نشریه اخبار و تحلیل‌ها چهارشنبه 4 مهر

پایگاه بصیرت

التهاب‌آفريني بازار 3 درصدي!
عبور قيمت دلار از مرز 16 هزار تومان، اوضاع ذهني جامعه را بيش از پيش ملتهب کرده است و اين پرسش را با عصبانيت بيشتري در اذهان عمومي مطرح کرده که آيا اين افسارگسيختگي در قيمت ارز و طلا حد يقفي نخواهد داشت؟! آيا مسئولان امر از مهار و مديريت آن ناتوان هستند و اگر نيستند، چرا در اين ميان شاهد اقدام اثرگذار نیستیم؟!
نکته قابل ملاحظه که نگاه ترديدآميز را نسبت به آنچه در بازار ارز و کالا در حال انجام است، تقويت مي‌کند، ميزان تأثير واقعي است که ارز آزاد در اقتصاد کشور دارد. طبق گفته کارشناسان اقتصادي و اظهارات همتي، رئيس ‌کل بانک ‌مرکزي ۹۷ درصد معاملات ارزي در سامانه نظام يکپارچه معاملات ارزي (نيما) صورت مي‌پذيرد که در اختیار بانک مرکزي است و فقط ۳ درصد باقي‌مانده در صرافي‌ها و بازار آزاد انجام مي‌شود!
ظاهر امر نشان می‌دهد، بازاري که سهم آن تنها 3 درصد از کل معاملات ارزي است، توانسته آرامش کل اقتصاد کشور را بر هم بزند؛ در حالي که همه کالاهای ضروري و بیشتر اقلام عمومي نه با قيمت بازار سياه دلار که با نرخ سامانه نيمايي صورت مي‌گيرد و بين هفت تا هشت هزار تومان در نوسان است.
اين آمار حکايت از آن دارد که باندهاي مافيايي در بازار در حال افزايش روزافزون قيمت کالاها هستند که بايد براي مقابله با آن اقدام همه‌جانبه قاطعي صورت گيرد. اين افسارگسيختگي جيب سوداگران را بيش از پيش پر از پول کرده است، در حالي که هزینه این سوداگری را طبقات متوسط و اقشار ضعيف جامعه پرداخت می‌کنند.
نبود نظارت جامع و مؤثر دولت بر بازار ارز و سکه عامل مهمی در ايجاد وضعیت جديد بوده است. دولت بايد به روش‌های گوناگون و با استفاده حداکثري از بازوهاي نظارتي خود وارد ميدان شده و در اين عرصه نقش‌آفرين شود و جلوی سوداگران را بگیرد!
اقدامات قضايي متناسب با مفسدان اقتصادي وظیفه‌ای است که به دستگاه قضا سپرده شده است. اين روزها اين مجموعه بايد با قاطعيت و سرعت بيشتري عمل کرده و نتيجه اقدامات خود را به افکار عمومي به بهترين نحو اطلاع‌رساني کند. اگر نتيجه دادگاه‌ها به خوبي به افکار عمومي منتقل شود و مردم شاهد آن باشند که مجرمان به اشد مجازات رسيده‌اند، مسير براي تقويت اعتماد عمومي هموار خواهد شد.

