 40 درصد ساختمان‌های تجاری فاقد ایمنی و مستعد تکرار چنین اتفاقی هستند و رئیس اورژانس، در پاسخ به پرسش خبرنگاران با صداقت تمام گفت، اگر به طور همزمان در تهران اتفاقاتی مشابه ساختمان پلاسکو رخ دهد، توان پاسخگویی وجود ندارد. مسئله‌ای که نباید به سادگی از کنار آن عبور کرد و از همین امروز، فارغ از رقابت‌های سیاسی و جناحی، باید برای آن چاره اندیشید.
البته در این میان از یک‌سو حضور جهادی مدیران شهری و کنار هم قرار گرفتن نیروهای دولتی، شهرداری، قوای مسلح، انتظامی، دادستانی و... با یک مدیریت واحد و از سوی دیگر اتحاد ملی در این غم بزرگ و همدردی و سپاسگزاری مردم از آتش‌نشانان فداکار با حضور در مقابل ایستگاه‌های آتش‌نشانی و اهدای گل، امید‌های فراوانی را زنده کرد که با، همدلی و همراهی هم، می‌توان شهرهایی ایمن و کشوری سربلند ساخت.

▼ خبر ویژه                   
«سگ دیوانه» سکان‌دار پنتاگون
اعضای سنای آمریکا روز جمعه صلاحیت «جیمز متیس» گزینه پیشنهادی «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور جدید برای وزارت دفاع را تأیید کردند. با این رأی، متیس که به دلیل رفتارهای تند و خشن به «سگ دیوانه» معروف است، اولین عضو کابینه ترامپ است که رسماً از سوی کنگره تأیید می‌شود. او در سال 2013 پس از 41 سال فعالیت نظامی به دلیل اختلاف‌نظر با دولت اوباما، از ارتش بازنشسته شد. از آنجا که بر اساس قوانین آمریکا وزیر دفاع باید دست‌کم از هفت سال قبل فعالیت غیر نظامی داشته باشد، کنگره برای سپردن سکان وزارت دفاع به متیس، باید افزون بر تأیید صلاحیت، مجوز جداگانه‌ای را هم برای او صادر می‌کرد. گفتنی است، متیس به گفتن جملات خاص هم معروف است، از جمله اینکه به نیروهایش گفته است: «همواره در دیدار با هر کسی رفتاری مؤدبانه داشته باشید، اما در عین حال آماده باشید که [در صورت لزوم] او را بکشید.» او ازدواج نکرده و فرزندی ندارد. وی حتی در خانه‌اش تلویزیون هم ندارد؛ اما کتابخانه‌اش هفت هزار جلد کتاب دارد. گفته می‌شود او رویکردی به شدت ضد ایرانی دارد و بارها مقابله با نفوذ منطقه‌ای ایران را خواستار شده است. متیس در یکی از سخنرانی‌های خود گفته بود، آمریکا با سه تهدید جدی روبه‌روست: «ایران، ایران و ایران.»
 
▼ اخبار
1ـ پس از برجام نه آب بیشتر شد، نه ازدواج جوانان
علم‌الهدی، نماینده ولی‌فقیه در خراسان رضوی گفت: مسئولان عزیز ما باید روی سیاست توسعه تعامل خط قرمز بکشند؛ زیرا خلاف اصل استکبارستیزی است. امسال بخشی از دهه فجر با دهه فاطمیه مصادف شده است، خواهش می‌کنم که متولیان دهه فجر برنامه‌ها را به نحوی تنظیم کنند که دهه فجر فاطمی باشد و رنگ فاطمی خود را از دست ندهد؛ وی در مورد برنامه هفته‌ای کشورمان نیز گفت: 20 هزار سانتریفیوژمان به 5 هزار رسید و 20 درصد غنی‌سازی به 3 درصد رسید؛ همچنین 11 تن موجودی اورانیوم غنی شده به 300 کیلو رسید و جریان رآکتور اراک به پایان رسید. در مقابل چه شد؟ ارزش پول ملی ما از قبل برجام بسیار کمتر شد. ازدواج جوانان و آب خوردن را هم به برجام گره زدند که پس از آن نه آب بیشتر شد و نه جوانان ازدواج کردند.

2ـ شوکه شدن مخبر سازمان ملل از سطح فقر در عربستان
فیلیپ الستون، مخبر ویژه سازمان ملل در امور فقر و حقوق بشر در یک نشست مطبوعاتی در ریاض نسبت به سطح فقر در برخی از مناطق عربستان سعودی که اولین صادرکننده نفت جهان است و بزرگ‌ترین اقتصاد جهان عرب را در اختیار دارد، ابراز شگفتی کرد. وی از مقامات عربستان سعودی اجازه دادن به زنان برای رانندگی و اصلاح ساختار سلطه مرد بر زن در این کشور را خواستار شد. وی افزود: از اینکه حکومت سعودی به گروه کوچکی از اشخاص محافظه‌کار و سنت‌گرا گوش فرا می‌دهد، نگران است؛ چون این مسئله مانعی در مسیر پیشرفت اجتماعی و اقتصادی است. الستون در سفر خود به این کشور از جازان در جنوب غرب عربستان سعودی بازدید کرد که از مناطق بسیار فقیر عربستان است.

