نشریه اخبار و تحلیل‌ها دوشنبه 8 مرداد

پایگاه بصیرت

علاج افسارگسیختگی قیمت‌ها!
اقتصاد علم شناخت عرضه و تقاضای بازار است و قابلیت زیادی برای رفتار و پیش‌بینی‌های علمی لااقل در مقایسه با دیگر حوزه‌ها دارد، اما تحولات این روزهای قیمت ارز و سکه و طلا، این بازار را همچنان در کانون توجهات و نگرانی مردم و مسئولان قرار داده است. علل افسارگسیختگی قیمت‌ها اولین و مهم‌ترین پرسشی است که طرح می‌شود؛ چراکه حل مسئله نیز در گرو فهم علت‌هاست.
نکته تعجب‌برانگیز برای کارشناسان اقتصادی در بررسی علت صعود قیمت ارز و طلا و سکه این است که قیمت‌ها در این بازار در حالی بالا می‌رود که با هیچ یک از تئوری‌های علم اقتصاد همخوانی ندارد. از نظر کارشناسی دو عامل تعیین‌کننده قیمت‌ها یعنی نرخ تورم و حجم خلق پول(نقدینگی) کنترل شده و افزایش نرخ ارز طی ماه‌های گذشته بیش از انتظار بوده است؛ از این رو بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران درباره تحولات بازار ارز و طلا در دوره مسئولیت جدید اطلاعیه‌ای صادر کرد و این تحولات را غیر عادی دانست که تناسبی با واقعیات اقتصادی و توان ارزی کشور ندارد. شاید توجه به نکات زیر مفید باشد:
1ـ سامان‌بخشی به اوضاع بازار ارز مطابق با نظر کارشناسان زمانی سه تا چهار ماهه برای نتیجه‌بخشی سیاست‌های رئیس جدید می‌طلبد مشروط بر اینکه همه ارکان دولت و حاکمیت با قدرت هرچه تمام‌تر و هماهنگ‌تر پای کار باشند.
2ـ اینکه بخشی از علت رشد قیمت‌ها ناشی از توطئه دشمنان و در راستای ایجاد التهاب در اقتصاد و سلب آرامش روانی مردم است، شکی نیست؛ اما این بخشی از واقعیت امروز ماست و باید با توجه به این مسئله به برنامه‌ریزی و ترسیم اقدامات بازدارنده دست زد. البته دولت در تبیین موضوع برای جامعه به همراهی و کمک رسانه‌ها و تریبون‌ها نیاز دارد.
3ـ مهم‌تر از تغییر افراد تغییر رویکردها و سیاست‌هاست. باید با لحاظ شرایط، کانون توجهات مسئولان به داخل و فعال‌سازی جلوه‌های اقتصاد مقاومتی معطوف شود. به استعدادهای جدید و بومی مجال مانور ولو ریسک‌پذیر داده شود. همچنین، امید به رفع مشکلات و موانع یکی پس از دیگری در جامعه ایجاد شود. این امر مستلزم یکدست‌تر شدن تیم اقتصادی دولت است و برای رسیدن به وضعیت مطلوب اقتصادی، دولت باید عزم و اراده جدی‌تری از خود نشان دهد.