استقبال از تغییر موضع
«سیدحسین موسوی‌تبریزی» فعال اصلاح‌طلب و دبیر کل تشکل چپ‌گرای مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه می‌گوید: «برخی در گوش مردم می‌خوانند که پول مراسم شما در جای دیگری خرج می‌شود و با شعارهایی مردم را تحریک می‌کنند که مردم ایران از گرسنگی در حال فوت شدن هستند؛ چرا که پول ایران در عراق خرج می‌شود و باید جلوی این‌گونه تحرکات گرفته شود.» این جملات به همان اندازه جملات «سعید حجاریان» که چندی پیش گفته بود «دیگر رقیب اصلاحات نه جناح راست، بلکه براندازان هستند.» مهم است؛ اما  این جملات چرا اهمیت دارند؟
برای درک اهمیت این عبارات باید به مواضع و رفتار جریان اصلاح‌طلب در سال‌های گذشته و حتی سخنانی که بدنه و برخی از چهره‌های سرشناس اصلاح‌طلب مطرح می‌کنند، نگاهی انداخت! مگر جز این است که حتی در وضعیت کنونی افراد افراطی، چون مصطفی تاج‌زاده و دیگران همچنان مشکلات کشور را به دولت پنهان و هزینه‌های جمهوری اسلامی ‌ایران در چارچوب سیاست‌های کلان امنیت ملی کشور ربط می‌دهند و سعی می‌کنند افکار عمومی را در مقابل نظام و نهادهای انقلابی قرار دهند! مگر جز این است که همه حرف نظام و توصیه‌های رهبر معظم انقلاب به  آنان که اردوکشی خیابانی را انتحاب کرده بودند و بی‌بی‌سی فارسی و صدای آمریکا به رسانه‌های آنها تبدیل شده و روی حمایت همه جریان‌های ضد انقلاب از مجاهدین تا ریگی و سلطنت‌طلب‌ها برای تحمیل خواسته‌های خود به نظام حساب ویژه باز کرده بودند، مرزبندی با بیگانگان و ضد انقلاب بود! حالا گفته‌های تبریزی و حجاریان به منزله دو چهره سرشناس اصلاح‌طلب مصداق همان موارد است؛ رویکردهایی که استقبال از آن و کمک برای تقویت آن در فضای گفتمانی کشور می‌تواند همگرایی میان جریان‌های سیاسی کشور را افزایش داده و فاصله میان آنها را کمتر و دشمنان مردم ایران را ناامید کند.

نامه رئیس شورای پایتخت به رهبر معظم انقلاب
محسن هاشمی، رئیس شورای اسلامی شهر تهران از نگارش نامه‌ای به رهبر معظم انقلاب برای بیان مشکلات تهران خبر داد. وی که پیشتر عنوان کرده بود اگر نگذارند تهران توسعه یابد، گلایه خود را نزد رهبر معظم انقلاب می‌بریم، گفت: من اخیراً نامه‌ای حدود یک صفحه و نیم خدمت رهبر معظم انقلاب نوشتم و در آن تمام چالش‌های شهر تهران را مطرح کردم. رئیس شورای شهر تهران افزود: محورهای نامه مفصل است و در آن از ایشان درخواست کردم اگر می‌توانند کمک کنند؛ چرا که تهران پایتخت کشور است و ما باید مواظب باشیم و اکنون تمام مشکلات در آن جمع شده است و اگر به آن پرداخته نشود، از پس کار برنمی‌آییم؛ در نتیجه به نظر من دخالت ایشان را می‌طلبد و ما به آن امیدواریم. وی درباره درخواست خود از رهبر فرزانه انقلاب اظهار داشت: درخواست من این بود که دو میلیارد دلار از رهبر معظم انقلاب از صندوق توسعه ملی بگیریم تا کمکی به تهران شود. منظورم این است که پولی را برای کمک به حل ترافیک شهر تهران بگیریم؛ چرا که شهرداری اکنون درگیر است و 52 هزار میلیارد بدهکار است. شهرداری حتی اوراق مشارکت خودش را هم نمی‌تواند بفروشد و این مسئله به یک معضل تبدیل شده است. این معضل را چه کسی می‌تواند حل کند؟ من باید این مسئله را یا به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع دهم یا خدمت رهبر معظم انقلاب ببرم، راهی جز این ندارد.