3ـ جورج سوروس: ترامپ دیکتاتور آینده است
«جورج سوروس» میلیاردر آمریکایی در تازه‌ترین اظهارات خود مدعی شد، «ترزا می» برای مدتی طولانی در مسند نخست‌وزیری انگلیس باقی نخواهد ماند و «دونالد ترامپ» دیکتاتور آینده است. وی در سخنرانی خود در «مجمع جهانی اقتصاد» در شهر «داووس» سوئیس خطاب به بازرگانان و روزنامه‌نگاران حاضر در این نشست گفت: «ترزا می» نخست‌وزیر انگلیس احتمالاً در پیشبرد فرآیند «برگزیت» موفق نخواهد شد. این میلیاردر یهودی در ادامه با کاربرد الفاظی تند و زننده علیه دونالد ترامپ، ‌وی را یک «دغلکار و کلاهبردار» خواند که قصد راه‌اندازی یک جنگ تجاری را دارد؛ جنگی که هم در اروپا و هم در سایر نقاط جهان تبعات گسترده‌ای خواهد داشت. جورج سوروس همچنین ترامپ را «دیکتاتوری» خواند که حتی خودش نیز از پیروزی‌اش در انتخابات آمریکا شگفت زده شده است.

▼ تا انتخابات
◄ نجفی درباره انتخابات آینده ریاست‌جمهوری و حضور روحانی در آن گفت: تصمیم‌گیری درباره انتخابات آینده و حضور روحانی در فهرست کاندیدای اصلاح‌طلبان به تحولات چهار ماه آینده بستگی دارد و باید ببینیم که بازیگران اصلی سیاست در کشور به چه جمع‌بندی می‌رسند. نجفی تأکید کرد: در انتخابات آینده تصمیم بسیار مهم و حساسی را باید اتخاذ کنیم و اگر مردم اشتباه بزرگ دیگری از نوع اشتباه سال 84 انجام دهند، فکر نمی‌کنم فرصت جبرانی برای آن باقی بماند.
◄ اسماعیل گرامی‌مقدم، سخنگوی حزب اعتماد ملی درباره معرفی کاندیدای پوششی و ضرورت آن گفت: در انتخابات ریاست‌جمهوری پیش‌رو قطعاً آقای روحانی کاندیدای مورد نظر ماست و در حال حاضر ما صحبتی درباره معرفی کاندیدای دیگری نکرده‌ایم.

▼ اخبار کوتاه
◄ کمیته سیاست‌گذاری تجاری آمریکا در چین اعلام کرد، پکن خود را از هر نظر برای مبارزه تجاری با دولت دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا آماده کرده است. ترامپ هم از آن سو تأکید کرده است اگر نتواند اختلافات تجاری با دومین اقتصاد برتر را حل‌وفصل کند، هیچ پایبندی به اصل «یک چین» نخواهد داشت. «لستر راس» رئیس کمیته سیاست‌گذاری اتاق بازرگانی آمریکا در چین نیز در این باره گفته است: اگر ترامپ بخواهد سخت‌گیری‌های تجاری علیه چین داشته باشد، این کشور به جنگ تجاری با دولت جدید آمریکا خواهد رفت.
◄ «رکس تیلرسون» نامزد وزارت خارجه دولت ترامپ به تازگی گفته است: ایالات متحده آمریکا باید از دسترسی چین به جزایر مصنوعی جدیدش جلوگیری کند. به منظور رسیدن به این هدف باید جزایر را محاصره دریایی کند که این به معنای جنگ با دولت چین است. در واقع دولت پیش روی ترامپ یک خط قرمز در دریای چین جنوبی طراحی می‌کند که این طرح نمی‌تواند بدون رفتن به جنگ با چین اجرا شود.
◄ معصومه‌ آباد، رئیس کمیته ایمنی شورای شهر تهران در حاشیه بازدید از عملیات امدادرسانی در شمال ساختمان پلاسکو با بیان اینکه متأسفانه از 17 هزار بازدیدی که از ساختمان‌های سراسر تهران انجام شده،‌ سه هزار ساختمان گزارش ناایمن بودن دریافت کرده‌اند، گفت: سه هزار ساختمان ناایمن به مانند پلاسکو در تهران وجود دارد که سرنوشتی مشابه این سازه خواهند داشت.
◄ سخنگوی کاخ کرملین از مشورت و تبادل نظر میان مقامات روسیه و ایران درباره تدارکات نشست صلح سوریه در آستانه خبر داد. «دیمیتری پسکوف» تأکید کرد، روسیه به تماس‌های خود با همتایان ایرانی به منظور مشورت در خصوص این دیدار که قرار است 23 ژانویه در آستانه برگزار شود، ادامه خواهد داد.
◄ سیدمحمد راشدی، رئیس هیئت‌مدیره حمل‌ونقل ریلی رجا از برگزاری مناقصه بین‌المللی نوسازی و بازسازی ناوگان این شرکت به ارزش ۱۰۰۰ میلیارد تومان خبر داد و گفت: تا پنج سال آینده ۷۵ درصد ناوگان ریلی مسافری رجا نوسازی و بازسازی می‌شود.
 ◄ خبرگزاری رویترز نوشت: رویال بانک اسکاتلند و بانک لویدز انگلیس با وجود قول لندن به ایران مبنی بر متقاعد کردن این بانک‌ها برای تسهیل مبادلات تجاری با ایران با این اقدام مخالفت کردند.