نشریه اخبار و تحلیل‌ها سه‌شنبه 29 فروردین

پایگاه بصیرت

▼ حرف روز
آرای معنادار
مردم ترکیه با مشارکت 76 درصدی و 55 میلیون نفر رأی‌دهنده واجد شرایط یکی از پرمشارکت‌ترین انتخابات در ترکیه را رقم زدند و در همه‌پرسی تغییر قانون اساسی نظر خود را درباره افزایش اختیارات رئیس‌جمهور و تغییر نظام سیاسی این کشور از پارلمانی به ریاستی اعلام کردند. بر اساس نتایج قطعی اعلام شده، جبهه موافقان تغییر قانون اساسی با کسب بیش از 51/4 درصد آرا موفق شدند در این همه‌پرسی به پیروزی برسند. در ضمن 48/6 درصد شرکت‌کنندگان در همه‌پرسی نیز با دادن رأی «نه» به تغییرات قانون اساسی، مخالفت خود را با آن به نمایش گذاشتند که بر اساس تقسیمات کشوری 32 استان به تغییرات «نه» گفته‌اند و 49 استان واقع در آناتولی مرکزی که حامی اردوغان و حزب حاکم ترکیه بوده‌اند، رأی مثبت داده‌اند. درباره این همه‌پرسی می‌توان به چند نکته تحلیلی اشاره کرد: 1ـ در این همه‌پرسی فاصله موافقان و مخالفان تنها 1/3 میلیون رأی است که به نظر می‌رسد مجموع فاصله کم آرا بین موافقان و مخالفان تغییر قانون اساسی نشان‌دهنده حساسیت و اهمیت موضوع و رقابت نزدیک دو بلوک موافق و مخالف تغییر قانون اساسی یا به عبارت دیگر موافقان و مخالفان حزب حاکم عدالت و توسعه و رجب‌طیب اردوغان رئیس‌جمهور است. فاصله کم بین بلوک موافقان و مخالفان سبب شده است دو حزب اپوزیسیون جمهوریخواه خلق و دموکراتیک خلق‌ها خواستار بازشماری آرای 60 درصد صندوق‌های رأی شوند. 2ـ نکته مهم دیگر آرای معنادار شهرهای بزرگ علیه تغییر قانون اساسی است. در شهرهای استانبول و آنکارا حدود 51/5 درصد از شهروندان مخالف تغییر قانون اساسی هستند و در شهر ازمیر، مخالفان قانون اساسی حدود 69 درصد رأی کسب کردند. در برخی شهرها و استان‌های کردنشین نیز آرای قاطع مخالفان تغییر قانون اساسی معنادار بوده است. برای نمونه در دیاربکر که بزرگ‌ترین شهر و استان کردنشین ترکیه است، مخالفان تغییر قانون اساسی توانستند نزدیک به 68 درصد آرا را از آن خود کنند. در برخی دیگر از شهرهای بزرگ ترکیه، از جمله آنتالیا و آدانا نیز مخالفان قانون اساسی پیشتاز شدند. 3- با توجه به فاصله کم آرای موافقان و مخالفان به نظر می‌رسد برای انجام اصلاحاتی بنیادین در حد وسیع در قانون اساسی کشور به نصاب بالاتری نیاز است که موافقان نتوانسته‌اند کسب کنند.

▼ گزارش روز
فراتر از اقتصاد
عادت کرده‌ایم به خبر تعطیلی کارخانه‌ها؛ از همین روست که وقتی رئیس اتحادیه فروشندگان دوچرخه و موتورسیکلت می‌گوید شرکت آساک، تنها کارخانه تولیدکننده دوچرخه ایرانی در کشور با بیش از 35 سال قدمت به دلیل واردات بیش از دو میلیون دستگاه دوچرخه (در حالی که کمتر از یک میلیون و 500 هزار دستگاه در کشور مورد نیاز است) تعطیل شده است، واکنش چندانی در رسانه‌ها دیده نمی‌شود. همان‌گونه که اخبار ضد و نقیض درباره تعطیلی شرکت تولیدی داروگر با 90 سال سابقه که یکی از معتبرترین و قدیمی‌ترین نشان‌های ایرانی بود، بسیار زود به فراموشی سپرده شد و آخر به شکل دقیق سرنوشت صدها کارگر این کارخانه که به مرخصی اجباری رفتند مشخص نشد. همان‌گونه که سرنوشت شرکت معتبر ارج، کارخانه قدیمی و با سابقه آزمایش، بیش از ۱۷ کارخانه کاشی و سرامیک، کارخانه روغن قو، کارخانه قند ورامین و ده کارخانه و کارگاه کوچک و بزرگی که حتی اسم آنها را هم نشنیده‌ایم و هیچ رسانه‌ای به سراغ صاحبان آنها نرفته است، تعطیل شده‌اند و کارگران و کارمندانی که به طور مستقیم و غیر مستقیم در کنار چرخیدن چرخ این کارخانه‌ها در حال فعالیت بودند، به جمعیت بیکاران کشور اضافه شدند تا با عدد بزرگ و نگران‌کننده‌ای از بیکاران روبه‌رو باشیم؛ عدد چند رقمی که تنها یک آمار نیست؛ بلکه به معنای بیکاری خیل عظیمی از هموطنان‌مان، به معنای قطع شدن درآمد تعداد زیادی از خانواده‌های ایرانی و در پی آن گسترش فقر در جامعه است؛ موضوعی که امتداد و گسترش آن دیگر تنها در حوزه اقتصادی محدود نخواهد ماند و تأثیرات عمیقی را در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی و... خواهد گذاشت؛ تبعاتی که اکنون می‌توان با خرید کالای ایرانی و کمک به ادامه فعالیت کارخانه ایرانی از آنها جلوگیری کرد؛ اما شاید در آینده چاره‌جویی برای آنها با از دست دادن سرمایه‌های مادی و معنوی فراوانی نیز ممکن نباشد.