▼ اخبار
1ـ وقتی رهبران جهان به ترامپ خندیدند
رئیس‌جمهور آمریکا که با تأخیر در ورود به جلسه مجمع عمومی موجب به هم خوردن برنامه عادی مجمع شد، در همان آغاز سخنرانی خود گفت: «در کمتر از دو سال دولت من تقریباً بیش از هر دولت دیگری در تاریخ آمریکا دستاورد داشته است.» این ادعای ترامپ سبب خنده رهبران و هیئت‌های سیاسی حاضر در نشست شد، آنقدر که خود ترامپ را نیز به خنده و تعجب واداشت. رئیس‌جمهور آمریکا در واکنش به خنده تمسخرآمیز حضار گفت: «انتظار این واکنش را نداشتم؛ اما خوبه. این خیلی درست است!» این اظهارات بار دیگر ترکیبی از خنده و تشویق حضار را برانگیخت و سپس سخنرانی وی روند عادی به خود گرفت. به گفته ناظران بین‌المللی، این برای اولین بار است که رهبران جهانی به سخنرانی یک رئیس‌جمهور در نشست مجمع عمومی سازمان ملل می‌خندند. این اتفاق در حالی رخ داد که ترامپ در سال 2014 خطاب به باراک اوباما گفته بود، ما به رئیس‌جمهوری نیاز داریم که موجب خنده دیگران نشود!

2ـ خط و نشان جان بولتون برای اروپا
جان بولتون در نشست گروه ضدایرانی «اتحاد بر ضد ايران هسته‌ای» (UANI) در نیویورک، ایران را تهدیدی دائمی علیه آمریکا و هم‌پیمانانش دانست و گفت: «اگر علیه ما و هم‌پیمانان‌مان قدمی بردارید و به شهروندان‌مان آسیبی برسانید، اگر به دروغ‌ها، کلک‌ها و فریب‌های‌تان ادامه بدهید، به طور قطع با عواقب بسیار بدی مواجه خواهید شد.» بولتون در بخشی از سخنانش گفت، فشار آمریکا بر ایران تا زمان توقف رفتار بی‌ثبات‌کننده‌اش ادامه خواهد داشت و افزود: «هر زمان به این نتیجه برسیم که [ایران] دارد فعالیت غنی‌سازی خود را گسترش می‌دهد، ایالات متحده آماده است که گزینه‌های گوناگونی را دنبال کند. هر کاری که لازم و مناسب باشد.» مشاور امنیت ملی کاخ سفید گفت: «اتحادیه اروپا در لفاظی قوی و در پیگیری کردن ضعیف است... ما مراقب توسعه این ساختاری که هنوز وجود ندارد و تاریخ دقیقی هم برای ایجادش اعلام نشده، هستیم. ما اجازه نمی‌دهیم تحریم‌های‌مان از سوی اروپا یا هر کس دیگری نقض شود.»

3ـ رویکرد احمقانه و خطرناک
پایگاه انگلیسی «بیزینس انسایدر» در گزارشی با اعلام اینکه ولی‌عهد بلندپرواز سعودی به دلیل ترس از امنیت خود در کشتی مجللش پنهان می‌شود، نوشت: مهم‌ترین تصمیمات بن‌سلمان که خشم دیگران را به دنبال داشته، جنگ علیه یمن است که چهار سال از آن گذشته و رد پایش در آن مشهود است و دیگری محاصره کشور قطر است. این گزارش می‌افزاید: اقدام بن‌سلمان در بازداشت شاهزادگان و بازرگانان تلاش برای تأثیر‌گذاری بر وضع موجود به نفع منافع شخصی‌اش برداشت شده و موجب خشم شاهزادگان سعودی و افکار عمومی در عربستان شده است. این پایگاه انگلیسی در پایان گزارش خود با اشاره به چراغ سبز دولت ترامپ به ولی‌عهد جوان، رویکرد آمریکا را احمقانه و خطرناک توصیف می‌کند.