اختلال محاسباتی!
حسین کروبی، فرزند مهدی کروبی می‌گوید منابع موثق به او گفته‌اند رفع حصر به زودی صورت می‌پذیرد. به موازات این اظهارات، اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور نیز از تلاش برای شکل‌گیری وحدت در کشور، آن هم در بالاترین سطح خبر می‌دهد و به دنبال آن برخی اصلاح‌طلبان نیز از رفع محدودیت‌های رئیس دولت اصلاحات سخن می‌گویند و در فضای مجازی نیز شایعاتی درباره دیدار وی با رهبر معظم انقلاب طرح می‌شود! اظهار نظرها و فضاسازی‌هایی که می‌توان دو سناریو و دو احتمال را برای آن در نظر گرفت. احتمال اول آنکه این اظهارات و فضاسازی‌ها از سوی دولت و جریان‌های نزدیک به آن برای به حاشیه بردن ناکارآمدی خود در حوزه اقتصاد و تلاطم بازار سکه و سقوط ارزش ریال است! تلاش برای جذب این‌ افراد به بدنه حامی دولت در دوران سخت و پر انتقاد دولت اعتدال، که در این مورد می‌توان با بررسی واکنش‌ها در فضای مجازی و رسانه‌ای کشور به صراحت گفت اگر چنین قصدی وجود داشته است، این سناریو با شکست قطعی روبه‌رو شده است، چرا که حتی حامیان دیروز جریان فتنه در فضای مجازی و رسانه‌ای و... به سردی با این خبر برخورد کردند، یا آن را نادیده گرفتند یا آن را بی‌اهمیت و بدون تأثیر دانستند! اما سناریو و احتمال دوم این است که افرادی در سطح مدیریتی به این جمع‌بندی رسیده‌اند که رفع حصر می‌تواند به وحدت در جامعه کمک کند و درصدد این موضوع بر آمده‌اند، که درباره این احتمال تنها می‌توان گفت، اختلال محاسباتی و فاجعه در تصمیم‌گیری! چرا که معنای رفع حصر بدون محاکمه یا بدون پذیرش اشتباه و عذرخواهی از سوی محصورین نه تنها به وحدت در جامعه کمکی نخواهد کرد؛ بلکه بر اختلافات دامن خواهد زد و مردم به ویژه جوانان انقلابی را که سال 88 برای دفاع از نظام و دفاع از رأی و حق مردم به میدان آمدند دلسرد می‌کند، هزینه اردوکشی خیابانی و تقابل با قانون را کاهش داده و در درجه بالاتر اعتبار نظام را زیر سؤال خواهد برد!

اصلاح‌طلبان حامی نظارت استصوابی!
«احمد مازنی» از نمایندگان اصلاح‌طلب و رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس درباره نظارت بر صداوسیما گفته است: من به شخصه قائل به نظارت استصوابی در صداوسیما هستم؛ در غیر این‌صورت نظارت معنا ندارد و همان ادعایی که شورای نگهبان برای نظارت خودشان بر انتخابات قائل هستند و می‌گویند نظارت ما بر انتخابات استصوابی است و اگر استطلاعی بود چه تأثیری داشت؛ نظارت بر صداوسیما باید استصوابی، قوی و پیشینی باشد و اگر نظارت استصوابی نباشد، مؤثر نخواهد بود. البته ما کلمه نظارت استصوابی را در قانون نمی‌آوریم اما شأن نظارت را با موادی که پیش‌بینی ‌شده تقویت می‌کنیم. گفتنی است، «نظارت استصوابی» همواره یکی از اصلی‌ترین نقاط مورد انتقاد اصلاح‌طلبان در نظام اسلامی بوده است؛ اما گویا این جریان برای مصالح خود، از بن دندان به چنین مفهومی معتقد است.

هیچ کس از تغییرات مطلع نیست!
مرتضی بانک از مشاوران ویژه رئیس‌جمهور درباره ترمیم کابینه گفت: همان‌طور که آقای واعظی، رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور گفته‌اند، آقای رئیس‌جمهور ترمیم کابینه را بررسی کرده و با توجه به وضعیت کنونی کشور، این تغییرات می‌تواند بخشی از مشکلات را حل کند. وی ادامه داد: با وجود این، درباره اینکه چه کسانی تغییر می‌کنند و چه تغییراتی ایجاد می‌شود، هیچ کسی مطلع نیست. دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در پاسخ به اینکه آیا با شما برای تصدی وزارتخانه‌ای صحبت شده، اظهار داشت: خیر! با من تاکنون در این باره صحبتی نشده است.
 