▼ خبر ویژه
دود قانون‌گریزی دولت در چشم محرومان
در حالی دولت برخلاف تأکید قانون، اضافه مستمری را به حساب یارانه سرپرستان مددجویان واریز کرد که بخش قابل توجهی از این افراد نتوانستند از این حق‌شان بهره‌مند شوند و از دریافت اضافه مستمری محروم ماندند؛ چرا که بر اساس ماده 79 قانون برنامه ششم توسعه، این مستمری باید از طریق کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی پرداخت شود نه دولت، بنابراین این قانون‌شکنی و واریز انتخاباتی دولت سبب شد تا بسیاری از مددجویان کمیته امداد و بهزیستی نتوانند این اضافه مستمری را که حق قانونی‌شان بود، دریافت کنند و در مقابل این اضافه مستمری با این اقدام دولت در اختیار سرپرستانی قرار گرفت که به هر نحوی صلاحیت اخذ این مستمری را نداشتند. به این ترتیب واریز نشدن اضافه مستمری برای تعدادی از مددجویان این دو نهاد، گلایه‌های بسیاری را به وجود آورده است و این دو نهاد حمایتی درگیر حاشیه‌های این حاتم‌بخشی انتخاباتی دولت شده‌اند. جالب اینجاست که پیشنهاد افزایش مستمری مددجویان کمیته امداد و بهزیستی، در حالی از سوی مجلس و این دو نهاد مطرح و در نهایت از سوی نمایندگان مردم تصویب شد که قانونگذار با علم به این مشکلات و موانع، دولت را مکلف کرده بود تا مبلغ افزایش مستمری مددجویان را از طریق این دو دستگاه در اختیار مددجویان قرار دهد.

 ▼ اخبار
1ـ امدادرسانی سپاه در مناطق سیل‌زده‌
سردار سرتیپ محمد پاکپور، فرمانده نیروی زمینی سپاه در حاشیه دومین بازدید خود‌ از روستای سیل‌زده‌‌ چنار عجب‌شیر با اشاره به اقداماتی که این نیرو در مناطق سیل‌زده انجام داده،‌ اظهار ‌داشت: پس از اقدامات صورت گرفته، در محل سیل‌زده چنار حضور یافتم تا از نزدیک در جریان امور قرار بگیرم. وی با بیان اینکه وضعیت را در روستای چنار سنجیده و اقدامات، ابزارها و ماشین‌آلات مهندسی‌ مورد نیاز در این منطقه را تأمین کرده و فرستادیم، ا‌فزود: با اینکه تعداد زیادی نیرو در حال کمک به مردم ‌مناطق سیل‌زده هستند؛ ولی باز هم به نیروی بیشتری نیاز بود، به همین دلیل گزارش داده شد و ماشین‌آلات و نیروهای بیشتری در راه هستند تا امدادرسانی سریع‌تر صورت‌ گیرد.

2ـ شگفت‌زدگی سرویس‌های اطلاعاتی غرب از رفتارهای اسد
وبگاه خبری «وللا» رژیم صهیونیستی با اشاره به ایستادگی رئیس‌جمهور سوریه از شش سال پیش تاکنون، به نقل از منابع غربی گزارش داد، رفتارهای بشار اسد عملاً سرویس‌های جاسوسی غرب را شگفت‌زده کرده است؛ به ویژه اینکه وی موفق شده است اتحاد ارتش سوریه و پیمانش با ایران و حزب‌الله را حفظ و کمربند امنیتی پیرامون دمشق و شهرهای ساحلی این کشور ایجاد کند. به نوشته این وبگاه، آن‌گونه که قبلاً پیش‌بینی می‌شد، اسد فقط به آزادسازی شهرهای ساحلی در چارچوب مذاکرات سوریه اکتفا نمی‌کند، بلکه از دمشق و اطراف آن هم عقب‌نشینی نکرده و در تلاش است که همه اراضی سوریه را بازپس گیرد.