4ـ رفتن «عباس آخوندی» خبر خوبی است
اکبر ترکان با اشاره به درخواست وی از وزیر مسکن، راه و شهرسازی مبنی بر تعویق در برگزاری انتخابات نظام مهندسی اظهار داشت: به نظر می‌رسد در مرحله برگزاری انتخابات نظام مهندسی برخی افراد که با اندیشه‌های آقای آخوندی مخالف هستند، حذف شده‌اند و آقای آخوندی نظارت استصوابی اعمال کرده است. در قانون ردّ صلاحیت افراد از سوی وزیر راه و شهرسازی پیش‌بینی نشده و این اقدام وزیر مداخله محسوب می‌شود. وی همچنین درباره احتمال برکناری، جابه‌جایی یا استیضاح وزیر راه و شهرسازی در آینده نزدیک گفت: اطلاعی از این موضوع ندارم؛ اما خبر رفتن آقای آخوندی از وزارت راه و شهرسازی خبر خوبی است.

▼ اخبار کوتاه
◄ مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در مجمع عمومی سازمان ملل در پاسخ به انتقاد ترامپ، همتای آمریکایی‌اش از قیمت بالای نفت گفت: اگر ترامپ تحریم‌ها را دوباره علیه تهران اعمال نکرده بود، قیمت نفت بالا نمی‌رفت. رئیس‌جمهوری فرانسه افزود: اگر وی (ترامپ) منطقی فکر کند، خواهد فهمید که در صورت فروش نفت از سوی ایران، قیمت نفت مناسب خواهد شد و چنین وضعی برای صلح و قیمت‌های جهانی نفت خوب خواهد بود؛ اما در غیر این صورت بن‌بستی منطقی پیش خواهد آمد که من پاسخی برای آن ندارم.
◄ حمید حسینی، عضو هیئت‌رئیسه اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت و گاز و پتروشیمی با اعلام اینکه بخش خصوصی آماده مشارکت برای صادرات نفت کشور است، گفت: در دوره پیشین تحریم‌ها، وزارت نفت تا 6 دلار تخفیف برای محموله‌های نفتی در نظر می‌گرفت که به نظر می‌رسد در صورت تصویب نهایی عرضه نفت در بورس، شورای عالی امنیت ملی و دیگر نهادهای نظارتی اجازه ارائه این تخفیف را به وزارت نفت بدهند.
◄ آمار بانک جهانی تا سال ۲۰۱۵ میلادی (۱۳۹۴) نشان می‌دهد، وابستگی ایران به کشاورزی در سال‌های گذشته به شدت افزایش پیدا کرده است. در واقع تغییر اقلیم تأثیر عجیبی روی وضعیت امنیت غذایی در کشورهای مختلف می‌گذارد، در برخی مناطق میزان تولیدات محصولات کشاورزی افزایش پیدا می‌کند و برعکس برخی مناطق هم با کاهش بسیاری در تولیدات خود مواجه می‌شوند که ایران جزء گروه دسته دوم است.
◄ کریستین امان‌پور، مجری شبکه خبری سی‌ان‌ان دقایقی پس از توئیت رئیس‌جمهور آمریکا از رئیس‌جمهور کشورمان پرسید: امروز ترامپ در توئیتی شما را مردی دوست‌داشتنی خوانده و دوباره از ملاقات سخن گفته است. نظر شما چیست؟ روحانی در پاسخ گفت: به جای حرف، صداقت و جدیت لازم است. او دو سال پیگیر دیدار است. این ملاقات باید زمانی انجام شود که واقعاً به نفع دو ملت و دو کشور باشد.
◄ سعید مؤتمنی، رئیس اتحادیه فروشندگان خودرو با ابراز اینکه حدود دو ماه خودروسازان عرضه محصولات خود را به بازار متوقف کرده بودند، افزود: مدیریت تقاضا در بازارِ بلاتکلیف خودرو زمان‌بر است و این معضل فقط با عرضه سریع محصولات رفع خواهد شد.
◄ رئیس بانک مرکزی افغانستان با توجه به آثار متقابل وضعیت اقتصادی همسایگان بر یکدیگر اعلام کرد، تحریم‌های آمریکا علیه ایران بر اقتصاد افغانستان نیز اثر منفی خواهد گذاشت و این روند تخریبی با تشدید تحریم بیشتر خواهد شد.