▼ اخبار
1ـ ترامپ ایرانی‌ها را نمی‌شناسد!
«وندی شرمن» معاون سابق وزیر خارجه آمریکا و سرپرست تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای این کشور با ایران در گفت‌‌وگو با وبگاه «یاهو نیوز» با انتقاد از رویکردهای «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا در قبال ایران، گفت: «روش دیپلماتیک ترامپ این است که با تهدید به دشمنان حمله کرده و سپس می‌گوید بیایید گفت‌‌وگو کنیم تا به توافق برسیم.» وی در ادامه گفت: «او متوجه نیست ایران فرهنگ مقاومتی دارد که کوتاه آمدن در برابر تهدیدهای علنی را تسلیم تلقی می‌کند و تسلیم نمی‌شود.» این دیپلمات سابق آمریکایی در ادامه گفت: «نقطه ضعف بزرگ‌تر دیگر ترامپ این است که فاقد سیاست‌های دقیق و پیگیری‌های لازم است تا بتواند توافق‌های شفاهی را به قراردادهای بین‌المللی الزام‌آور تبدیل کند. ترامپ دوست دارد با توئیت‌هایش تیترهای رسانه‌ای بسازد و به دنبال شکوه و جلال موجود در نشست‌ها است؛ اما در خصوص ایران و کره شمالی هیچ نشانه‌ای مبنی بر پیشرفت کاری وجود نداشته و تیم او نتوانسته است‌ پشتکار و دقتی را که چنین توافق‌های پیچیده‌ای‌ نیاز دارند، از خود نشان دهد.»

2ـ عمده‌ترین خریداران کالاهای ایرانی
به گزارش روابط عمومی گمرک جمهوری اسلامی ایران، تراز تجارت خارجی کشورمان در چهار ماه نخست  امسال با 271 میلیون دلار مازاد تراز تجاری همراه شد و صادرات غیر نفتی کشورمان 69/14 درصد افزایش یافت. میزان صادرات غیرنفتی ایران در این مدت به 15 میلیارد و 450 میلیون دلار رسید که سال گذشته در همین مدت 13 میلیارد و 471 میلیون دلار کالا به خارج از کشور صادر شده بود. عمده‌ترین خریداران کالاهای ایرانی در چهار ماهه نخست سال‌جاری به ترتیب شامل چین به ارزش 3 میلیارد و 46 میلیون دلار، امارات متحده عربی با 2 میلیارد و 808 میلیون دلار، عراق با 2 میلیارد و 522 میلیون دلار، افغانستان با یک میلیارد و 108 میلیون دلار و جمهوری کره با 821 میلیون دلار و دیگر کشورها به ارزش 5 میلیارد و 145 میلیون دلار بوده است.

3ـ بر سر تنگه هرمز با سعودی‌ها مذاکره کنیم!
روزنامه «آرمان امروز» در مطلبی نوشت: «اکنون ایران روابط خوبی با بحرین، عربستان و امارات ندارد و اگر حسن روحانی تدابیری بیندیشد که با اعراب به‌ خصوص این سه کشور روابط دیپلماتیک برقرار کند، عملاً در مرزهای پیرامونی احساس آرامش ایجاد خواهیم کرد. امنیت تنگه هرمز بهترین فصل مشترک برای آغاز مذاکرات ایران با کشورهای عربی است، هر چند ایران و عمان دو کشور تأثیرگذار در تنگه هرمز هستند، اما در این منطقه عربستان، بحرین و قطر نیز دارای نفوذند و اگر قرار باشد چالشی بین ایران و قدرت‌های بزرگ جهان به وجود آید، ایران باید در همسایگی خود احساس امنیت کند و حداقل با کشورهایی که مرز مشترک آبی دارد و همچنین اشتراکات دینی و فرهنگی زیادی با آنها دارد، روابط حسنه برقرار کند.»!