3ـ ۵۰ امضا برای استیضاح وزیر آموزش و پرورش
اکبر رنجبرزاده، عضو هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه طرح استیضاح فخرالدین دانش‌آشتیانی با امضای رئیس کمیسیون آموزش مجلس به هیئت‌رئیسه پارلمان ارائه شده، گفت: هفته گذشته وزیر آموزش و پرورش برای پاسخگویی به پرسش‌های نمایندگان در کمیسیون آموزش حضور یافت که نمایندگان از پاسخ‌های وی قانع نشدند. وی با بیان اینکه در نامه رئیس کمیسیون آموزش مجلس ذکر شده که 50 نفر این طرح استیضاح را امضا کرده‌اند، افزود: قرار است هیئت‌رئیسه جلسه‌ای با حضور طراحان این استیضاح و دانش‌آشتیانی برگزار کند و اگر طراحان استیضاح بار دیگر از پاسخ‌های وزیر قانع نشدند، این طرح در صحن علنی مطرح شود.

▼ تا انتخابات
◄ فائزه هاشمی گفت: تعدد کاندیداهای اصلاح‌طلب در هنگام مناظره‌ها کمک بزرگی به آقای روحانی خواهد کرد تا یک صدا در مقابل صداهای طرف مقابل که زیاد هم هستند نباشد؛ همچنین فرصت بیشتری برای بیان نظرات و برنامه‌ها و... ایجاد می‌شود و در صورت نیاز جایگزین نیز می‌تواند باشد، قرار است در نهایت یک کاندیدای اصلاح‌طلب باقی بماند که آرا نیز شکسته نشود و یکجا و برای یک نفر بماند و آن یک نفر از نگاه ما آقای روحانی است.
◄ رئیس هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات شوراها گفت: هیئت‌‌های اجرایی ۹ درصد از داوطلبان انتخابات شوراها در شهرهای کشور را ردّ صلاحیت کردند. وی افزود: ۳۱ فروردین اسامی داوطلبان تأیید یا ردّ صلاحیت شده تحویل فرمانداری‌ها و بخشداری‌ها می‌شود. افرادی که ردّ صلاحیت شدند، از ۳۱ فروردین تا ۳ اردیبهشت فرصت دارند برای شکایت به هیئت‌های نظارت استان یا شهرستان مراجعه کنند.
◄ محمدحسین صفارهرندی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: اگر جبهه اصلاحات در نظرسنجی‌ها متوجه شود که اقبال بیشتر به سمت جهانگیری است، گزینه کنار رفتن روحانی یا رقابت این دو فرد مطرح می‌شود.

▼ اخبار کوتاه
◄ علاءالدین بروجردی در دیدار با آیت‌الله سبحانی از مراجع عظام تقلید اظهار داشت: با توجه به اینکه مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) تأکید داشته‌اند که نگذارید دشمنان به مرزها نزدیک شوند، اکنون از امنیت خوبی در کشور برخوردار هستیم. رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اگر مانند عرصه نظامی این باور را تقویت کنیم که «ما می‌توانیم»، قطعاً در زمینه‌های دیگر هم موفق خواهیم شد، عنوان کرد: اکنون جزء چند کشور برتر از لحاظ موشکی هستیم؛ به همین دلیل دشمن نمی‌تواند به کشور حمله کند.
◄ یارانه خرید کتاب در سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که ازسوی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تخصیص یافته، به این صورت تقسیم می‌شود: هشت میلیارد تومان به دانشجویان و طلاب، دو میلیارد و 400 میلیون تومان برای دانش‌آموزان، 100 میلیون تومان برای استادان حوزه و دانشگاه و پنج میلیارد تومان بن مشارکتی مربوط به کتابخانه‌ها، دانشگاه‌ها، سازمان‌ها و مراکز علمی و فرهنگی، کانون‌های فرهنگی مساجد، پایگاه‌های مقاومت بسیج و... .
◄ یک منبع محلی در استان نینوا گفت:‌ افراد ناشناس حسب‌الله قوقازی، ملقب به امیر قوقازی از معاونان ابوبکر بغدادی را که سرکرده اصلی داعش به شمار می‌آمد، در نزدیکی خانه‌اش در مرکز شهرستان تلعفر در غرب موصل ترور کردند. گفتنی است کشته شدن وی، داعش را واداشت تا وضعیت آماده‌باش سراسری اعلام و عملیات بازرسی گسترده‌ای را در برخی از محله‌های مسکونی برای پیدا کردن عاملان این ترور آغاز کند.
◄ دستگاه‌های امنیتی روسیه یکی از طراحان حمله تروریستی به متروی سن‌پترزبورگ را در حومه مسکو دستگیر کردند. اداره فدرال امنیت روسیه اعلام کرد، این شخص «ابرور عظیم‌اف» نام دارد که متولد 1990 میلادی و اهل آسیای میانه است. چهاردهم فروردین ماه در پی وقوع دو انفجار در متروی شهر سن‌پترزبورگ روسیه 14 نفر جان باخته و 50 نفر زخمی شدند.
◄ اکبر کمیجانی، قائم مقام بانک مرکزی با بیان اینکه تا پایان سال قبل دو هزار و 250 میلیارد تومان برای بخشودگی جرایم وام‌های زیر 100 میلیون تومان، با اولویت وام‌ زیر ۱۰ میلیون تومان پرداخت شد، گفت: پنج هزار و 400 میلیارد تومان دیگر هم در سال جاری برای بخشودگی جرایم اختصاص می‌یابد.