4ـ بازگشت جهان به قرون وسطی!
«آخین اشتاینر» مقام ارشد آلمان در یکی از نهادهای وابسته به سازمان ملل متحد ضمن انتقاد از سیاست‌های «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا گفت، وی جهان را به سمت گذشته و به دوران قرون وسطی باز می‌گرداند. وی که ریاست برنامه توسعه ملل متحد را بر عهده دارد، درباره نتایج نشست‌هایی که با حضور ترامپ برگزار شده‌اند، از جمله نشست پر حاشیه اعضای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و نشست گروه ۷، گفت: «جهان غرب که آمریکا سردمدار قدرت در آن است با تحولات این چند هفته و چند ماه اخیر دیگر شباهت چندانی به گذشته ندارد؛ چرا که در ۳۰ سال گذشته کشورهای دموکراتیک غربی با جایگاه اقتصادی آنها در جهان شناخته می‌شدند و گروه ۷ هم نمادی از این نظم جهانی بود.»

▼ اخبار کوتاه
◄ محمدجواد آذری‌جهرمی در حاشیه سمینار نقش ارتباطات در توانمندسازی زنان گفت: رفع فیلترینگ تلگرام صرفاً با دستور دادستانی ممکن است و فکر می‌کنم اگر پیام‌رسان‌های داخلی بتوانند ظرفیت‌های موجود در کشور را جذب کنند، این احتمال وجود داشته باشد که دادستانی کل در این مورد تجدید نظر کند. وی درباره فیلترینگ توئیتر هم تأکید کرد: در مسئله فیلترینگ توئیتر دادستانی حکمی صادر کرده و در حال حاضر برخی وزرا هم امضاهایی را مبنی بر تجدیدنظر دادستانی جمع‌آوری کرده‌اند و در دستور کار است.
◄ شیخ عکرمه صبری، خطیب مسجدالاقصی درباره خطر جدی علیه مسجدالاقصی و صحنه‌سازی‌های اشغالگران برای تسلط بر این مکان مقدس هشدار داد. وی که در چهارمین همایش بین‌المللی‌ـ عربی اجرای عدالت برای فلسطین در لبنان سخن می‌گفت، اظهار داشت: «قدس مایه وحدت است نه تفرقه، قدس عاملی برای اتفاق نظر همه اعراب، مسلمانان و مسیحیان است، چنین شرایطی نیازمند آن است تا با وجود همه اتفاقات تأسف‌آور و خون‌ریزی‌ها در کشورهای عربی و اسلامی، همه توجهات به قدس و مقدسات باشد.»
◄ یک منبع امنیتی در سوریه به خبرگزاری «اسپوتنیک» روسیه اعلام کرد: ارتش سوریه کنترل روستاهای «جباتا»، «الخشب»، «طرنجه»، «اوفانیا» و «الحریه» را به دست گرفته است و به پیشروی خود در ریف جنوبی قنیطره در مرزهای جولان اشغالی ادامه می‌دهد. این منبع افزود: فقط شهرک‌های «بریقه» و «بیرعجم» در محور جنوبی باقی مانده است که ارتش با تسلط بر آنها، اختیار کامل قنیطره و ریف آن را به دست می‌گیرد.
◄ سیدحسین نقوی‌حسینی، نماینده مردم ورامین در مجلس با بیان اینکه سؤال از رئیس‌جمهور با 91 امضا تقدیم هیئت‌رئیسه شده است، گفت: کارهایی مانند اینکه به امضاکنندگان می‌گویند تعداد امضای سوال از رئیس‌جمهور از حد نصاب پایین‌تر آمده، بنابراین شما نیز امضای خود را پس بگیرید، شگرد خوبی نیست. همکاران بدانند امضاها از حد نصاب کمتر نیست.
◄ مرکز مطالعات «امریکن گریتنس» نوشت: آمریکا هفت تنگه و آبراه حیاتی را به منزله مهم‌ترین نقاط عبور و مرور استراتژیک معرفی کرده است که مهم‌ترین آنها تنگه هرمز است. در صورت بسته شدن تنگه هرمز به دست ایران، اقتصاد جهان در یک باتلاق فرو خواهد رفت.
◄ رئیس مرکز ملی فضای مجازی با بیان اینکه کمکی به فیلترشکن‌ها نمی‌شود، گفت: به نسخه‌های داخلی تلگرام تا ۱۵ شهریور مهلت داده شده که ۱۰۰ درصد بومی شوند.